Eimreiðin - 01.09.1915, Síða 54

210
talinn einna mælskastur allra íslenzkra presta. Hann hefir jafnan
stutt templara og málstað þeirra, og oft staðið framarla í fylk-
ingu þeirra.
VI. ÁRIN 1909—1914.
Með árinu 19O9 hófust andbanningar handa, og tóku að rita
á móti banninu. Var það mest fyrir forgöngu Magnúsar dýra-
læknis Einarssonar. Þeir stofnuðu með sér félag í Rvík og
hugðust að koma bannlögunum fyrir kattarnef hið bráðasta.
Keyptu þeir blaðið »Ingólf«, og flutti hann í nokkur ár nærfelt
eingöngu ritgerðir móti bannlögunum. Bjuggust þeir við, að
vinna bráðan sigur, og við þingkosningar í Rvík 1911 buðu þeir
fram sérstök þingmannaefni. En árangurinn var nokkur annar,
en þeir bjuggust við. Þingmannaefnin fengu engan byr, og fáir
snerust. Aðalárangurinn af starfi þeirra var sá, að yngri menn,
er drukku, fóru minna í launkofa með drykkju sína, og drykkju-
skapur virtist — máske af því — vera nokkru meiri, einkum í
Rvík. Þótt félag þeirra áteldi ofdrykkjuna á stefnuskrá sinni, þá
reyndist hér eins og áður um hófsemdarfélögin gömlu, að það er
hægra að kenna heilræðin, en halda þau. Þetta var lítt til bóta,
á hvern veg sem virt er. Hin breytingin var sú, að þeir voru
nú fleiri, sem opinberlega manna á meðal sögðust vera á móti
banninu, og töluðu á móti því. Ekki svo að skilja, að ég haldi,
að þeim hafi fjölgað að nokkrum mun, heldur öllu heldur hitt,
að þeir duldu ekki lengur skoðanir sínar. Hinsvegar snerust og
nokkrir, og urðu með bannlögunum. Eg held, að þegar öllu er
á botninn hvolft, þá sé afstaðan mjög svipuð og 1908. Sumstað-
ar hefir hún breyzt nokkuð, en það vegur hvað upp á móti
öðru. Á þingi hafa komið fram tillögur um breytingar á lögun-
um og afnám þeirra, en ekki náð fram að ganga, nema breyt-
ingar, er gerðar voru 1913. En þær eru engar stórvægilegar,
þó um þær hafi verið deilt meðal manna. Að öllum þeim breyt-
ingum hefðu allir templarar gengið, hefðu þær komið til orða
þegar í öndverðu, er bannlögin voru samþykt. Væru landsmenn
nú spurðir að því, hvað þeir segðu um bannlögin, þá held ég,
að nærfelt allir mundu svara: »Það er sjálfsagt, að láta lögin
reyna sig«; andbanningar mundu aðeins hnýta við: »eftir atvik-
um«l En svo kemur ágreiningurinn. Bannmennirnir segja: