Morgunblaðið - 10.02.2001, Síða 30

LISTIR
30 LAUGARDAGUR 10. FEBRÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ÞAÐ er óhætt að segja aðmyndir þeirra Nökkva ogBrians séu ólíkar, þó ekkiværi fyrir annað en að
annar myndar allt í svart-hvítu en
hinn í lit. Það kemur líka á daginn að
þetta er í fyrsta sinn sem þeir hafa
unnið saman. „Í rauninni er sýningin
á vegum Ljósmyndasafnsins sem
ákvað að vera með þetta þema,“ seg-
ir Nökkvi. „Þeir fundu mig í gegnum
internetið og fengu svo Brian til að
vera með. Þannig að við þekkjumst
ekkert og höfum bara hist þrisvar.“
Bakgrunnur þeirra sem ljós-
myndara er líka ólíkur. Nökkvi er
áhugaljósmyndari sem hóf feril sinn
fyrir um 15 árum. Hann hefur að
mestu leyti einbeitt sér að svart-
hvítum ljósmyndum og hafa verk
hans birst víða, m.a. í dagblöðum og
á bókakápum. Þetta er fyrsta sýning
hans en aftur á móti hefur hann
haldið uppi vefsíðu þar sem hann
sýnir myndir sínar. „Netið er í raun-
inni minn sýningarmáti og er búið
að vera í tvö þrjú ár. Fólk getur þá
bara skoðað myndirnar í rólegheit-
um heima hjá sér,“ segir hann en
viðurkennir þó að myndgæðin tapist
töluvert með þessum hætti. Vefsíða
hans hefur vakið þónokkra athygli
víða um heim og meðal annars hefur
dagblaðið New York Times birt
grein um hana.
Brian Sweeney er skoti og hefur
starfað við ljósmyndun síðustu 10
ár. Myndir hans hafa birst í nokkr-
um fremstu tónlistar- og dæg-
urmálatímaritum heims og eru fyr-
irtækin Microsoft og Ford meðal
viðskiptavina hans. Hann hefur sýnt
verk sín víða um Bretland, meðal
annars í hinni frægu Þúsaldarhvelf-
ingu í London. Þetta er hins vegar í
fyrsta sinn sem hann sýnir hér á
landi. „Ég átti að vera með sýningu
á Laugaveginum í sumar en galleríið
lokaði þremur dögum fyrir opnunina
svo ekkert varð úr því,“ segir hann
og hlær.
Þrátt fyrir ólíkan bakgrunnhafa þeir gert eyðibýli á Ís-landi að yrkisefni sínu enda
hafa þau mikið adráttarafl að þeirra
sögn. „Það er þessi dulúð sem
heillar svolítið þegar mannlífið
þurrkast út á bæjum, bændamenn-
ingin sem er að hverfa,“ segir
Nökkvi. „Það er svolítið spennandi
að standa í túninu framan við ein-
hvern bæ og hugsa sér hvernig lífið
var, þarna voru kýr í fjósi og börn
úti að leika sér. Svo er tíminn og
náttúran búin að reka fólkið í burtu
og eyðileggja húsin. Þetta er svolítið
dapurlegt og eymdin sem skín út úr
þessu er mikil en verður svolítið
heillandi um leið.“
Forsendur Brians eru allt aðrar:
„Í upphafi voru það ekkert endilega
eyðibýlin sem heilluðu mig. Ég hafði
verið í öðru verkefni sem var nýlokið
og var staddur í sumarbústað á Suð-
urlandinu. Og það sló mig að sum-
arbústaðirnir eru tómir hálft árið.
Svo ég ákvað að ljósmynda tóm hús
meðfram suðurströndinni og það
kom í ljós að mörg þeirra voru í raun
eyðibýli. Ég var agndofa yfir því
hversu langt var á milli bæjanna:
Þarna var kannski hús og svo var
ekkert á stóru svæði. Það sem var
svo skemmtilegt við þetta var hug-
myndin um að fólk hefði haft allt
þetta rými í kring um sig en hefði
ekki búið ofan í hvort öðru. Það er
gerólíkt því sem ég á að venjast.“
Það kemur í ljós að áhugi Nökkva
á eyðibýlum er ekki nýtilkominn.
