Eimreiðin - 01.05.1914, Síða 34

IIO
1. Að fyrirskipa eftirlit og setja reglur um hollustuhætti £
verksmiðjum, iðtistofum, kirkjum og samkomuhúsum.
2. Veita daglaunafólki og fátækum mönnum hægan og ódýr-
an aðgang að læknishjálp, sjúkrahúsa- og heilsuhælisvist.
3. Sótthreinsanir, þegar berklaveikt fóljc deyr eða flytur sig.
4. Skyldukvöð húsbænda að skýra frá, ef maður á heimil-
inu veikist af berklaveiki.
5. Kjötskoðun og mjólkurskoðun.
6. Reglur um skóla, alment hreinlæti og bann gegn því, að
hafa berklaveika kennara.
Af öllum þeim vopnum, sem hér hefir verið drepið á, að
beitt er gegn berklaveikinni, eru þó vafalaust heilsuhælin hið
aflmesta — þau eru langsterkasti þátturinn í baráttunni gegn
berklaveikinni, og ber margt til þess. Fyrst og fremst eru heilsu-
hælin lækningastofnanir, sem ætluð eru til þess, að berkla-
veikis-sjúklingar fái þar bót meina sinna. Lækningin þar er aðallega
fólgin í góðu viðurværi (fitun sjúklinganna), góðu og nægu and-
rúmslofti og svo ýmsum reglum, sem sjúklingarnir eru látnir fylgja.
Heilsuhælin hafa ekki frekar en aðrar stofnanir sloppið við aðkast
úr ýmsum áttum, aðfinslur og útásetningar. Heilsuhælislækning-
arnar hafa verið kallaðar »húmbúggs«-kendar, heilsuhælislæknun-
um borið á brýn, að þeir geri of mikið úr bata sjúklinganna á
hælunum; hann væri heldur ekki endingargóður og sumt af því,
sem heilsuhælislæknar kölluðu berklaveiki, væri alls ekki berkla-
veiki, heldur ýmsir aðrir lítt saknæmir sjúkdómar, eins og einfalt
lungnakvef, blóðleysi (anœmi) o. þessh. Pað væri því engin furða,
þótt heilsuhælislæknar gætu sýnt allgóðan árangur af starfi sínu,
með því að telja þessa sjúklinga með læknuðum berklaveikis-sjúkl-
ingum. Eitthvað kann nú að vera hæft í sumum af þessum ásök-
unum, en óhætt mun að fullyrða, að yjirleiít eru þær með öllu
ástæðulausar, enda hafa þær, að því er virðist, engin áhrif haft á
vöxt og viðgang heilsuhælanna. I*að er áreiðanlegt, að margur
berklaveikur sjúklingur fær þar varanlega lækningu.
»En enginn gerir svo öllum líki, og ekki guð í himnaríki«,
svo ekki er von að vesalings heilsuhælin, sem auk þess eiga oft
við fjárkröggur og aðra erfiðleika að stríða, geri það. Og þótt
eitthvað væri hæft í þessum aðfinslum, þá verða menn vel að
gæta þess, að heilsuhælin hafa aðra mjög svo mikilvæga þýðingu
en þá, að vera hreinar og beinar lækningastofnanir. Pau eru líka