Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1920, Blaðsíða 134

1.1°
Norsk upprunaorðabók
hans og alúð sem um Gering, og þó að þeir kunni að vera
óskaplíkir að ýmsu, er Mogk lika eins og Gering alveg
tildurslaus maður, sem hefur ekki hátt um sig.
Líkt er og ástatt með hann sem Gering um ástvina-
missi. í ófriðnum misti hann og uppkominn og efnilegan son.
Nöfn beggja þessara manna verða lengi í minnum höfð
meðal allra, er stunda íslensk og norræn fræði.
A. Torp: Norsk upprunaorðabók. (Nynorsk etymo-
logisk ordbog). 8-(-886 bls. Kristiania 1919. Aschehoug
& Co. Verð 35 kr., innb. 45 kr.
í 2. árgangi Ársritsins (1917) var getið láts hins nafn-
kunna og ágæta norska málfræðings, Alfs Torps- Þar var
getið um orðabók þá, er hann stðast samdi með titli þeim,
er stendur fyrir ofan þessa grein. í’egar hann dó, var prent-
unin komin aftur í S-stafinn. Sem betur fór var hann þó
búinn með alla bókina, þó svo að hina síðustu hönd á verkið
hafði hann auðsjáanlega ekki lagt. Það sem eftir var óprent-
að er nú fullprentað og bókin öll fullger, 886 síður tvídálk-
aðar, með fremur smáu en vel skýru letri. Upp í bókina eru
tekin öll þau orð, er finna má í hinum nýnorsku orðabókum
þeirra Ivars Ásens og H. Ross, en það er svo að segja all-
ur sá orðaforði, sem til er í sveitamálum Noregs. Uppruni
hvers orðs og skyldleiki þess við önnur samætt mál er rakinn
eftir bestu föngum og með öllum hinum alkunna víðtæka fróð-
leik höfundarins. Fyrir oss Islendinga er þessi bók eiginlega
jafnnytsöm sem fyrir Norðmenn, því að í raun og veru er
svo, að nýnorski orðaforðinn er sá sami sem í íslensku, og
höf. setur við hvert orð íslenska orðið, hvort sem það finst í
orðabókum yfir gamla málið eða hið nýjara. Og fyrirhafnar-
lítið má það verða íslendingum að finna orðin; því að hægt
er að læra í skjótu bragði og rauna, hver norsk liljóð svari
til hinna íslensku (t. d. aa til á, u til ó í neitunarorðinu, 0 til
œ (hljóðvarp af ó), 0y til ey; h er í norsku alveg horfið fyrir
framan 1, n, r; þ er orðið að t eða stundum d; k er yfirleitt
á undan n þar sem vjer segjum h). Vjer vekjum athygli
manna á þessari mikilsverðu bók. En hún er nokkuð dýr,
enda allar bækur dýrar nú á tímum sem flest alt annað.
Finnur Jónsson.
Mannkynssag’a Gyldendals. Gyldendals illustrerede
Verdenshistorie. 1. bindi 475 bls. í st. 8 blaða broti og land-
kort og myndir á 10 sjerstökum blöðum. 2. b. 411 bls.,
landkort og myndir á 14 blöðum. Verð óib. 12 kr. 50 au.