Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1914, Blaðsíða 25

25
þessu sama hafaldi látinn upp á meiðmina hægra megin, og þá tekið
í þann jaðarinn með hægri hendi, og hrældur með vinstri hendi veftur-
inn upp að. — Að hrælingunni (og öllu) verður að fara mjög liðlega, því
að gæði og prýði vaðmálsins fara mest eftir þvi, sem það er lipurt
og vel gert. — Nú er dreginn snakkurinn frá hægri til vinstri hand-
ar, vinstri til hægri handar, og vefturinn færður upp að. Síðan er
neðsta skaftið tekið ofan af meiðminni hægra megin, og miðskaftið
látið upp á meiðmina og hrælt með vinstri, en haldið með hægri og
miðskaftið látið upp á hægra megin, en það neðsta tekið ofan, og hrælt
aftur eins og þarf. Svo er dreginn snakkurinn frá hægri til vinstri
og slegið með skeiðinni og vefturinn færður upp að með. Skaftið
tekið ofan vinstra megin og efsta skaftið látið upp á, og hrælt með
sama móti, þar til komið er að hægri jaðar. Nú er miðskaftið tekið
ofan, en það efsta látið upp, þó er hrælt eins og fyr. Svo er
dregið fyrir með snakknum, vefturinn færður upp að og hrælt sem
fyr; efsta skaftið tekið ofan, dregið fyrir í fimta sinn (og það kallað
á láginni) og slegið með skeiðinni í annað sinn; svo er þessi fimti
vefur færður upp að, og neðsta skaftið látið upp á meiðmarnar, sem
fyr er sagt, og vefurinn ofinn eftir þessum reglum. Nú er búin
lýsingin á vaðmálinu.
Einskeftan er rakin með sama móti og fest í rifinn eins og alt
gert eins, nema hafaldaskaftið er eitt; bakþráðurinn er bundinn, en
fyrirþræðinum er slept lausum, dregið fyrir líka eins og fyr, og
slegið þegar reyniskaftið (sic’?) er ekki uppi; er það kallað á láginni.
Framanskrifuð lýsing er eftir ekkjuna Guðrúnu Bjarnadóttur,
sem var á Uppsölum, en nú (er) á Hvammi í Lóni, móðursystur Sverris
steinhöggvara Runólfssonar. Hún er nú nálægt því 70 ára gömul
og óf sjálf í íslenzka vefstólnum á yngri árum síuum.
Útvegað af
Sigurði Ingimundssyni
á Tvískerjum.*
5. Fyrstu vísurnar í Darraðarljóðum í Njáls sögu verða tor-
skildar þeim er ekki þekkja gamla vefstaðinn, en allar þær líkingar og
frásagnir verða fullglöggar þeim sem þekkir deili á honum. Sýnir
það hve hin ýmsu hlutaheiti eru forn og öll bendir frásögnin til að
skáldið hafi haft líkan vefstað í huga og þennan, sem nú hefir ver-
ið rætt um hér. Eitt hlutarheiti, er þar er nefnt, þekkist nú ekki;
það er yllir; en Sigurður Vigfússon hefir i áðurnefndri ritgerð sinni
í Skýrslu um Forngrs. II. I.1), getið þess til að yllir hafi verið áhald
*) Ætti að heita III. 1., því að áðnr hötðu komið út 2 smábindi af þessu verki,
hvort með sínu blaðsiðutali.
4