Morgunblaðið - 10.02.2001, Page 28

ERLENT
28 LAUGARDAGUR 10. FEBRÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
MEÐAL nemenda Al
Gore við blaða-
mannaskóla Col-
umbia-háskólans er
einn Íslendingur,
Sigríður Hagalín
Björnsdóttir, frétta-
maður Sjónvarpsins
til skamms tíma en
hún lýkur mast-
ersnámi frá skól-
anum í vor.
„Það kom upp
núna í janúar að Al
Gore ætti að kenna
hluta af einu þeirra
námskeiða er ég
sæki,“ segir Sigríð-
ur í samtali við
Morgunblaðið. „Það eru búin að
vera ægileg læti og allt á hvolfi
út af þessu. Skólinn er allur í
uppnámi eins og gera má ráð
fyrir.“
Öllu snúið við
Fyrsta kennslustund Gore var
síðasta þriðjudag og segir Sig-
ríður að mikið hafi gengið á og
messað hafi verið yfir nemend-
unum. „Það komu þarna leyni-
þjónustumenn sem tóku bygg-
inguna út og öllu var snúið við
svo að þetta gæti nú gengið upp.
Svo kom í ljós að flestar stóru
fréttastöðvarnar voru búnar að
hafa samband við einhverja í
bekknum og bjóða þeim borgun
fyrir að vera fréttaritarar og
flytja fréttir úr tímanum. Skól-
inn tók fyrir þetta og ég held að
Al Gore hafi ekki viljað það
heldur.“
Sigríður lýsir þessu sem ein-
kennilega snúnu máli. „Okkur
var sagt í upphafi að ekki mætti
hafa neitt eftir sem kæmi fram í
tímanum, hann væri „off the re-
cord“, eins og það er kallað en
það var ekki meint bókstaflega.
Eina reglan sem var í gildi var
að við mættum ekki fá borgað
fyrir að sitja þennan tíma. Og
við gætum ekki verið í vinnu hjá
dagblaði við að sitja í þessum
blessaða tíma. Þá gætum við
heldur ekki komið með fyr-
irfram undirbúnar spurningar
frá fjölmiðlunum fyrir Al Gore
til að svara. Þetta
ætti að vera
kennslustund og við
ættum að koma
þarna sem nem-
endur en ekki eitt-
hvað annað. Okkur
var hins vegar leyfi-
legt að tala við
hvern sem er eftir
tímann og lýsa öllu
sem gerðist í tím-
anum. Þetta virðist
hafa farið eitthvað
öfugt ofan í fjöl-
miðlana.“
Venjulegur
prófessor
En hvernig kennari er Al
Gore?
„Hann var greinilega svolítið
taugaveiklaður í byrjun,“ segir
Sigríður. „En hann gerði þetta
mjög vel. Hann sagði fyrst að
hann hefði ekki hugmynd um
hvað hann ætti að gera þarna en
við myndum bara finna út úr því.
Svo fór hann að tala um sögu
fjölmiðlanna á síðustu öld og
hvernig sjónvarpið hefði breytt
valdajafnvægi milli bandaríska
þingsins og forsetans. Ég veit
það ekki ... þetta var svona efni
sem flestir aðrir hefðu líklega
getað kennt betur en hann. En
þetta var svo sem áhugavert.
Síðan endaði þetta á því að hann
spurði okkur hvað það væri sem
við vildum læra af honum. Ég
held að hann hafi langað meira
til að vera bara venjulegur pró-
fessor á meðan allir í bekknum
vildu auðvitað bara heyra hann
segja frá reynslu sinni, hvernig
hann hefði mótað fjölmiðlana í
sínu fyrra starfi og öfugt.“
Sigríður segir að Gore hafi
verið skemmtilegur og reytt af
sér brandarana. En skyldi kenn-
arinn svo ætla að kíkja í krús
með nemendum er líða fer á
önnina eins og tíðkast gjarnan?
„Við verðum bara að vona
það!“ segir Sigríður og hlær.
„Hann er víst með íbúð hérna í
New York og það var einhver að
hreyfa þeirri hugmynd að hann
myndi bjóða okkur í partí.“
Mikið gekk á
Sigríður Hagalín
Björnsdóttir
FULLTRÚAR blaðamennsku-
deildar Columbiu-háskóla í New
York tilkynntu nemendum sínum í
gær að þeir mættu segja frá því
sem Al Gore, fyrrverandi varafor-
seti Bandaríkjanna, léti frá sér
fara í kennslustundum. Gore, sem
flytja mun átta fyrirlestra um
fréttaflutning af landsmálum á
upplýsingaöld, hóf kennslustörf
sl. þriðjudag.
Kennsla Gore vakti, eins og við
var að búast, athygli fjölmiðla sem
hópuðust að háskólanum. Háskól-
inn hafði hins vegar markað þá
stefnu í upphafi, að undirlagi
Gore, að blaðamönnum yrði mein-
aður aðgangur að námskeiðinu og
nemendum meinað að tjá sig um
hann.
