Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.07.1883, Page 52

190
fengi í sinn hlut af fiski og lýsi. Bauð konungr þeim
Árna Magnússyni og Páli Vidalin, sem á fyrstu árum
18. aldarinnar ferðuðust hér um land að konungs boði,
að hvetja íslendinga til að þiggja þetta. Samt varð
ekkert úr, hvort sem það svo hefir heldr komið af
fátœkt manna eða vantrausti landsmanna á hinum ráð-
riku og harðdrœgu einokunarkaupmönnum. Hið ann-
að erindi Gottrups, sem að fiskiveiðum laut, var það að
kvarta yfir því, hversu mörg skip leigunautar konungs-
tekna gerðu út, og hversu landsmönnum væri þetta
skaðlegt. J>essu tók konungr vel og fól þeim Árna
og Páli á hendr (1702), að ransaka, að hve miklu
leyti þetta væri satt, og hét ef með þyrfti leiðréttingu;
enn nú vóru ekki nema 4 ár eftir af leigutimanum, og
er þau vóru út runnin, tók Páll Beyer við tekjum kon-
ungs af landinu og landfógeta embættinu og eru full
líkindi til, að þá hafi komið leiðrétting á þessu, að
minsta kosti bannaði konungr landfógeta Wulf, sem
árið 1717 tók við embætti af Páli, að taka fieiri manns-
lán enn hann þyrfti á hina 15 konungs báta. Árið
1706 leigði konungr verzlunina að nýju hinum sömu
mönnum, sem áðr höfðu haft hana. Bannaði hann
þeim þá, að hafa sjávarútveg hér í landi pannig, að
peir tæki landsmenn til að róa fyrir sig, sem auðsjá-
anlega er gert til þess, að vernda fiskiveiðarnar ís-
lendingum til handa; enn að öðru leyti stóð við sama.
pá endrnýjaði og konungr ýmsar skipanir frá fyrri
tímum. Hann bannaði eins og áðr var títt öllum öðr-
um enn kaupmönnum að koma nær landi enn 4 mílur,
hvort það var heldr til verzlunar eða fiskiveiða. þeir
er nær hittist skyldi missa skip og góz og hýðast að
auk. Landinu hafði áðr verið skift í kaupsveitir,
þannig að hver maðr var skyldr til að verzla við
kaupmann þeirrar sveitar, er hann átti heima í. Endr-
nýjaði konungr bann á þvi, að selja fisk utan þeirr-