Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1920, Side 72

72
Halldór Hermannsson
hefur víst ekki þótt vert að hverfa heiixi til ættjarðar-
innar og líða þar sult og seyru, og hafa heldur kosið að
lifa frjálsu víkingalífi. Margir hinna herteknu manna hafa
víst ekki lifað neinu sældarlífi á fósturjörðunni, og höfðu
því ekki að neinum kostakjörum að hverfa. Allflestir
munu þó hafa viljað komast heim aftur, ef þess var
kostur, og hafa trúarbrögðin sjálfsagt auk annars átt
mikinn þátt f því.
Að undanskildum galeiðuþrælunum og þeim, sem
komust í hendur Máranna eða Berberanna upp á hálend-
inu, þá voru kjör kristnu fanganna einatt ekki svo óþol-
anleg. Pað var auðvitað algerlega komið undir eigendum
þeirra, hvernig með þá var farið. Greinarmun verður og
að gera á þrælum einstakra manna og þrælum stjórnar-
innar eða deysins. Deyinn mátti kjósa sjer einn af ölium
átta herteknum mönnum, en hinum var skipt meðal
skipseigenda, skipstjóra og skipshafnar; voru þeir seldir
á þrælamarkaði og fjekk deyinn vissan hlut andvirðisins.
Stjórnarþrælarnir voru einkendir með járnhring um annan
öklann; unnu þeir úti við á daginn við strætahreinsan,
akstur grjóts og annað þess konar, en á nóttinni voru
þeir lokaðir inn í fangahúsi (bagnio). Til matar fengu þeir
þrjá brauðhleifa á dag; á föstudögum unnu þeir ekki og
daglega var þeim slept úr vinnu þrem stundum fyrir
sólarlag; máttu þeir þá gera hvað sem þeir vildu — vinna,
leika sjer eða stela, því að stela máttu þeir að vild og
optast að ósekju, seldu þeir þá einatt stuldinn aptur eig-
endunum, en þeir þorðu ekki að kæra þá. Fengu þeir
þannig safnað fje og keypt sjer lausn, en þó munu það
helst hafa verið þeir þrælar, sem ílendust í Barbaríinu.
Sumir þrælaeigendur hröktu og hrjáðu þræla sítia, en
flestir hafa sjeð sjer hentast að fara allvel með þá, svo
að þeir hjeldu heilsu til vinnu og lifðu uns þeir, ef ske
kynni, gætu keypt frelsi sitt; mest sóttust sem sje vík-