Morgunblaðið - 03.03.2001, Blaðsíða 53

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. MARS 2001 53
Þakka þér fyrir, Guðný mín, hvað
þú reyndist mér vel og dætrum mín-
um, sem kveðja þig með miklum
söknuði. Kristjáni og börnum votta
ég mína dýpstu samúð. Guð styrki
ykkur í sorginni.
Nú legg ég augun aftur
og ætla mér að sofna,
svo Guð og góðir englar
vaki yfir mér.
Ingibjörg Birgisdóttir.
Trygglyndi og væntumþykja.
Þetta eru þau orð sem sem koma
upp í hugann þegar ég rita þessar
fátæklegu línur um hana Gauju í
Skógsnesi sem fullu nafni hét Guðný
Magnúsdóttir Öfjörð og var gjarnan
kennd við bæinn Skógsnes í Gaul-
verjabæjarhreppi í Flóa. En þar ólst
hún upp og bjó hún ásamt manni sín-
um Kristjáni Eldjárn Þorgeirssyni
megnið af sinni búskapartíð.
Ég var ekki hár í loftinu þegar ég
var sendur í sveit til þeirra hjóna en
sumrin urðu nokkuð mörg sem ég
dvaldi þar við hefðbundin störf sem
snúningastrákur, eins og það var
stundum kallað. Fyrstu árin hafa
notin fyrir mig ekki verið mikil en
einhverra hluta vegna leið mér vel
hjá þeim hjónum og átti trygglyndi
og væntumþykja Gauju ekki síst
sinn þátt í því að ég fór til þeirra í
sveitina á hverju sumri fram yfir
fermingaraldur. Síðan hef ég reynd-
ar „farið austur“ í heyskap, smala-
mennsku, rúning eða hrossaat, nán-
ast ár hvert og finnst mér stundum
eins og ég hafi aldrei hætt að vera
snúningastrákur í Skógsnesi.
Ástæða þess að ég fór í sveit til
þeirra hjóna Gauju og Kristjáns var
sú að móðir mín og Gauja voru ágæt-
is vinkonur. Þegar þau hjón hófu bú-
skap var bróðir mömmu minnar hjá
þeim í sveit. Móðir mín, sem ung
kona, fór að heimsækja hann og
urðu þá til tengsl milli Gauju og
mömmu sem aldrei brustu. Gauja og
Kristján áttu þá þrjú ung börn en
síðar eignuðust þau fleiri sem voru
nær mér í aldri. Segja má að Skógs-
neskrakkarnir hafi verið mér eins
konar uppeldissystkini og hélt sá
yngsti lengi vel að ég væri bróðir
hans enda kom ég að vori og fór að
hausti líkt og hin. Þegar ég hætti að
fara í sveit í Skógsnesi tók við af mér
sonur fyrrnefnds móðurbróður míns
og dvaldi hann þar í mörg sumur.
Tengsl mín og fjölskyldu minnar við
Skógsnesfólkið hafa því varað all-
lengi.
Aðgát skal höfð í nærveru sálar er
speki sem einkenndi Gauju, en hún
var mannþekkjari góður og næm í
mannlegum samskiptum. Sussaði
hún oft á okkur krakkana þegar við
fórum mikinn í ummælum um annað
fólk og benti okkur ævinlega á hið
jákvæða í fari viðkomandi. Gauja
hafði eigi að síður gott skopskyn og
hafði gaman af hvers kyns góðlát-
legu gríni. Þá var hún orðheldin og
samkvæm sjálfri sér. Ef henni mis-
líkaði eitthvað var hún óhrædd við
að segja hug sinn, gat verið hvöss og
beitt, en nánast alltaf tók hún mál-
stað þess sem minna mátti sín. Það
veganesti sem hún veitti okkur
krökkunum var því að vera sann-
gjörn og heilsteypt í afstöðu okkar
til manna og málefna.
