Eimreiðin - 01.09.1901, Blaðsíða 52

212
HENNING JENSEN: BERNSKA OG ÆSKA JESÚ. Þýtt hefir
Vilhjálmur Jónsson. Reykjavík 1901.
Bók þessi er »skráð fyrir leikmenn«. Málið á henni er létt og
lipurt. í henni eru nokkrar örnefnalýsingar. Þær eru' greinilegar og
vel samdar.
Höfundurinn var einu sinni prestur í Danmörku. En hann varð
»únítar« og slepti prestskap. Gerðist hann síðan ritstjóri smáblaðs eins
í Kaupmannahöfn. Blað þetta er óvinveitt kristindómnum. Þessi bók
höf. er rituð með meiri gætni en trúmálagreinar þær, er blað hans flytur.
Svo er með höf. þenna eins og marga trúbræður hans, að hann
er bundinn mörgum trúargreinum (dogmer), sem hann hefir sjálfur
tekið sér.
1. Höf. trúir því, að Jesús hafi verið aðeins maður, sonur Jósefs
og Maríu. Hér »gengur hann út frá því sem gefnu«, er hann einmitt
ætlar að sanna.
2. Höf. fylgir »hinum svo nefndu hærri biblíurannsóknum«. Sér-
staklega heldur hann fram skoðunum þeirra F. C. Baurs og D. F.
Strauss. Og hann .fræðir eigi lesendur sína um það, að skoðunum
þeirra hefir verið hrundið fyrir langa löngu. Auðvitað hefir höf. enga
hugmynd um kristindómsmál hjá öðrum þjóðum en Dönum og Þjóð-
verjum (t. a. m. Englendingum og Vesturheimsmönnum).
3. Ritsmíði þetta kemur alveg í bága við vísindalega rökleiðslu.
Frásöguna um »bernsku og æsku Jesú« byggir höf. á guðspjöllum
þeirra Matteusar og Lúkasar, en sjálfur heldur hann því fram, að öll
aðalatriðin í frásögnum þeirra séu ósönn. Frásagnir guðspjallamann-
anna lagar hann síðan í hendi sér eftir eigin hugþótta. Skoðanir sínar
rökstyður höf. eigi með sögulegum sönnunum heldur með ósönnuðu
hugarsmíði. Þessi aðferð höf. er í alla staði alveg röng og hefir ekk-
ert vísindalegt gildi.
4. Rökleiðsla höf. er venjulega »argumentum e silentio« : Það, sem
einhver höfundur getur eigi um, það veit hann eigi. Það, sem t. a
m. Matteus getur eigi um í guðspjalli sínu, hefir hann hann eigi vitað.
Slík rökleiðsla hefir ekkerl vísindalegt gildi.
Höf. segir, að Jesús hafi aðeins verið maður, sonur Jósefs og
Maríu Þetta er alveg gagnstætt heimildarritum höf. sjálfs (Mt. 1,18-
26 og Lk. i,26-38). Höf. rökstyður þessa skoðun sína með ýmsum
orðum í nýja testmentinu: »Er hann ekki sonur timbursmiðsins«. »Er
þetta ekki Jesús sonur Jósefs« o. s. frv. En höf. gætir þess ekki, að
þessi orð vóru töluð af þeim mönnum, sem vóru óvinveittir frelsaran-
um. Orðin eru einmitt færð til bókar í nýja testamentinu til að sýna
fram á, að þeir hafi ekki þekt Jesú.
Höf. segir, að Jesús hafi verið fæddur í Nazaret. Þetta er alveg
gagnstætt heimildarritunum. Guðspjöllin taka skýrt fram, að hann var
fæddur í Betlehem.
Höf. trúir því, að frásögurnar um »bernsku og æsku Jesú« séu
óáreiðanlegar sögusagnir, er hafi myndast’smátt og smátt. Hann gleymir að
geta þess, að María »geymdi öll þessi orð í hjarta sínu«. Guðspjöllin
gefa sjálf í skyn, að frásögurnar um bernsku og æsku Jesú séu komnar
frá móður hans. Og betri heimild er eigi hægt að hugsa sér.