Morgunblaðið - 18.05.2001, Blaðsíða 31

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. MAÍ 2001 31
ANDSPÆNIS íslenskasendiráðinu í Berlínstendur Stofnun KonradAdenauers, en Adenauer
var einn stofnenda Kristilega
demókrataflokksins og kanslari
Vestur-Þýskalands á árunum 1949
til 1963. Á þriðjudag hafði Tolli
lokið við að setja upp sýningu sína
í Stofnun Konrad Adenauers sem
opna átti á íslensku menningar-
kvöldi á miðvikudaginn var. Á
meðan Tolli sinnti farsímaviðtölum
frá væntanlegum kaupendum á Ís-
landi kom fyrrverandi formaður
CDU, Wolfgang Schäuble, þjótandi
framhjá okkur í hjólastólnum um-
kringdur lífvörðum sínum. Vonir
stóðu til að Helmut Kohl sæi sér
fært að líta við á íslenska menn-
ingarkvöldinu en hann varð þó að
afboða komu sína. Það kom þó
ekki að sök því aðsóknin var svo
mikil að færri komust að í salnum
en vildu og þurftu talsvert margir
þeirra að standa, en þeir sem ekki
komust að fylgdust með uppákom-
unni á sjónvarpsskjám víða um
bygginguna.
Íslenski sendiherrann
kveður Berlínarbúa
Menningarkvöldið hófst á ræðu
sendiherra Íslands, Ingimundar
Sigfússonar. Hann sagði það mik-
inn heiður fyrir íslenska sendiráðið
að Stofnun Konrad Adenauers í
Berlín hefði ákveðið að hafa ís-
lenskt menningarkvöld á dagskrá
stofnunarinnar og kynna þannig
Berlínarbúum málverk, tónlist og
bókmenntir frá Íslandi. Hann
sagði þessa uppákomu einn af há-
punktum menningarstarfsemi ís-
lenska sendiráðsins frá því það
fluttist frá Bonn til Berlínar.
Sendiherrann sagðist gleðjast yfir
því að eiga kost á að upplifa svo
skemmtilega uppákomu í lok
starfstíma síns sem sendiherra í
Þýskalandi. Hann greindi við-
stöddum frá því að hann yfirgæfi
Berlín í júlímánuði til að taka við
stöðu sendiherra í íslenska sendi-
ráðinu í Japan sem opnað verður í
haust. Ingimundur sagði að hann
og kona hans hefðu haft mjög góð
kynni af Þjóðverjum og ættu eftir
að sakna Þýskalands.
Í ræðu sinni sagði Wilhelm
Staudacher, framkvæmdastjóri
Stofnunar Konrad Adenauers,
þetta kvöld í senn einkennast af
gleði og sorg þar sem það markaði
upphafið að lokum dvalar Þýska-
lands-vinar og persónulegs vinar
síns í Berlín. Hann sagði Ingimund
hafa verið stórkostlegan sendi-
herra og einn þeirra bestu sem
hann hefði kynnst. Staudacher
sagði íslenska sendiherrann hafa
eignast ótal vini í Þýskalandi og
kvaðst þekkja fáa aðra sendiherra
sem náð hefðu slíkum vinsældum.
Hann sagðist ennfremur sannfærð-
ur um að nú tækju Japanir brátt
að streyma í stríðum straumum til
Íslands þar sem Ingimundur yrði
að sjálfsögðu jafnduglegur við að
koma á vinasamböndum þar og
raunin var í Þýskalandi. Auk þess
myndu Þjóðverjar taka að streyma
til Japans í auknum mæli, þar yrði
nóg pláss þar sem svo margir Jap-
anir væru þá á Íslandi. Staudacher
sagðist sjálfur vera einn margra
sem hygðust nú heimsækja Japan
af fyrrnefndri ástæðu.