Gauja var hafsjór af fróðleik um
sveit sína og þekkti hún flest kenni-
leiti í Skógsneslandinu. Á yngri ár-
um fór Gauja oft ríðandi um jörð
sína og var jafnan gott að leita til
hennar um reiðleiðir um mýrarnar
sem fyrir tíma áveituskurða og upp-
þurrkunar voru fullar af keldum og
pyttum sem voru hættulegir. Þá
minnist ég þeirrar sælu þegar Gauja
leyfði okkur krökkunum að nota
hnakkinn sinn, en fram til þess rið-
um við alltaf berbakt. Mér fannst
eins og ég væri kóngur í hásæti þeg-
ar mér hlotnaðist sá heiður að fara
af honum Kóp gamla á gæðinginn
Sindra í hnakknum hennar Gauju.
Enn er þessi hnakkur til í Skógsnesi,
kominn til ára sinna líkt og annað
sem eldist og slitnar. Minningin er
þó e.t.v. það sem mestu máli skiptir
og minning mín um Gauju er þannig
að mér þykir vænt um hana – í
Skógsnes var ég alltaf velkominn.
Blessuð sé minning Gauju.
Börkur Hansen.
Kæri frændi, vinur
og uppalandi minn að
nokkru. Þú varst mikill
gæfumaður, eignaðist
ungur þína traustu og
yndislegu konu. Barnalán ykkar var
mikið eins og ykkar sjö mannvæn-
legu börn eru til vitnis um. Nú þegar
þú ert genginn á vit feðra þinna eftir
langan starfsdag og mikil umbrot,
hlýtur að vera nokkur viðbúnaður
hinum megin þegar slík kempa kem-
ur heim úr víkingi og gengur með lú-
in herklæði inn um hlið annars
heims. Eitt er víst, að margir beggja
vegna móðunnar miklu eiga þér
greiða að gjalda. Þú máttir aldrei
aumt sjá og varst allra manna skjót-
astur til liðveislu, enda þótt það kost-
aði þig stundum að leggja nótt við
dag.
Það var árið 1959, að ábúenda-
skipti urðu á Dufþaksholti. Ragna og
Björgvin hættu búskap og fluttust til
Þorlákshafnar en búskap hófu hjónin
María Guðmundsdóttir og Jón
Bjarnason. Þau fluttust frá Hvols-
velli ásamt þremur dætrum sínum.
Jón var lærður húsasmiður og hafði
þá þegar lyft Grettistaki á Hvolsvelli,
þegar hann ásamt fleirum byggði
„Hamilton“, þar sem var veglegt tré-
smíðaverkstæði, geymsluhúsnæði og
þrjár íbúðir.
Á þeim árum byggði Jón aðallega
JÓN
BJARNASON
✝ Jón Bjarnasonfæddist í Hrafn-
tóttum í Djúpár-
hreppi 5. nóvember
1923. Hann lést á
heimili sínu 11.
febrúar síðastliðinn
og fór útför hans
fram frá Stórólfs-
hvolskirkju 17.
febrúar.
fyrir bændur vítt um
Rangárþing og hélt því
raunar áfram í mörg ár
eftir að hann hóf bú-
skap. Frændgarðurinn
var stór og vart var svo
byggt hús á býlum ætt-
ingjanna að ekki væri
kallað í Jón, enda var
maðurinn með afbrigð-
um bónþægur og greið-
vikinn. Svo var hitt, að
Jón hafði til að bera
mikla útsjónarsemi,
snarræði og afköst með
fádæmum. Hann hafði
sérstakt lag á því að
hrífa menn með sér til verka. Þegar
hamurinn rann á Jón við bygginga-
vinnu var naumast til það letiblóð að
ekki hrifist með. Hann var athafna-
skáld í orðsins fyllstu merkingu og
íbúar Rangárvallasýslu búa enn að
dugnaði hans við húsbyggingar.
