Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1920, Page 50

5°
íJoi v. Thoroddsen
aðar. Vjer gátum þess áður, að eitt af fleygleturspjöldun-
um frá Tell el Amarna væri ritað á Hettítamáli, og í
Armeníu nálægt Van hafa fundist áletranir á klettum á
sömu. tungu, líka ritaðar með fleygletri. Rjett fyrir ófrið-
inn mikla voru gerðar nýjar uppgötvanir mjög þýðingar-
miklar sem þar að lúta. Pýskur fræðimaður Hugo Winckler
af nafni, sem allra manna best hefur rannsakað fornmenjar
Litlu-Asíu, fann, þar sem nú heitir Boghazköi, höfuðbæ
hins mikla Hettítaríkis, sem hinn fyrrnefndi Chattusar
rjeði fyrir á 14. öld; þar gróf hann nokkuð 1' rústir og
var svo heppinn að finna skjalasafn mikið, 20 þúsund
leirtöflur, sem hann flutti heim til Lýskalands. í safni
þessu eru mestmegnis stjórnarbrjef frá 14. og 13. öld f.
Kr. rituð með fleygletri á Hettítamáli. Hin allra síðustu
ár hafa ýmsir vísindamenn fengist við að þýða letrið á
töflum þessum, og þó þeir enn ekki sjeu langt á veg
komnir, þá þykjast þeir þó hafa komist að merkilegri
niðurstöðu að því er snertir tungu Hettíta. Peir sem sjer-
staklega hafa fengist við þessar rannsóknir eru Dr. Figulla
1 Berlín og Dr. Hrozny í Wien. Hefur hinum síðarnefnda
tekist að skýra byggingu Hettítamálsins miklu betur en
áður, af því nú var nóg efni fyrir hendi, og hefur hann
komist að þeirri niðurstöðu, að það sje af indoeurópeiskum
ættstofni og náskylt latínu. Hafa með því fengist enn
meiri líkindi fyrir því en áður, að Hettítar hafa í önd-
verðu komið frá Európu austur til Litlu-Asíu, en önnur
þjóðkvísi af sama bergi brotin hefur skilist frá og orðið
frumstofn ítala og Rómverja. Pað er engin efi á því, að
mikill fróðleikur um sögu og menningu þessara þjóða
fæst af skjalasafni þessu, þegar * fræðimenn hafa komist
fram úr að gagnskoða það alt, en það tekur langan
tíma og kostar mikla fyrirhöfn og heilabrot. í safni þessu
er eigi aðeins mesti tjöldi af brjefum, sem farið hefur á
milli Hettítakonunga og annara konunga í Asíu og á