Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1893, Blaðsíða 32

32
innarlega í »Starmýrarvogum«, sem kallaðir eru. Innantil við
voginn er klettr mikill og ekki ólíkr bryggju í lögun, og er kall-
aðr Þangbrand.sbrygtjja. Þar fyrir innan sést votta fyrir fornu
nausti, sem enn í dag heitir Þangbrandshróf. Það er og nefnt
í Kristnisögu. Þar heitir og Hrófkíll. Mörg örnefni eru hér því
enn kend við Þangbrand, og er það allmerkilegt og styðr sagn-
irnar um hann.
I sambandi við þetta skal eg geta þess, að niðr undan Bæ
í Lóni, við sjóinn, er að brjóta upp ákaflega fornt naust; jarð-
lagið ofan á því er um 6 fet. Það er líklega eftir hina írsku
menn, er hér bjuggu fyrir landnámstíð.
Hvar kom Þangbrandr út?
Njálss. segir: »Þetta haust hit sama kom skip út austr í
fjörðum í Berufirði, þar sem heitir Gautavík. Hét Þangbrandr
stýrimaðr«. Gautavik er svo sem tvær bæjarleiðir fyrir innan
Berunes; þar er ágæt höfn og hefir verið kaupstaðr frá alda-öðli.
Síðan er getið um bræðr tvo á Berunesi gagnvert Djúpavogi,
er bönnuðu héraðsmönnum að eiga kaup við þá Þaugbrand.
Þetta spurði Hallr af Síðu1, er þá bjó að Þvottá í Álftafirði; hann
reið til skips með 30 manna og fer á fund Þangbrands, og verða
þau málalok, að Hallr tekr hann að sér, og býðst til að greiða
fyrir ferð hans og kaupum. Síðan fór Þangbrandr til Þvottár
um haustið, og iætr einn morgun skjóta þar landtjaldi til að
syngja messu. Aftr segir Kristnis. (Bisk. s. I, 11): »Þat sumar
fór Þangbrandr til Islands; hann kom skipi sínu í Álftafjörð hinn
nerðra í Selvága fyrir norðan Melrakkanes«. Enn er menn vissu
að Þangbrandr var kristinn, vildu menn ekki mæla við hann, og
ekki eiga kaup við hann, »ok eigi vísa þeim til hafnar«. Hallr
á Síðu átti ferð til Fljótsdals, og er hann fór heimleiðis, þá fór
Þangbrandr á fund hans, og bar honum kveðju Olafs konungs
og bað hann vísa þeim til hafnar og veita þeim liðsinni. »Hallr
lét fiytja þá til Álftafjarðar hins syðra í Leiruvág, ok setti upp
skip þeirra þar er nú heitir Þangbrauds-róf, enn Hallr færði
skipsfarminn heim á túnvöll sinn, ok gerði þar tjald þat, er þeir
Þangbrandr váru í. Þar sör.g Þangbrandr messu«. (Bps. I, 11).
1) Siða heíir líklega iieitið í fornöld frá Sólheimasandi og alt austr
til JBerufjarðar. að minsta kosti til Almannaskarðs. Sbr. Bisk.s. I, 264, og
Sturl.: »Þaðan fór bann austr á Síðu ok í Veraustr*.