Raunar hefur hann helgað sig eyði-
býlum og yfirgefnum mannvirkjum
síðustu tíu ár. „Þetta er viss áhugi
sem sprettur upp eins og della. Það
má segja að ég sé með eyðibýladellu
á háu stigi,“ segir hann og hlær.
„Myndirnar á sýningunni hafa orðið
til á tíu til þrettán ára tímabili. Þær
eru samt ekki valdar sérstaklega
með það í huga. Það er fyrst og
fremst ljósmyndalega hliðin sem
hefur ráðið valinu. Það eru þarna
myndir sem eru orðnar ansi gamlar
en líka myndir sem voru teknar síð-
asta haust.“
Öðru máli gegnir um myndirBrians sem allar voru teknarsíðasta sumar. „Það tók bara
einn dag að mynda allt,“ segir hann.
„Ég byrjaði klukkan níu um morg-
uninn og var búinn klukkan níu um
kvöldið. Í raun er þetta sjónarhorn
aðkomumannsins á húsin.“
Sjónarhorn þeirra félaga virðist
líka vera afar ólíkt. „Ég ákvað að
mynda húsin í lit því þannig get ég
endurspeglað núið,“ segir Brian.
„Ég vildi sýna að þessi hús höfðu
verið yfirgefin, að það hefði verið
búið í þeim og að þau væru til-
tölulega nútímaleg – raunveruleg.
Af einhverjum ástæðum hefur fólk
bara staðið upp og farið. Þetta er
svona ritstjórnarform sem ég nota
en Nökkvi ljósmyndar meira í fal-
legu og rómantísku ljósi. Myndirnar
hans eru klassískar og tímalausar en
ég reyni að skoða staðreyndirnar
meira. Einhver bjó hérna, fór og
kannski kemur hann aftur seinna –
hver veit?“
Nökkvi tekur undir þetta. „Brian
sér myndirnar allt öðruvísi en ég.
Hann horfir á allt aðra hluti – mynd-
byggingin er allt önnur,“ segir hann.
„Ég ákvað fyrir nokkrum árum að
litur væri ekki eitthvað sem passar í
mínum myndum. Hann skilar engan
veginn því sem ég vil ná fram og
koma á framfæri. Það er miklu meiri
dramatík og dulúð í svart-hvítu
heldur en í lit. En mér finnst lit-
myndir í sjálfu sér mjög fallegar,
það er að segja ef einhver annar tek-
ur þær en ég.“
Og hann heldur áfram. „Einhvern
veginn hafa allar litmyndir mislukk-
ast hjá mér. Þannig að ég ákvað
bara að einbeita mér að svart-hvítu.
Þá get ég líka unnið myndirnar
miklu meira sjálfur í framköllun og
slíku.“
Sýningin stendur til 1. mars næst-
komandi.
Nökkvi Elíasson og Brian Sweeney á sýningunni Eyðibýli í Ljósmyndasafni Reykjavíkur
Heillandi dul-
úð og blákald-
ar staðreyndir
Nökkvi Elíasson, Hafnarnes í Fáskrúðsfirði.
Morgunblaðið/Jim Smart
Ljósmyndararnir Brian Sweeney og Nökkvi Elíasson.
Nökkvi Elíasson, Horn við Hornsvík.
Brian Sweeney, án titils.
Brian Sweeney, án titils.
„Eyðibýli“ er yfirskrift ljósmyndasýningar
sem verður opnuð í Ljósmyndasafni
Reykjavíkur í dag. Tveir ljósmyndarar,
Nökkvi Elíasson og Brian Sweeney, eiga
myndirnar á sýningunni og Bergþóra
Njála Guðmundsdóttir hitti þá að máli.
Nökkvi Elíasson, Horn við Hornsvík.