Eimreiðin - 01.09.1909, Side 8

þeim. Nei, auður hans átti sér aðrar rætur. Fyrst fékk hann
hirðstyrk, 1200 franka á ári frá hertoganum af Orleans, fjórum
árum síðar 2000 franka frá konungi, þrem árum síðar 1500 franka
frá drotningunni, unz honum lærðist að auðga sig á kaupum og
sölum að hætti fjárreiðumanna.
Að Rousseau var svo fátækur, kom sumpart af því, að hann
neitaði að taka við bitlingum, og sumpart af því, að bannað var
að selja rit hans, af því menn álitu, að trúvillur væru í þeim.
Og við hvílíka örbirgð áttu ekki frægustu tónskáldin að búar
jafnvel fram á vora daga! Annar eins maður og Mózart (1756—
91) dó blásnauður; Beethoven (1770 —1827) þá með þökkum
lítilfjörlegan styrk frá sínum konunglega lærisveini, Rúdolph erki-
hertoga; Schúbert (1797—1828) dó í fátækt á unga aldri. Og
hvílíkt drepandi skuldabasl átti ekki Richard Wagner (1813—83)
við að stríða, unz Loðvík konungur II. skaut skjóli yfir hann!
Af öllum listamönnum eru líklega kvæðaskáldin verst stödd.
Chatterton var ekki nema 17 ára, þegar hann réð sér bana (177°)
af örvæntingu yfir fátækt sinni, og var þó, eins og ágætur enskur
höfundur hefir að orði komist, eftir aldri, gæddur þeirri stórkost-
legustu skáldgáfu, sem nokkru sinni hefir birzt á jarðríki. Utan
Englands eru örlög hans orðin kunn af sorgarleik De Vignys.
Bezta kvæðaskáld Dana í byrjun 18. aldar, Ambrósíus Stúb,
ól æskualdur sinn sem lítilsvirtur skrifari og »hrókur alls fagnaðar«
(maítre des plaisirs) á búgörðum aðalsmanna, var rekinn burt,
jafnskjótt og eitthvað bar útaf, og lauk æfinni sem barnakennari
í sveitakaupstað. Hann er gott dæmi þess, hvernig fátæk skáld
urðu að vera söngkennarar og sníkjugestir, til þess að geta fram-
fleytt lífinu.
Jóhannes Ewald, mesta skáld Dana í lok 18. aldar, var svo
fátækur, að hann orti sæg af tækifæriskvæðum og brúðkaupsljóðum
fyrir borgun, og þeir, sem af forvitni komu til að sjá hann, eins-
og einn af sýningargripum Kaupmannahafnar, skildu eftir silfur-
skilding á rekkju hans.
Og svo bágborin voru atvinnuskilyrði höfunda í Danmörku
bæði á 18. og 19, öldinni, að tvö mestu skáld þjóðarinnar, sem
útlendingar nú strax reka augun í myndastyttur af fyrir framan
konunglega leikhúsið í Kaupmannahöfn, gáfu sjálfir út rit sín langa
hríð. Holberg seldi sjálfur rit sín úr herbergi sínu, en Phoenix-
berg nokkur prentaði upp leikrit hans í óleyfi. Kona Oehlen-