Fyrsta sumar Jóns og Maríu í Duf-
þekju var mikið rigningasumar. Þeg-
ar Jón tók saman þurrhey þetta sum-
ar voru galtarnir á stærð við fjóra til
fimm venjulega galta á þeim tíma.
Mér er minnisstætt hversu mikið
rauk úr þeim sumum. Vorið eftir var
ég, ellefu ára gamall, ráðinn kúarekt-
or í Dufþaksholti. Þar var ég síðan í
uppeldi þeirra hjóna næstu fimm
sumur og part úr einum vetri. Það
voru dásamlegir tímar. María var hlý
en ákveðin enda var hún kjölfesta
fjölskyldu og bús svo lengi sem henn-
ar naut við. Jón var hins vegar þessi
endalausa uppspretta af orku og elju-
semi, svo að hann átti stundum í
vanda með að finna athafnaþrá sinni
skynsamlegan farveg.
María bar alla tíð hitann og þung-
ann af mjöltunum en Jón sinnti þeim
einungis af skyldurækni. Fjósið í
Dufþekju var fyrir tuttugu og eina kú
en mjög fljótt voru komnar í það fleiri
kýr en básar leyfðu og var hand-
mjólkað fyrstu tvö árin. Haustið 1960
skrapp Jón á axjón út á Rangárvelli
og ætlaði að bjóða í gamlan Farmall
A. Hann kom hins vegar ekki heim
með Farmallinn heldur með allar
kýrnar af viðkomandi bæ. Þurfti því
að tvímjólka í fjósinu um tíma og nú
þurfti að snara upp skúr annars veg-
ar við fjósið. Að hætti Jóns var sú
bygging snarlega afgreidd þótt í
henni væru fjórtán básar. Nokkrum
árum síðar byggði Jón nýtt fjós fyrir
tæplega sextíu mjólkandi kýr.
Stundum elnaði Jóni svo athafna-
þráin þegar leið á daginn, að ekki var
vegur að fá hann í kvöldmjaltirnar.
Þegar þessi gállinn var á honum var
ekki óalgengt að törnin stæði langt
fram á nótt. Hann eyddi ekki löngum
tíma í að reikna út í hörgul hvað
borgaði sig eða hver framlegð væri í
hverri framkvæmd. Honum lét ým-
islegt betur en að laga sig inn í ein-
hverja ramma því að hvorki héldu
honum rammar né bönd. Alltaf lá á
að koma hlutunum í framkvæmd
enda kjarkurinn mikill og eljusemin
óendanleg.
Ég vona þín vegna, kæri vinur, að
þeir eigi eitthvað óbyggt þarna hin-
um megin.
Á þessum árum las ég bókina
Kappar, þar sem getið er m.a. við-
ureignar þeirra Dufþaks í Dufþaks-
holti og Orms á Stórólfshvoli. Mér
hefur stundum fundist að það hlyti að
þurfa að skrifa viðauka við þá bók að
þér gengnum.
Það urðu mikil umskipti í lífi þínu,
minn kæri, þegar þú misstir Maríu,
langt um aldur fram, og yngsta barn-
ið var einungis fjögurra ára. Þá sann-
aðist að eplið fellur sjaldnast langt
frá eikinni, þegar Pálína, elsta dótt-
irin, fluttist heim til að halda þér
heimili og ala upp drenginn unga. Að
taka slíka ákvörðun og endast til að
ljúka því ætlunarverki er manndóm-
ur sem einungis fáum er gefinn.
Bestu stundirnar sem ég átti með
þér, elsku frændi, voru vormorgn-
arnir og kvöldin þegar við riðum
saman vestur Þverárbakkana og um
Dufþekjumýrarnar að gæta að lamb-
fénu yfir sauðburðinn – að verða vitni
að því ævintýri er jarðargróður
vaknar af vetrardvala, ferfætlingarn-
ir fæðast hver af öðrum og fuglalífið
er allt um kring. Þetta var stórfeng-
leg sinfónía sem aldrei líður úr minni.
