Skírnir - 01.08.1916, Page 29

Ækírnir].
Snorri Sturluson.
253
;Sjálfur (Sturl. II, 290), að þeir feðgar hafi beitt Snorra
rangindum. Og Gissur notar sér bréf Hákonar konungs,
:sem varla hefir viljað Snorra feigan, að yfirvarpi til þess
.að fara að honum, og hann lætur böðla sína drepa hann,
án þess að reyna að grenslast eftir, hverjum sáttum hann
vildi taka.
Þá verður að minnast nánar á eitt atriði, sem mis-
jafnt hefir verið dæmt um, afstöðu Snorra til konungs-
valdsins. Sumum finst Snorri hafa gert sig sekan í land-
ráðum, er hann hét Hákoni að »leita við Islendinga, að
þeir snerist til hlýðni við Noregshöfðingja« (Sturl. II, 85)
• og síðan tók leynilega við jarlsnafni af Skúla hertoga1).
En öðrum þykir sem Hákon hafi skoðað hann sem hlífi-
skjöld fyrir sjálfstæði landsins og hafi það verið orsökin
að vígi hans. En hér er skamt öfganna á milli. Snorri
hefir verið hikandi í þessu máli. I Noregi varð hann
fyrir áhrifum af veldi þeirra Hákonar og Skúla, glæsi-
menska hirðarinnar heillaði hug hans, skoðanir manna á
*) Sturla segir svo um þetta mál: „Yoru þá fáir menn við t&l
iþeirra hertogans og Snorra. Arnfinnur Þjófsson og Ólafur hvítaskáld
voru með hertoganum, en Órækja og Þorleifur með Snorra. Og var það
sögn Arnfinns, að hertoginn gæfi Snorra jarlsnafn, og svo hefir Styrmir
hinn fróði ritað „ártíð Snorra fólgsnarjarls11. En engi þeirra Islending-
anna lét það á sannast fyrir oss“ (Sturl. II, 335—36). Hér er margs
að gæta. Styrmir var manna handgengnastur Snorra, og þó að hann
væri lítt gagnrýninn á fornar sögnr og helgisagnir, þá var hann enginn
skynskiftingur og gat ekkert gengið til að halla hér réttu máli. Er
sennilegt, að Snorri hafi sjálfur trúað honum fyrir þessu, og Styrmir
talið sig leystan frú þagnarskyldu sinni eftir víg Snorra. Hitt er þó
ekki ómögulegt, að Styrmir hafi farið eftir sögn Arnfinns, en lítil ástæða
hefði þá verið fyrir Sturlu að nefna hann sérstaklega. Og ekki virðist
Arnfinni hafa getað gengið neitt til að skrökva þessu npp. Á hinn
bóginn hlant Stnrlu að vera meinilla við þessa sögn, því að væri hún
sönn, voru drottinssvik Snorra auðsæ og fé hans með þvi fallið í kon-
ungsgarð. Og hugur íslendinganna þriggja hlant að fara í sömu átt.
Þeir höfðu gilda ástæðu til þess að halda fast við þagnarheit sitt, þó
að Snorri væri látinn. Eg efast því ekki um, að vitnisburður þeirra
•(um hein mótmæli talar Sturla heldur ekki) er minna virði en Arnfinns
■og Styrmis.