Eimreiðin - 01.09.1901, Blaðsíða 44

204
dögum fleygir öllu fram, og sagnfræðinni ekki hvað minst. En í ís-
lenzkum bókmentum er bók þessi allmikið framfararit, borin saman við
önnur rit um sama efni, sem til eru á voru máli.
Að því er snertir málfæri bókarinnar, er það allskrúðmikið og mikið
vantar á, að það jafnist við málið á ritum Páls Melsteðs. Af prent-
villum er talsvert, en flestar þeirra hafa síðar verið leiðréttar í »Þjóðólfi«.
í formála bókarinnar nefnir höfundur heimildarrit sín, og eru þau flest
merk og góð, en sum úrelt og lítt nýt. Vænt hefði mér þótt að sjá
Gibbon, Grote og Duruy nefnda þar, en Becker og Báckström hetðu
þá mátt missa sig að mestu leyti.
Eins og getið var áður, má ýmislegt að bókinni finna. Hér skal
nú bent á nokkur atriði. Bls. 2—3 er því haldið fram, að »á fram-
faraferli þjóðanna séu þrjú stig, einsatkvæðismálin, samsetningarmál og
beygingarmál«; þessi stig eiga þá að taka við hvert af öðru og eins-
atkvæðismálin að vera á lægsta stiginu. Þetta þótti nú áður góð latína
meðal samberandi málfræðinga, en nú munu flestir á alt öðru máli.
I öllum málum er hneiging til að verða einfaldari og einfaldari, losa
sig við föll, beygingar, löng orð og óreglulega setningaskipun. Einmitt
máli því, sem höf. nefnir, kínversku, er þannig varið, að það upphaf-
lega var margra-atkvæðamál, en hefir smásaman breyzt í einsatkvæðis-
mál og kastað burt beygingum. Nokkuð líkt, en £ minna stíl, á sér
stað á vorum dögum í ensku og fleiri málum (sbr. e. cab úr
cabriolct, photo úr photograph, mob úr ?nobile o. s. frv.). Bls. 4 stendur
af misgáningi, að Fönikar hafi verið Kamsniðjar, eða svo finst mér
verða að skilja staðinn, en á bls. 10 stendur auðvitað hið rétta, að þeir
hafi verið Semsniðjar. Um Egyptaland hefði mátt skrifa meira af því,
er vér vitum með vissu, en sleppa sumu, sem vafi leikur á. Bls. 10
er því haldið fram, að letur Föníka sé milliliður milli hebreska letursins
og hins gríska. Þetta er vafasamt; það er auðvitað satt, að Grikkir
fengu letur sitt þaðan, en það eru líka mikil líkindi til, að Gyðingar
hafi fengið letur sitt þaðan. Bls. 17 stendur: »Manu-lögin eru ritin á
sanskrlt, en Vedabækurnar á hinu svonefnda Veda-máli« ; þetta eru ekki
tvö mál, heldur er »Veda-málið« aðeins sanskrít á eldra stigi. Bls. 20
er æðsti guð Persa kallaður Ormadz; svo ætti ekki að rita nafnið,
heldur annaðhvort Ahuramazda, sem er réttast, eða Ormuzd, sem er
vanalegast. Fleiri austurlenzk nöfn í bókinni mætti og ef til vill rita
nákvæmar. Bls. 28 stendur: »Þar sem grísk tunga gekk, fanst hellensk-
um manni hann vera sem heima«; áður er ekki getið um orðið Hellenar
eða hellenskur (hellenskur er óþarft). Leitt er að sjá á bls. 29 málleysuna
eða prentvilluna »Akkilles frá Fþía«. Á bls. 30 er sagt, að fjöldi kappa
hafi látið líf sitt í Trójustríði, þar á meðal Hektor, en ómögulegt er að
sjá það á sambandinu, hvort Hektor hefir verið grískur eða Tróju-
maður. Annars hefði vel mátt tala meira um Hómerskvæði og uppruna
þeirra, sem menn nú vita talsvert um. Kaflinn um trúarbrögð Grikkja
er of stuttur, og ýmislegt er þar vafasamt. Á bls. 32 er upptalning á
allegoriskum guðdómum, sem sumir hverjir aðeins vóru til í ímyndun
skálda og goðfræðinga, og aldrei vóru dýrkaðir nokkurstaðar á Grikk-
landi. Verra er það, að í þessum kafla er ekkert minst á, hvernig
Grikkir hugsuðu sér tilveruna eftir dauðann. Á bls. 37 er gamla sagan