Á þessum eftirlitsferðum okkar
þurftum við oft að stansa og bíða
meðan einhver ærin eða hryssan lauk
sér af og þá notaðir þú iðulega tæki-
færið og ræddir við mig um lífið og
tilveruna og kenndir mér að bera
virðingu fyrir fólki og fénaði. Eða
eins og þú orðaðir það: Öllu sem lifir.
Þarna kynntist ég því hvernig þín
stóra skaphöfn var full af réttlætis-
kennd og heiðarleika. Þessar okkar
samræður enduðu oft á því, að þú
brýndir mig á því að tapa aldrei
mannorði mínu né virðingu með
óheiðarleika eða illu umtali. Það
væru verðmæti sem aldrei yrðu end-
urheimt og okkur fyrirgæfist „allur
andskotinn“ meðan við værum heið-
arlegir og sýndum samferðafólkinu
ávallt sanngirni. Að eiga inni hjá
samferðafólkinu var meira virði en fé
á bók.
Þarna var ef til vill kominn lykill-
inn að því, hvernig þér liðust yfirreið-
ir þínar um hérað með þeim hætti
sem stundum á varð þegar áfengi var
með í för. Þú áttir svo víða inni og
varst þeim mannkostum búinn, að
þér fyrirgafst ávallt.
Kæri vinur. Þegar ég kveð þig við
umbreytingu þína minnist ég þessara
orða úr Ritningunni: Réttlátir munu
lifa að eilífu og laun þeirra er Drott-
inn.
Ég trúi að þú sért verður launanna
og almættið muni við heimkomu þína
veita þér kórónu lífsins. Með virðingu
og þakklæti bið ég þér Guðs bless-
unar á þeirri vegferð sem þú átt
ófarna. Börnum þínum, tengdabörn-
um, barnabörnum og öðrum ættingj-
um votta ég samúð mína og hluttekn-
ingu.
Ágúst Gíslason.
✝ Arnþór Ágústs-son fæddist 10.
ágúst 1928. Hann
lést á Sjúkrahúsi
Suðurlands 22.
febrúar síðastliðinn.
Arnþór var sonur
hjónanna Ágústar
Kristins Einarsson-
ar bónda, f. 6.8.
1888, d. 10.6. 1967,
og Ingveldar Jónu
Jónsdóttur hús-
freyju, f. 12.6. 1901,
d. 4.12. 1999. Arn-
þór var þriðji í röð
átta systkina: Jón
Ingi, f. 23.6. 1925; Einar Óskar, f.
5.12. 1926, Svavar, f. 6.3. 1933, d.
30.8. 1999; Guðbjartur, f. 31.10.
1936; Ingvar, f. 8.2. 1939; Sæ-
mundur Birgir, f. 20.2. 1941; Eyj-
ólfur Viðar, f. 4.3. 1934, d. 11.3.
1981.
Hinn 19. nóvember 1955 kvænt-
ist Arnþór eftirlifandi eiginkonu
í barnaskóla í Þykkvabæ. Hélt
hann þá til hjá Jóni Óskari Guð-
mundssyni og konu hans Sigur-
björgu Ingvarsdóttur. Haustið
1945 fór hann í Ingimarsskólann.
Vorið 1947 tók hann próf inn í
Samvinnuskólann og lauk prófi
þaðan 1949. Vann við landbúnað
og jarðræktarstörf, var kokkur á
báti í þrjár vertíðir. 1955 hóf hann
félagsbúskap með foreldrum sín-
um. Haustið 1962 flutti hann í
Þorlákshöfn og vann hjá Meitlin-
um. 1964 flytur hann aftur í sína
íbúð á Bjólu, en vann á Hellu. Þar
starfaði hann við rafgeymafram-
leiðslu, síðan var hann útibús-
stjóri á Landvegamótum í 14 ár,
eða þar til útibúið var lagt niður.
