Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1882, Page 19

i9
Óðinn var œðstr allra guðanna; við sumarblótin hefir verið
heitið á hann sérstaklega sem sigrguð, þvíað þá skyldu menn fara
í víkingu að sumrinu; „þat var sigrblóf1, sjá Árb. i. h., bls. 871.
sagt, at á LX vetra yrði ísland albygt, svá at eigi værimeirr síþan«. Menn
munu því hafa haft nóg fé til að kaupa fyrir dýrgripi til hofanna,
og til að skreyta goðin með, og til að prýða hofin. Grímr geitskór hefir
verið maðr óeigingjarn og mannvinr, að hann skyldi gefa alt þetta fé til svo
að segja opinberra þarfa, þvíað mikil fyrirhöfn hefir það verið að kanna
alt landið; mun þessi rannsókn mest hafa lotið að því, að velja hentugan
alþingisstað, og að niðrskipa þingum og goðorðum á sem eðlilegastan hátt.
Ekki verðr sagt með vissu, hvað hringr Flosa var þungr; það segir ein-
ungis, að hann hafi tekið (kostað) tólf hundruð mórend þ. e. tólf hundruð
stór af mórendu vaðmáli. Mórent vaðmál var dýrra enn hvítt vaðmál,
sem var hið vanalega, og kallað einlitt, þannig að 6 al. af hvítu vaðmáli
vóru fyrir eyri, þ. e. lögeyri, ekki eyri silfrs ; enn 5 al. af mórendu vað-
máli vóru fyri eyri, Grágás Kb. 246. k., 2. b., bl. 192—93. Mórent vað-
mál er sama sem móröndótt vaðmál, eða hvítt vaðmál með mórauðum
röndum, en hvítt var kallað einlitt, sem eðlilegt var; sönnun fyrir þessu
er meðal annars í Reykdœlasögu, Islenzkar fornsögur, Kh. 1881, Vómundar
saga 9. k. bl. 37—38 : »Herjólfr átti skála á Velli, ok vildi kaupa til góðan
við, ok bauð nú um Vémundi, at vera fyri sína hönd. Hann ferr nú ok
falaði viðinn at austmanni fyrir Herjólf, ok þar var með kjörviðr, er
hann vildi kaupa, ok var hvárrtveggja góðr viðrinn; nú segir austmaðrinn,
at Steingrímr frá Kroppi hefir áðr varðat viðinn fyrir þrjú hundruð einlit,
en hafði áðr goldið fyrir kjörviðinn í öðru lagi sex aura. Vémundr hélt enn
fram málinu, ok bauð hann hálft verðið m órent fyrir viðinn, en alt mórent
fyrir kjörviðinn, sagði hánum eigi verra við sig at kaupa enn við Steingrím
—»en hefir þó verðit minna fyri«. Austmaðrinn kvaðz mundu hafa selt
hánum, ef hann hefði fyrr komit, með þvílíku verði sem Steingrími, en
segiz nú ekki taka litla mútu—til at bregða þessu kaupi mínu, þar sem
ek hefi orðit áðr ásáttr við annan mann«. Hefði mórent vaðmál verið
sama sem sortulitað, sorturent, eins og sumir hafa ætlað, (t. d. þormóðr
Torfason, Islenzkt Pornbréfasafn I. 165), þá hefði það ekki verið
haft í mótsetningu við einlitt, þvíað þá var það líka einlitt. Hér er og mó-
rent vaðmál látið vera dýrra enn alment vaðmál, eða það sem gilti í lög-
aura, og er það samkvæmt Grágás; þetta var á seinna hlut 10. aldar. það
yrði of langt mál hér að gera tilraun til að sanna, hvað hringr Flosa var
verðr eftir fornu landauraverði í hlutfalli við gull- og silfrverð, er þá var, enn
eftir núveranda landaurareikningi, hundraðið á 65 kr., og eftir núgildanda
silfrverði hefir hringr Flosa kostað 912 kr. Vilji maðr nú eftir þessu reyna
til að vita, hvað hringrinn vó, þá má deila þessum 912 kr. með 37 kr., sem
er hér um bil núveranda verð á hverju lóði af skíru gulli, á móti nú gildandi
slegnum peningum, þá verðr hringrinn 244 lóð rúmlega af skíru gulli=12£
eyrir fom.
1) það er sjálfsagt, að full Óðins hefir verið signað með geirsmarki,
þó að það sé ekki beinlínis tekið fram í sögum vomm. A fornum hlutum
sést Óðinn myndaður ríðandi á Sleipni með geir sinn Gungni í hendinni (sjá
Oscar Montelius: Sverigs hedna tiden, 1. del, Sth. 1877, nr. 403) t. d. á
rúnasteini með orma eða dreka myndum, sem fundinn er við nHablingbo
J>& Gotlanda. Sleipnir hefir þar sína 8 fœtr, 2 að framan, enn 6 að aftan;
Óðinn heldr á löngu spjóti eða geir, sem tekr lengra aftr og fram enn hestr-
inn. Óðinn hefir og langa spora á fótum, sem sýnast vera broddsporar,
enn ekki hjólsporar, sem eru yngri. Eg get ekki betr séð, enn það sé og
Óðinn, sem sýndr er ríðandi á Sleipni á öðrum rúnasteini líka frá Gotlandi,