Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1911, Blaðsíða 22

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1911, Blaðsíða 22
24 queþa a hvar þeir scolo at fiNaz at þeir vm luki hellzt domi sinom. Þeir eigo þangat at ganga oc luca þar domi sinom ef þeir mego«. Samkv. 43. k. þingskþ.1) skal fimtardómur »þa raðÍN er fiorð- vngs domar ero nefndir. oc scolo allir seN fara vt til socnar. nema lög retto menn verþi a aNat sattir. En v.tar dom scal setia i lög- rétto«. Að líkindum hefir fimtardómur því venjulega farið út til sóknar um leið og fjórðungsdómarnir og setið samstundis. Þó mátti degi síðar eða tveim lýsa sökum til fimtardóms en til fjórðungsdóma: »er rett (at lysa) aNan dag vico oc ín þriðia ef þeir ero rumhelgir«2) Á þinginu 1012 sést af Njáls sögu, 144. k. að fimtardómur er úti til sóknar samtímis fjórðungsdómunum og að þeim málum, sem þar er um að ræða og ekki máttu lúkast í fjórðungsdómi, var þegar í stað stefnt til fimtardóms, sem þau og áttu í að koma að lögum. Samkvæmt því ákvæði er hér var tilgreint að framan (bls. 13), í 29. kap. þskþ.8), var hver sá sem sök hafði að sækja sekur þrem mörkum, ef hann kom eigi út um leið og dómarnir; »enn menn scolo sacir hafa framfört allar aðr sól se undir þær er til ero búnar aðr domar fare vt til sócnar. eN ef eigi ero fram sagðar. þa er þat vörn. eN frumgögn scolo borin aðr sol komi a þingvöll. ín næsta dag eptir þav er þeim söcom eigo at fylgia«4). Svo sem áður (bls. 4) var sagt, gengur sól undir á Þingvelli tiltölulega snemma á sumrin, kl. 81/2 um þetta leyti, mánudaginn í 11. viku sumars, vegna þess að Almannagjárhamarinn er svo hár og svo nærri. Þegar er dómur var færður út var byrjað á því að varpa hlutkesti um það, hverir fyrst skyldu segja fram sakir sínar; kæmu sumir eigi til hlutfalls- ins, skyldu þeir segja síðast, en þær sakir, er lýst hafði verið og eigi hafði orðið dæmt um sumarið áður, skyldi allar fyrst fram segja, og þar næst þær er gerðust samsumars á þingi. Um alt þetta sjá 29. k. þskþ.5 * *). Ætla má að 6 stundir (frá kl. 2—8) hafi verið nægilega langur tími til dómaútfærslu, hlutfalls og framsagna allra. Eins og þegar dómarnir sátu úti nóttina milli föstudags og laugar- dags, alt til sólaruppkomu, eins skyldu þeir nú er þeir voru úti til sókna sitja. um nóttina, og eins og sagt er í fyrgreindu ákvæði skyldu öll frumgögn borin áður sól kæmi á Þingvöll, þ. e. fyrir sólaruppkomu á þriðjudagsmorguninn (eða næsta dag eftir að dómarnir höfðu verið færðir út). Samkvæm þessu ákvæði eru og mörg ákvæði um kviðburð í 35. k. þskþ., t. d: »Ef bvar hallda frum quið til ‘) Kb. I., 77. bls. !) L. c., 78. bls. 8) Kb. I., 53. bls. *) Þingskþ. 35. kap., Kb. I., 66. bls. 8) Kb. I., 53.-54. bl».
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.