Ákvörðunin mæltist vægast
sagt illa fyrir í bandarískum fjöl-
miðlum, sem bentu á þau öfug-
mæli sem væru í því fólgin að
banna verðandi blaðamönnum að
tjá sig. Hún þótti því enn eitt
dæmið um mistök af hálfu Gore.
„Albert Gore yngri – munið þið
eftir honum? – er meðal vor á nýj-
an leik og fyrstu útspil hans
benda til þess að hann hafi ekki
breyst agnarögn. Hann er enn of
varkár, og hann er enn of rauna-
mæddur. Og hann er enn mesti
óvinur sjálfs sín,“ segir í umfjöll-
un bandaríska dagblaðsins The
Wall Street Journal á miðvikudag,
daginn eftir fyrstu kennslustund
Gore.
Kennslustund
í hroka
Greinin sem skrifuð er áður en
háskólinn breytti um stefnu er öll
í hinum mesta háðstón. Höfund-
urinnn Tunku Varadarajan, að-
stoðarritstjóri stjórnmálaskrifa,
segir atburðinn hafa verið stór-
slys í almannatengslum. Hann
hafi hins vegar verið ágæt
kennslustund, ekki í blaða-
mennsku heldur „hinum myrku
listum ofsóknaræðis og hroka“.
Önnur bandarísk blöð lágu heldur
ekki á liði sínu. The New York
Times benti á í grein sem skrifuð
var sama dag (og segir reyndar
frá fyrstu kennslustundinni) að
hinir verðandi blaðamenn hafi
þarna fengið skyndikúrs í ýmsum
hliðum blaðamennsku.
Þar megi fyrst telja að hvort
sem persóna sem hefur fréttagildi
segir eitthvað áhugavert í tíma
eður ei þá megi ekki skrifa um
það. Í öðru lagi megi ekki tala um
það. Það hafi a.m.k. verið skilaboð
aðstoðadeildarforsetans sem nem-
endum voru send í tölvupósti. Í
þriðja lagi þá hafi nemendur lært
að það eru margir aðilar fúsir til
að borga manni fyrir að hunsa
fyrsta og annað atriðið.
Eins og fyrr sagði hefur skólinn
nú breytt um stefnu. Sú ákvörðun
var tilkynnt skömmu eftir að tveir
háskólar, þar sem Gore mun
sinna kennslu á næstunni, Fisk há-
skóli í Nashville oog ríkisháskólinn
Middle Tennessee í Murfreesboro,
tilkynntu að leyfilegt yrði að fjalla
um kennslustundir Gore, sem
fjalla mun um fjölskylduna og
samfélagið á námskeiðum sínum
þar. Doug Williams, yfirmaður
fréttadeildar Middle Tennessee,
sagði að kennslustundir sem ekki
mætti fjalla um væru ekki raun-
hæfar. Hann benti einnig á að
Gore mun gegna prófessorsstöðu
sem kennd er við afburðaárangur í
rannsóknum á fyrsta viðauka
bandarísku stjórnarskrárinnar,
sem fjallar um tjáningarfrelsi, og
því ekki við hæfi að brjóta í bága
við hana.
Átti að líkjast
venjulegum námskeiðum
Deildarforseti blaðamennsku-
deildarinnar í Columbia, Tom
Goldstein, gaf í skyn þegar hann
tilkynnti um stefnubreytinguna að
gert hefði verið meira en efni
stóðu til úr fyrirmælum skólans í
fjölmiðlum en gagnrýnt hafði ver-
ið að nemendur skólans væru nú í
þeirri sérstöku aðstöðu að vera
einir um upplýsingarnar en geta
ekki deilt þeim.
Áður en Gore hóf störf sagði
Goldstein hins vegar að hann áliti
að það sem færi fram í kennslu-
stofu væri trúnaðarmál, að
minnsta kosti ætti það ekki heima
í fjölmiðlum. Gore sagði sjálfur
þegar hann yfirgaf skólann að
hann teldi að það sem fram færi á
venjulegum námskeiðum væri
ekki til umfjöllunar og hann teldi
að „námskeiðið muni gagnast
nemendum betur ef að það líktist
sem mest öðrum námskeiðum“.
Þetta þykja Varadarajan kúnst-
ug ummæli og minnist ekki ann-
ars frá sínum háskólakennaradög-
um en að nemendum hafi verið
frjálst að gera hvað sem er við
þær „viskuperlur“ sem hrutu af
vörum hans. Því bar hann þau
undir vini sína meðal háskóla-
kennara, sem voru greinilega
frekar undrandi á þessu nýjasta
útspili Gore og varð einum þeirra
að orði: „grey maðurinn getur
ekki greint á milli kennslustundar
í Columbia og leynilegra funda í
Hvíta húsinu“.
