Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1893, Blaðsíða 61

Rannsóknir á vestrlandi 1891.
Eftir
Sigurð Yigfússon.
---4---
Við Hafragil í Svínadal.
(25. ágúst).
I hinu bezta hdr. af Laxdælas., það sem það nær (»Reader«),
segir svo um staðinn þar sem Kjartan féll, að þá hafi gatan
legið yfir giiið ofarlega með hlíðinni. Þetta er miklu réttara og
fullkomnara, enn í öðrum útgáfum sögunnar. Nú liggr vegrinn
yfir Hafragil þar sem það fellr í ána, og svo að vestanverðu
við ána á löngum kafia, þar sem hann lá áðr hinum megin, eins
og áðr er sagt. Eftir Laxd. hefir því ekki verið hægt að ákveða
staðinn þar sem Kjartan féll, því að frá brekku þeirri, er fyrst
sést norðr á láglendið í dalnum og þar sem Bolli sat, eru vist
meir enn 100 faðmar ofan að á, þar sem gatan nú liggr yfir gilið.
Eg athugaði þetta nákvæmlega og skrifaði alt upp á staðnum.
Fáa faðma frá hlíðinni hagar svo landslagi, að gatan hefir legið
ofan í gilið og yfir það þar, og sjást þar enn glöggvir götuslóð-
ar. Ofar getr þetta ekki hafa verið, því að þá taka við snar-
brött holt og sumstaðar klettar. Neðar getr það ekki heldr hafa
verið, því að þar hagar svo landslagi. Að norðanverðu upp með
gilinu, þar sem gatan hefir verið, er grasbrekka ekki allstutt.
Þangað sáu þeir Kjartan ekki fyrri enn þeir komu á melbarðið
og riðu ofan í gilið; undir eins og Kjartan kom yfir gilið, einsog
sagan segir, liefir hann hlaupið af baki. Lítill grjóthóll er rétt
fyrir neðan þar sem gatan hefir legið; þar liggja margir stórir
steinar, sem eg hygg vera leifar af steini þeim er sagan getr.
Á þessari hæð hefir verið dálítið vigi. Upp með gilinu að norð-
an er brekka sú, er Bolli befir setið 1, því einmitt þá tyrst er