Skírnir - 01.08.1916, Blaðsíða 63

Skirnir].
Benrögn.
287
Þessu skuíum við reyna að trúa, en um Auðgísl ekki:
„Anðgísl heggnr höfuð af Þorgils Höllusyni, er hann var að telja
silfur í þvi er hann nefndi tín, „ok allir þóttust heyra, at höfuðit nefndi
ellefu, er þat fauk af bolnum“. (Laxd. 211).
Sama saga og þessi er sögð um Kol Þorsteinsson, er
Kári heggur (Nj. 432), og á samskonar sögu rekumst vér
í Ilíonskviðu Hómers (X, 246):
„Diomedes reiddi sverðit og hjó á þveran hálsinn, féll þá höfuðið'
til moldar í því hann tök að mæia“.
Þarna ber þremur fornritum saman um samskonar
fyrirbrigði og þó er það ósönn saga, bygð á rangri at-
hugun. Munnurinn kemur ekki upp orði, þegar hann er
slitinn úr sambandi við barka og lungu.
Hver sem vill reyna sig á því að höggva með beittu
sverði kjöt, kaðal eða annað, mun sannfærast, um að það
er hægra sagt enn gjört að jafnast á við kappana. Og
skulum vér þó alveg sleppa því sem fjarstæðu, að þeir
hafi sniðið menn sundur í miðju eða höggvið um þverar
herðar, heldur taka algeng dæmi eins og:
„Skarphéðinn höggur á lærit Hallgrími, svá at þegar tók undan
fótinn“. (Nj. 239).
„Kjartan Olafsson hjó fót af Gruðlaugi fyrir ofan kné“. (Laxd. 161),
Þetta hvorttveggja er því aðeins trúanlegt, að höggið
hafi lent rétt ofan við kné, en ekki ofar.
„Kári hjó til Glúms ok kom sverðit í lærit ok tók undan fótinn
upp í lærinu“.
„Þórarinn hjó fót af Þóri, þar sem kálfinn er digrastr“.
I öllum sögunum úir og grúir af svipuðum dæmum
og þessum, sem hér eru tilgreind. Ovíða er annars getið
en að höfuðið eða limurinn, sem um er að ræða, hafi
fokið af eða höggvist allur af. En þetta er ósennilegt.
Venjan mun hafa verið sú, að ekki tókst að höggva þvert
í sundur, heldur aðeins að miklu leyti. Þegar höfuð er
höggvið, fýkur það ekki af, venjulega, heldur lafir á holdi,-
sem ekki heggst sundur eftir að hálsliðirnir hafa dregið
úr kastinu á sverðinu; og sama gildir þegar vöðvaraiklir
limir eru höggnir. Beinið brotnar við höggið en kraftur-