Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1920, Blaðsíða 28
28
t’orv. Thoroddsen
járnslcgna vagna og höföu kúgað ísraelsbörn með otbeldi
í 20 ár (Dóm. 4,3). í þessum gömlu kastalaborgum Kan-
aníta hafa menn þegar grafið margt úr jörðu og fengið
yfirlit yfir smiði virkjanna og útbúning, en flest er.
þó enn eftir órannsakað. fað var þýðingarmikið í þá
daga fyrir þjóðfjelögin að geta varið sig, því óvinir gátu
komið þegar minst varði, þeir rændu öllu sem fjemætt
var, og drápu oft hvert mannsbarn, ef þeir komust inn í
borgirnar; svo fóru Gyðingar oft að eftir því sem segir
í G. T. Pess vegna vönduðu menn í þá daga víggirðing-
arnar meira en alt annað; íbúðarhúsin vönduðu menn ekki,
þau hafa flest verið með líku sniði eins og enn er tíska í
þeim bygðarlögum, úr leir með flötu timburþaki, þöktu
leir eða torfi. Húsin innan borgarveggja voru mjög óreglu-
lega sett, göturnar krókóttar og þröngar og eflaust mjög
óhreinlegar.
Um helgistaði Kananíta er oft getið í G. T. og sagt
frá trúarbrögðum þeirra að nokkru leyti. Gyðingar bjuggu
innan um Kananíta og hafa eflaust smátt og smátt sam-
lagast þeim á ýmsan hátt; spámennirnir áttu því fult í
fangi með að halda lýðnum við trúna á Jahve ísraelsguðr
sem var einn og ósýnilegur og ekki kom fram í neinni
mynd, almúginn hallaðist þvi mjög að átrúnaði Kananíta
með myndadýrkun þeirra og blótveislum, það var áþreif-
anlegra og auk þess rótgróið í landinu. En smátt og
smátt eftir að styrkur prestastjettarinnar óx, og sjerstak-
lega eftir að konungsvaldið komst á, og musterið var
reist í Jerúsalem, fór lýðurinn heldur að hlýða kenningum
spámannanna, þó stirt gengi stundum. Hinar nýju rann-
sóknir hafa leitt í ljós ýmsa forna helgistaði Kananíta og
ber alt sem þar hefur fundist nákvæmlega saman við
frásagnir Gamla Testamentisins. Kananítar dýrkuðu sjald-
an goð sín í musterum, en dýrkun þeirra fór mest fram
undir berum himni á hæðum, hólum eða fjöllum og í