Glaðbeittur Al Gore undir lok eftirmála forsetakosninganna. Kennsl-
an við Columbia er hans fyrsta verk á opinberum vettvangi eftir þær.
Umdeildu þagn-
arbanni aflétt
New York. AP
Reuters
NETDAGBLAÐ í Chile birti í fyrra-
dag skjöl, sem bendla Augusto
Pinochet, fyrrverandi einræðis-
herra, beint við
mannréttinda-
brot og morð á
andstæðingum
herforingja-
stjórnarinnar eft-
ir valdatöku
hennar 1973. Sak-
sóknarar í Chile
segja, að þessar
upplýsingar geti
flýtt fyrir mála-
rekstrinum gegn Pinochet.
Netdagblaðið El Mostrador, sem
hefur ósjaldan verið fyrst með frétt-
irnar, birti bréf, sem dagsett er 24.
nóvember 1973, en í því fer saksókn-
ari hersins fram á það við Pinochet,
að rannsakaður verði dauði vinstri-
mannsins Eugenio Ruiz Tagle og
annarra en talið var, að ákveðin sveit
í hernum, Dauðalestin svokallaða,
hefði pyntað þá og myrt 19. október
þetta sama ár.
Í athugasemd neðst á bréfinu, að
því er virðist með rithönd Pinochets,
segir: „Tillaga um svar: Eugenio Ru-
iz Tagle var tekinn af lífi vegna hinna
alvarlegu afbrota, sem hann var sak-
aður um. Hann var ekki pyntaður að
því er upplýst er.“
Líkið illa leikið
Móðir Ruiz Tagle segir hins vegar,
að lík sonar síns hafi verið illa leikið.
Vinstra augað hafi vantað, nef og
neðri kjálki brotin, hann hafi verið
skorinn á háls og svo virst sem hann
hafi verið hálsbrotinn.
„Nú þarf ekki lengur vitnanna við í
málinu gegn Pinochet,“ sagði Ed-
uardo Contreras, lögfræðingur og
baráttumaður fyrir mannréttindum,
um bréfið. „Þetta sýnir ekki aðeins, að
Pinochet vissi um glæpaverkin, heldur
að hann hafi átt beina aðild að þeim.“
Pablo Rodriguez, lögfræðingur
Pinochets, kvaðst aftur á móti ekki
hafa neinar áhyggjur.
„Ég er viss um, að Pinochet hefur
enga ábyrgð borið á þessum atburð-
um og aðeins frétt af þeim þegar La-
gos hershöfðingi varaði hann við,“
sagði Rodriguez og átti þá við Joa-
quin Lagos, sem stýrði einu her-
stjórnarsvæðanna þar sem Dauða-
lestin lét til sín taka.
Talsmaður ríkisstjórnarinnar seg-
ir, að dómstólar verði að ákveða
hvernig farið verður með bréfið.
Pinochet bendlaður beint
við morð og mannshvörf
Santiago. AFP, Reuters.
Augusto
Pinochet
FRANSKIR stjórnmálamenn hafa
unnvörpum lýst yfir sakleysi sínu af
spillingartengslum við Alfred Sirven
sem nú er fyrir rétti í París. Hann
var fyrir nokkrum árum næstæðsti
maður olíufyrirtækisins Elf, sem var
ríkiseign en er nú hluti einkafyrir-
tækisins TotalFinaElf og er Sirven
sakaður um að hafa notað sjóði Elf til
að múta stjórnmálamönnum. Auk
þess er hann sagður hafa sjálfur
dregið sér stórfé úr sjóðunum.
Tvö blöð, Paris Match og Le Par-
isien, birtu í fyrradag um 200 nöfn
sem voru á lista með um 350 síma-
númerum manna er Sirven hafði
samskipti við. Bók með nöfnunum
fannst á honum er hann var handtek-
inn á Filippseyjum í liðinni viku.
Sirven er æfur yfir því að blöðin
skyldu birta listann sem hann segir
einkamál sitt og hefur krafið Paris
Match andvirði 12 milljónum króna í
bætur. Blöðin tvö komust að sögn
lögreglu yfir ljósrit af bókinni.
Meðal þeirra sem Sirven var með
á skrá eru nokkrir af helstu leiðtog-
um stærstu flokkanna í Frakklandi.
Munu sum nöfnin ekki hafa verið áð-
ur nefnd í tengslum við spillingarmál
Elf. Herve de Charette, fyrrverandi
utanríkisráðherra, er á listanunm en
neitar að hafa þekkt manninn. Mál
Sirvens tengist m.a. spillingarmáli
Rolands Dumas, fyrrverandi utan-
ríkisráðherra.
Símanúmeralisti Sirvens veldur ugg
Keppast við að lýsa
yfir sakleysi sínu
París. AFP, The Daily Telegraph.
Sigríður Hagalín er meðal nemenda
Al Gore í Columbia-háskóla