Hann vann um tíma hja S.G. á Sel-
fossi en síðustu árin hjá Land-
græðslu ríkisins í Gunnarsholti.
Arnþór söng í mörgum kórum.
Samvinnuskólakórnum, Karlakór
Rangæinga, þar til hann hætti,
Samkór Rangæinga hjá Friðriki
Guðna Þórleifssyni, Samkór Þor-
lákshafnar og í Kirkjudór Odda-
kirkju í rúm 30 ár.
Útför Arnþórs verður gerð frá
Oddakirkju í dag og hefst athöfn-
in klukkan 14.
sinni Guðríði Bjarna-
dóttur, f. 4.3. 1934.
Foreldrar hennar eru
Bjarni Jóhannsson
bóndi, f. 16.9. 1908,
og Elínborg Sigurð-
ardóttir húsfreyja, f.
20.5. 1909. Þau
bjuggu á Árbakka í
Landsveit. Synir Arn-
þórs og Guðríðar eru:
1) Grétar, f. 2.4. 1956.
Kona hans er Stein-
unn Ásta Andreasen,
f. 10.9. 1953. Börn
þeirra: Helgi Már, f.
21.5. 1972, hann á
eina dóttur, Ástu Kristínu, f.
18.11. 1997. Árni Þór, f. 10.2.
1978, og Eyjólfur Viðar, f. 28.7.
1981. 2) Bjarni, f. 20.3. 1959,
kvæntur Elfu Björk Árnadóttur,
f. 24.3. 1970. Þeirra börn eru:
Sindri Snær, f. 21.10. 1991, og
Andrea Hrund, f. 20.10. 1994.
Arnþór ólst upp á Bjólu og gekk
Mig langar að minnast með nokkr-
um orðum mágs míns Arnþórs
Ágústssonar. Hann var fæddur að
Bjólu í Djúpárhreppi og ólst þar upp í
stórum systkinahópi við venjuleg
sveitastörf. Eftir hefðbundið barna-
skólanám þess tíma fór hann í Ingi-
marsskólann í Reykjavík 1945. Í Sam-
vinnuskólanum dvaldi hann 1947–49.
Eftir það vann hann við ýmis land-
búnaðarstörf og fór einnig til sjós.
1955 hóf hann búskap á Bjólu á móti
foreldrum sínum. Ég var aðeins
stelpukrakki þegar Gurrý systir mín
kom með mannsefnið sitt á æsku-
heimili okkar og fannst mér það mjög
merkilegt að eiga bráðum gifta syst-
ur. Þau gengu í hjónaband 19. nóv-
ember 1955 og bjuggu á Bjólu næstu
árin. Þar fæddust synirnir tveir. Það-
an lá leiðin í Þorlákshöfn og þar
bjuggu þau í tæp tvö ár. Aftur fluttu
þau austur að Bjólu en Alli eins og
hann var alltaf kallaður starfaði þá á
Hellu. 1968 festa þau kaup á húsi á
Hellu og hafa búið þar alla tíð síðan á
bökkum Rangár.
Alli var einstaklega ljúfur maður
sem allra götu vildi greiða. Hygg ég
að margir minnist þessara góðu eig-
inleika hans frá því er hann var úti-
bússtjóri KF Þór á Landvegamótum.
Eftir það starfaði hann um tíma hjá
SG á Selfossi og Landgræðslu ríkis-
ins í Gunnarsholti.
Hann starfaði um árabil með Lions
og var þar virkur félagi.
Hann hafði mikið yndi af söng og
söng í kórum um áratuga skeið. Hafa
hjónin verið afar samstíga í því
áhugamáli eins og svo mörgu öðru.
Ber heimili þeirra þess gleggst vitni.
