Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1920, Side 31
Kaflar úr fornsögu Austurlanda
3
og múra það inn í grundvöll byggingarinnar; hafa beina-
grindur slíkra fórnfærðra barna víða fundist við uppgröft
húsa í Palestínu. Pess er getið í I. Konungabók (16, 34) að
þegar Hiel bygði Jerikó, að það kostaði hann frumgetn-
ing hans Abíram, þá hann lagði grundvöllinn, og hans
yngsta son Segúb, þá hann setti borgarhliðið. Á seinni
öldum Kananíta virðist þessi hræðilegi siður þó hafa
lagst niður, var þá aðeins flöt leirkola grafin undir hyrn-
ingarstein hússins, ásamt matar- og drykkjarílátum, en það
hatði áður verið siður að grafa þetta með fórnarbarninu.
Það eru nokkur líkindi til að Kananítar hafi tekið
við þessum helgistöðum á hæðum af frumbúum landsins,
en auk þess dýrkuðu þeir þá guði, sem voru sameign
Semíta, er nærri bjuggu, Fönikíumanna og annara. Um
helga skógarlunda er stundum talað í G. T. Dómarabók
(3, 5—7) segir, að ísraelsbörn hafi búið mitt á meðal
Kananíta, gengið að eiga dætur þeirra og þjónað guðum
þeirra »Baalim og skógarlundunum*. Oft er þess getið
að Gyðingar ljetu tilleiðast að dýrka aðalguði Kananíta
Baal og Astarót, og fór þá vanalega illa fyrir þeim.
Margar leifar helgistaða á hæðum hafa fundist en fáar
menjar af hofum og samkomuhúsum; það litla sem
finnst af því tæi, virðist hafa verið helgað útlendum
(egypskum) goðum. Kjarninn í trú Kananíta virðist hafa
verið átrúnaður á náttúruguði og náttúruöfl, sem hötðu
góð eða ill áhrif á mannlífið, sumir guðirnir færðu líf, ljós
og hita, frjósemi, vöxt og gróður, aðrir rjeðu fyrir því
sem ilt var, sjúkdómum, slysum og dauða. Pessi náttúru-
öfl varð að blíðka og hæna að sjer með fórnum, sem
voru þeim geðþægar og þóknanlegar. Hin skapandi og
framleiðandi náttúruöfl voru því dýrkuð með afskapleg-
um gleðskap og holdsnautnum, hin með blóðugum fórn-
um. Auk þess notuðu Kananítar eins og margar aðrar
þjóðir allskonar verndargripi (amuletter) gegn óláni og