Eimreiðin - 01.09.1909, Page 30

skoðun Pingvallafundarins, svo sem orð samþyktarinnar bera ljóst
vitni um.
Að tala um og fást við þetta, er því svo sjálfsagt sem
nokkuð getur verið, en samt getur í'í’jóðólfur* (n. júní) ekki
stilt sig um, enda þótt hann afneiti ekki allskostar skilnaðartak-
markinu, að kalla það »drengjalegt« (ójá, karlinn, vitur löngum
og orðheppinn!). Hann var þó þeirra á meðal, er aðhyltust
nefnda samþykt, en virðist að öðru leyti hafa fengið það í vöggu-
gjöf að vera stjórnarblað og er því ekki altaf allsgáður.
Engan þarf að furða á því, þótt »Lögrétta« og »Reykjavík«
(svo að aðeins sé rætt um Rvíkurblöðin) telji skilnaðarhugmyndir
bábiljur; það hafa þau blöð löngum gert. En að sjálfstæðismenn
láti blöð sín traðka það niður, sem þeir eiga að lifa á, má kynstr-
um sæta. Og engin von er um, að flokkurinn lifi lengi í landinu,
nema hann læri að þekkja, hvað til síns friðar heyrir. — Góðir
menn úr meirihlutanum hafa sagt, að ekki þyrftum við að vera
að tala um skilnað á þenna veg —- »ekki hafi Norðmenn gert
það«. En þetta er á ærnum misskilningi bygt. Norðmenn, sem
áratugum saman töluðu varla um annað í stjórnmálum, margir
hverjir, en að losast sem mest, og að fullu, við Svía! Eeir töluðu
og þeir unnu, stefndu að ákveðnu marki. Sama verðum við að
gera, ef okkur er alvara í því, að verða »sjálfstæðir«. Á hinn
bóginn má gæta þess, að ekki hefði verið byrjað á því að eggja
sjálfstæðismenn lögeggjan, í skilnaðarmálum, ef ekki hefði verið
riðið svo illa úr hlaði, undirstöðuatriðinu afneitað, svo að hætta
vofði yfir, að kæft yrði það, sem ávalt átti að leika í ljósi, og
þjóðin þannig blekt, er sízt skyldi. Alla sanna Islendinga mun
það gleðja, að sjálfstæðismenn »vinni«, þótt þeir skrafi ekki margt
— og til þess treysti ég ýmsum þeirra —, en þeir mega vara
sig á því að »þegja við öllu röngu«!
Eað gefur nú að skilja, að sjálfstæðisvinnu hefir kent á þing-
inu síðasta, auk samþyktarinnar á »sambandslögunum« á hreinum
konungssambands-grundvelli, er verður að telja rétta, úr því sem
ráða var; því að þótt konungssambandið eigi hvorki að vera né
geti verið okkur »takmark«, þá miðar þó þetta til þess að sýna,
að svona sé það eina samband, er komi til greina með sam-
þykki íslendinga (o: að grundvellinum til fullveldis- og jafnréttis-
viðurkenning, þótt ýms mál yrði saméiginleg af frjálsum vilja).