Bókhneigður var Alli og aflaði sér
þekkingar um menn og málefni, eink-
um eftir að heilsu hans fór að hraka
en hann hafði ekki gengið heill til
skógar í mörg ár. Tók hann því mót-
læti af einstakri rósemi og sýndi mik-
inn andlegan styrk í veikindum sínum
studdur af eiginkonu, sonum og
tengdadætrum. Eftir að barnabörnin
fæddust urðu þau hans yndi og eft-
irlæti og dáðu þau afa sinn mjög.
Að lokum vil ég þakka mági mínum
fyrir allar stundirnar á liðnum ára-
tugum. Gurrýju systur minni, Grét-
ari, Bjarna og fjölskyldum óska ég
guðs blessunar og bið um styrk þeim
til handa að sigrast á komandi dögum.
Blessuð sé minning þín.
Sigrún Bjarnadóttir.
Það er sorg í ranni, meðal okkar
félaganna í Lionsklúbbnum Skyggni,
er við göngum til að kveðja okkar
kæra vin, Arnþór Ágústsson. Hann
gekk til liðs við klúbbinn okkar þann
11. október 1976.
Fljótlega varð Arnþór vel virkur og
duglegur félagi. Hann starfaði, ein-
hverntíma, í öllum vinnunefndum og
var gjaldkeri starfsárið 1989 – 1990.
Áhugi og dugnaður Arnþórs, til efl-
ingar Skyggnis, var okkur félögum
hans hvati, til að láta sem mest og
best af starfseminni leiða. Það er
ánægjulegt að minnast þess er við
sáðum til gulrófna og síðan upptakan
og sölumennskan. Þá ekki síður að
nefna landgræðslu- og fjölskylduferð-
irnar í Hraunteig.
Í sambandi við vinnuna okkar og
ferðalögin, þá brást það aldrei, að
Arnþór og kona hans, Guðríður
Bjarnadóttir, væru hlaðin nesti fyrir
unga sem aldna, og það voru svo
sannarlega ekki neinar ruður, sem
þau lögðu fyrir okkur.
Við félagarnir, í Skyggni, bárum
gæfu til þess að sýna Arnþóri vott
virðingar og þakklætis, fyrir mikil og
vel unnin störf í þágu Lions og
klúbbsins okkar.
Þann 8. janúar 1996 var Arnþór
gerður að Melvin Jones félaga, sem er
æðsti heiður, sem Lionsmönnum er
veittur. Þann 26. okt. 1998 var Arnþór
gerður að ævifélaga í Lionsklúbbnum
Skyggni.
Við félagarnir þökkum Arnþóri
Ágústssyni fyrir vinarþelið og sam-
vinnuna, sem hann var svo ríkur af.
Þá vottum við Guðríði, ekkju Arn-
þórs, börnum þeirra og ættingjum öll-
um, okkar dýpstu samúð. Guð blessi
minningu Arnþórs Ágústssonar.
F.h. Lionsklúbbsins Skyggnis,
Hörður Valdimarsson, fv.
umdæmisstjóri 109 A.
ARNÞÓR
ÁGÚSTSSON
Handrit afmælis- og minningargreina skulu
vera vel frá gengin, vélrituð eða tölvusett.
Sé handrit tölvusett er æskilegt, að disk-
lingur fylgi útprentuninni. Auðveldust er
móttaka svokallaðra ASCII-skráa, öðru
nafni DOS-textaskrár. Ritvinnslukerfin
Word og Wordperfect eru einnig auðveld í
úrvinnslu. Senda má greinar til blaðsins í
bréfasíma 569 1115, eða á netfang þess
(minning@mbl.is) — vinsamlegast sendið
greinina inni í bréfinu, ekki sem viðhengi.
Nánari upplýsingar má lesa á heimasíðum.
Það eru vinsamleg tilmæli að lengd greina
fari ekki yfir eina örk A-4 miðað við með-
allínubil og hæfilega línulengd – eða 2.200
slög. Höfundar eru beðnir að hafa skírnar-
nöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.