Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1920, Page 44

44
Í’orv. Thoroddsen
höföu myndaö þar stór og smá ríki, og sum þeirra máttu
sín svo mikils, að þau á ýmsum tímum voru talin jafn-
snjöll stórveldum eins og Babylón og Egyptalandi. Pjóð-
arnafnið er mismunandi ritað hinum fornu áletrunum
og þjóðin ýmist kölluð Heþítar, Hettítar, Kettítar eða
Katti, en land þeirra Keta. Hiö litla, sem menn vita um
sögu Hettíta, fæst úr heimildum Babylónarmanna og
Egypta; þar sjest aö ríki þessi hafa oft lent í ófriöi við
ýmsa valdhafa í Hettítalöndum, einkum á árunum 1500 til
700 f. Kr. Fornmenjarannsóknir seinni tíma hafa leitt í
ljós, að Hettítar hafa verið miklu umsvifameiri en menn
áður höfðu ætlað, að þeir hafa ráðið yfir stórum land-
flæmum og hafa haft einkennilega menningu á allháu
stigi, sem að mörgu var frumleg og ólík mentun nábúa-
þjóðanna austrænu; þó hafa þeir eðlilega orðið fyrir ýms-
um áhrifum austan úr Babylón. Hettítar voru safn at
skyldum þjóðum, sem stundum voru óvinveittar hver
annari, þó þær væru af sama ættstofni, eins og t. d.
Semítar, Keltar, Germanir o. fi. Hver þjóð eða smáríki
hefur haft sjerstakt nafn og er efasamt, hvort þeir sjálfir
hafa átt eitt nafn fyrir alla þjóðarheildina. Ríki Hettíta
hafa oftast verið mörg og smá, en hafa stundum sam-
einast í stærri heildir, sem á sumum tímum hafa haft
mikið veldi og lagt undir sig nábúaríki með öðrum ó-
skyldum þjóðum. Nýjar og nýjar þjóðir af skyldu kyni
hafa hver eftir aðra brotist inn í Litlu-Asíu frá hinum
upprunalegu heimkynnum, sem að öllum líkindum hafa
verið í Európu, og hafa lagt þá þjóðflokka undir sig sem
fyrir voru, alveg eins og Semítahóparnir, sem ólmuðust
hver eftir annan um hin suðlægari og austlægari lönd.
íbúarnir í öllum Hettítaríkjunum hafa talað sama
mál eða skyldar mállýskur, þeir hafa allir haft svipaða
siði og trúarbrögð. Pað var þjóðabálkur sem kom að
norðan, gagnólíkur Semítunum sem komu að sunnan,