Eimreiðin


Eimreiðin - 01.09.1909, Blaðsíða 46

Eimreiðin - 01.09.1909, Blaðsíða 46
20 6 frýs o. s. frv.). I Borðsálminum minnist hann á »yfirvöldin illa dönsk á annarrihverri þúfu«. Hér gæti verið átt við dansklund- uð íslenzk yfirvöld, danska Islendinga í embættisstétt, eða þá danska embættismenn. Jónasi var ekki vel við þá. 1 bréfi 8. ágúst 1837 kemst hann þannig að orði um Lund sýslumann: »í morgun mætti ég Lund sýslumanni. Hann tók ofan höfuðið, þegar hann mætti mér, og hrundu þá úr því kvarnirnar alla götuna«. Pjóðræknum Islendingum á dögum Jónasar var ekki mikið um Dani, er skipuðu embætti heima. I uppkasti Jónasar að Ping- vallabréfinu sést greinilega hugarþel hans í garð Dana. Jónas á tal við Kölska. Fara umræðurnar fram á íslenzku, þangað til þeir kveðjast. Pá þrífur djöfsi til dönskunnar, þegar Jónas er að kveða hann í kútinn: »Sá god Nat da,« sagði djöfullinn, »vi tales nok ved en anden Gang, hvis De kommer til Danmark i Efter- aaret.« »Meget forbunden, hils dine Venner og Bekendte.« »Æh!« sagði djöfsi, »det er smukt Sprog det Danske, men dette Men- neske taler det ikke godt.« Að því búnu varð hann að reyk og hvarf út í nóttina.« Bað er eins og Jónas láti djöfsa eiga heima í Danmörku. Menn taki eftir, hve falleg fjandanum þykir danskan. Bað er mál, sem á við hann. Virðist þetta sýna litla ást á Dönum og því, sem danskt er. Pingvallabréf Jónasar er miklu meira en græzkulaust gaman. Bað er beizk alvaran í hæðnislíki. Jónas hefir ekki ort né ritað beinlínis um stjórn Dana á oss. Pó má ráða í hugsanir hans og tilfinningar á því. Bví verður naumast neitað, að þeim sé það ekki óskylt mál, er Jónas yrkir um »aldir, er stofnuðu bölið kalda, frægðinni sviftu, framann heftu, svo föðurláð vort er orðið að háði.« Á 5. áratug aldarinnar sést enn skýrara en áður, hvað ís- lendingar hugsa um Dani. Eftir Gísla Thorarensen (t. 1818 Ljóðmæli, Reykjavík 1885), er til háðkvæði, »Fyrsta alþing«. Á því sést, að hann hefir ekki haft miklar mætur á þeim. Kvæðið er um: 1. ósvífnisfjárokur Dana á Islendingum, 2. fyrirlitning þeirra á alþingi og réttindum þess, með öðrum orðum á stjórnarsjálf- stæði landsins, og 3. lítilmensku Islendinga og auðsveipni í viður- eign við þá. Gísla þykir aðfarir Islendinga og Dana líkar því, er mýs og kettir eigist við. Pví breytir hann þingmönnum í mýs, og þinghúsinu í búrhillu, þar sem þær heyja þingið, konungs- fulltrúanum — kommissarius — í völsku, danska valdinu í kött. Valskan, »kommissarius«, dregur ekki dul á það við mýsnar —
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Eimreiðin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.