Gefn - 01.01.1871, Side 91

91
Orrusturnar á milli Napóleons og fjjóðverja voru enir
stórkostlegustu atburðir sem orðið hafa í þessu stríði, og
síðan Napóleon fyrsti herjaði: pað var framtíðin. sem barð-
ist við fornöldina, því öðru megin voru frægar og nafn-
kuunar lietjur, herfrægð og hreysti, riddaraskapur og mann-
dómur, og allt pað sem menn þóktust geta erft best frá
fornöldinni; en hins vegar voru nafnlausir, ófrægir menn
sem enginn þekkir né hefir fvrr lieyrt nefnda, engin herfrægð,
engin hreysti, en blind hlýðni og þrælkan; öðru megin sú
ímyndan, að kraptur og hreysti heyrði til stríðs og víga,
hins vegar fyrirlitníng á öllu því sem fornöldin er fræg fyr-
rir. en öll sú kænska, lymska og bragðvísi, sem mannlegur
andi má af sér sýna. Á því vöruðu Frakkar sig síst; þeir
höfðu enga hugmyud um annað en að berjast sem hetjur
móti hetjum, ærlegir menn móti ærlegum mönnum; og þó
að Napóleon værí svo kurteis, að segja við Vilhjálm konúng
í Sedan, að skotlið hans væri miklu betra en sitt, þá var
hann samt unninn með svikum jafnt frá Frakka sem frá
Prússa háifu. Vér meinum ekki, að Frakkar frá byrjun
hafi haft þann ásetuíng að svíkja Napóleon, en þjóðin sveik
bæði hann og sjálf'a sig með allri sinni aðferð. Vér skulum
hér sýna orsakir ógæfu þessarar, eptir því sem einn af hinum
æðri foríngjum í’rakka hefir ritað.
Allar þjóðernistilfinníngar doínuðu og upp rættust í
þeim munaði og þeirri sælu, sem þjóöin hafði notið um hin
síðustu fimtán ár og svelgt svo ofsalega. |>egar herliðið
fór á burtu og kom heim aptur með sigri 1854 og 1859,
þá örvuðust tilfinníngar þjóðarinnar á fósturjörðunni, en urðu
mjög svo skammvinnar og hugir manna snérust annað, án
þess orsakir þess verði raktar; þá fóru allir að amast við
herliðinu. Menn gerðu sér enga grein fyrir hvað af því
mundi geta leitt, er menn beindust þannig að þeirri stofnan,
sem Frakkland á að þakka vald sitt og tign. Allir keptust
við að smána og rýra hermannastéttina, og sögðu að í henni
væri ekkert annað en harðstjórnarandi. Hverr sem hafði