Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.07.1883, Page 120

258
þá munu þær búkonur verða færri, sem geta leyst
glögt úr því. Sé spurt að, hvað þurfi að leggja til
bús af matvælum handa tilteknum fólksfjölda, svo
hœfilega nœgi, þá verðr mörgum svara vant, og svo
mun um fleira.
|>að er bæði gagn og gaman að þvi fyrir ung
hjón, til dœmis að taka, að byrja búskap sinn með
því, að halda búreikninga, og halda svo reikningum
þessum áfram árs árlega. Við þessa reikningslegu
aðferð verðr alt í búnaðinum Ijóst, hagr og óhagr,
ágóði og skaði, þörf og tilkostnaðr; þá má með œfing-
unni svo að segja reikna alt út fyrir fram, svo það
stendr heima eða fer sem næst, að öllu forfallalausu.
Við þessa reikningslegu nákvæmni er fjöldi búandi
fólks alt af óvanr, og er það eigi ólíkleg tilgáta, að
frá þessu nærfœrnisleysi stafi að sumu leyti skuldir
þær, sem alt of margir eru í.
pað er hœgðarleikr að halda reikninga yfir sér-
stakar tekjur búsins, svo sem um arð af nautpeningi
og sauðfénaði; um heyafla, um verzlun, um ágóða af
sjóróðrum, af garðarœkt o. s. frv.; sömuleiðis hvað út-
gjöldum við víkr um öll skipuð skyldugjöld af ábýlum,
um það, sem til bús er lagt af ýmsu tagi, um kaup
handa vinnufólki og kaupafólki m. m.; enn þegar á
að gera aðalreikning yfir tekjur og útgjöld einhvers
bús um árið, þá vandast málið. f>að er eigi auðvelt,
að halda heimilisstörfunum og heimilistekjum og út-
gjöldum svo sérskildum, að sérstakr reikningr verði
hafðr um hvað eitt sem fyrir fellr eða framkvæmt er,
enda yrði mat á sumu mjög svo í óvissu og á
reiki.
Að skoða hverja vinnandi manneskju á heimilinu
eins og kaupahjú, gjalda kaup fyrir nokkuð af tíman-
um, telja hann eða hana rnatvinnung stundum, enn eigi
matvinnung stundum, það er eins konar gerræði, og