Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1893, Blaðsíða 42

42
Sagan getr ekki um, að nokkur hafi verið lagðr í haug hjá
Hratukeli, enn það getr svo vel verið, að kona hans, Oddbjörg
Skjöldólfsdóttir, hafi verið lögð í liaug hjá manni sínum, hafi hún
lifað eftir hann; það er ekki svo allhægt fyrir mig að vita nú
þegar, hvort þau fyrst töldu bein, sem lágu til hliðar, eru af karl-
manni eða kvenmanni. Enn hitt getr iíka verið, að Asbjörn
sonr Hrafnkels, sem bjó að Aðalbóli eftir hann, hafi verið lagðr
í haug hjá föður sínum, þegar hann andaðist; sagan nær ekki
lengra enn til dauða Hrafnkels1.
Grafsiðir þeir sem hér hafa verið hafðir eru mjög einkenni-
legir, enn þeir munu vera forn einkenni. Hið þétta leirlag, sem
var ofan á beinunum, bendir á sömu aðferð sem höfð var við
Gokstads-skipið; þar var skipið grafið ofan í leirlag (deigulmó),
sem huldi það nær alt og hafði varðveitt það frá fúa. Enn
hvort hinn brendi eða fúni viðr, sem lagðr hafði verið ofan á
líkin, hefir verið látinn þar til að varna fúa, eða þetta er trúar
siðr, skal eg að svo komnu láta ósagt2.
Aðaleinkenni haugsius eru þannig þessi:
1. Útlit hans áðr enn í hann var grafið.
2. Haugrimj var á sama stað sem sagan segir.
3. Brendum viði hafði verið dreift ofan á líkin.
4. Hið þétta leirlag sem ofan á var.
5. Ryðmoldin, sem fanst í haugnum, og önnur slík einkenni.
6. Hin fornu einkenni, sem vóru á beinunum, er vóru hin
sömu sem í þeim haugum, er eg hefi áðr rannsakað, og
veit fyrir vist að eru frá heiðni.
Hér vantar allar ástæður til að ætla, að haugr þessi sé
nokkur annar enn Hrafnkels freysgoða.
Beinin tók eg öll og bjó um vandlega, ásamt hinum brenda
viði, er saman loddi, og er nú alt þetta komið á forngripasafnið
í Reykjavik.
1) Eins og áðr er sagt, heíir haugr þessi verið á fallegasta stað, beint
út frá bænum. Hér eru sléttar grundir og harðvelli, jarðvegr mikill. Hvergi
annarsstaðar heíir haugrinn verið nálægt hænum, því að þó gizka mætti á,
að hann haíi verið á leitinu, sem er langt fyrir utan bæinn. er það ólíklegt,
enda sjást þar eigi merki til þess. Þar heíir líka voiið bygt eirthvert út-
hýsi. Eru því engar líkur til, að haugr Hrafnkels haíi verið á öðrum stað
enn þessum.
2) Eg veit dæmi til, að hrendr viðr eða viðarkol hafa fundizt í kirkju-
görðum djúptí jörðu, og hafa það líklega verið leifar af hinum elztu greftr-
unum. Þetta heíir efiaust verið gert til að varna fúa. V. A.