Þýsk þýðing á smásögum
Gyrðis Elíassonar
Kynnir kvöldsins, Hans-Jörg
Clement, kynnti klassíska tónlist á
Íslandi sem unga listgrein. Hann
sagði frá því að Arndís Halla Ás-
geirsdóttir sópransöngkona hefði
hafið söngnám sitt á Íslandi og
haldið til Berlínar í framhaldsnám
við listaháskólann árið 1994 og
fengið síðan fastráðningu við
„Komische Oper“ árið 1997. Hann
fór síðan fögrum orðum um hæfi-
leika Arndísar sem stóð undir því
lofi. Með skemmtilegu látbragði
söng hún verk eftir Jón Laxdal,
Pál Ísolfsson, Jórunni Viðar og
Karl Ó. Runólfsson. Líkt og Ingi-
mundur benti á í ræðu sinni hefur
Arndís Halla (sópran) sungið við
undirleik Burghard Kehrings
(flygill) á nokkrum uppákomum ís-
lenska sendiráðsins, og var henni
fagnað ákaft af viðstöddum. Að því
loknu var komið að Gyrði Elías-
syni. Í ræðu sinni hafði Ingimund-
ur þakkað Flugleiðum fyrir að
styrkja komu Gyrðis til Berlínar
og bætt því við á léttu nótunum að
seinkun hefði verið á vélinni frá Ís-
landi sem orðið hefði til þess að
Gyrðir náði ekki rétta tengiflug-
inu, fékk ekki farangur sinn og
hefði því mætt án jakkafata á
menningarkvöldið. Þegar liggja
fyrir þýskar þýðingar á „Bréfbát-
arigningunni“ og „Svefnhjólinu“,
og Ingimundur greindi viðstöddum
frá því að á næstu dögum kæmi út
þýsk þýðing á smásögum Gyrðis
með myndskreytingum listmálar-
ans Bernd Koberling. Gyrðir las
skemmtilega og gaf viðstöddum
sýnishorn af því hvernig smásagan
„Hundarnir“ hljómar í uppruna-
legu útgáfunni. Leikarinn Otto
Sander las þýðingar á textum
Gyrðis, en Sander er mörgum
kunnur úr myndinni „Himinn yfir
Berlín“ (1987) í leikstjórn Wim
Wenders þar sem hann leikur ann-
an engilinn á móti Bruno Ganz.
Eftir skemmtilegan upplestur
Sanders á tveimur smásögum las
Sólveig Arnardóttir leikari úr
„Englum alheimsins“ eftir Einar
Má Guðmundsson, en um þessar
mundir er verið að sýna myndina í
þýskum kvikmyndahúsum. Í fram-
haldi af því las Sander úr þýsku
þýðingunni og barðist hetjulega
við götuheitin í Reykjavík. Lýs-
ingin á kvöldstund þremenning-
anna á Grillinu á Hótel Sögu kitl-
aði hláturtaugar viðstaddra.
Ferðalag á ókunnugan
áfangastað
Kynnirinn sagði líf Tolla vera
bók, ferðalag með viðkomu í sjó-
mennsku, pólitík og rokktónlist.
Hann greindi frá því að í „Art
News“ hafi nýlega birst grein sem
ber yfirskriftina „Paradísarmissir?
Listamenn enduruppgötva lands-
lagið“ og tengdi Tolla við þessa
endurreisn landslagsmálverksins.
Hann bar jafnframt myndband
Bjarkar þar sem sungið er um
„Emotional landscapes“ saman við
tilfinningalandslag Tolla. Hann
sagði myndir Tolla krefjast ná-
kvæmrar skoðunar og að í þeim
væri margt að uppgötva.
Að lokum bað Tolli um að fá að
segja nokkur þakkarorð á íslensku
sem Sólveig sneri yfir á þýsku.
Tolli þakkaði sérstaklega Ingi-
mundi Sigfússyni fyrir að hafa
unnið gott starf í þágu Þýskalands
og Íslands í tíð sinni sem sendi-
herra, og þá sérstaklega á menn-
ingarsviðinu þar sem hann hefði
stutt ferðir listamanna milli land-
anna tveggja. Í öðru lagi þakkaði
Tolli listamanninum og Íslands-
vininum Bernd Koberling fyrir að
hafa opnað fyrir honum Berlín fyr-
ir sautján árum og sagði að ef
hans hefði ekki notið við hefði
hann ekki verið hér í kvöld. Tolli
þakkaði Koberling einnig fyrir
samstarf hans við íslenska rithöf-
unda og myndlistarmenn. Að lok-
um þakkaði hann Koberling fyrir
að hafa lyft laxveiðum á Íslandi
upp á æðra plan.
Samhliða sýningunni „Ljósið
handan sjóndeildarhringsins“ kom
út á þýsku og ensku bókin „Tolli“
með myndum og ljóðum eftir lista-
manninn. Formaður Stofnunar
Konrad Adenauers og Björn
Bjarnason menntamálaráðherra
skrifa inngang og Aðalsteinn Ing-
ólfsson skrifar síðan lengra texta
um listamanninn. Í bókinni er að
finna eldri verk eftir Tolla en einn-
ig verk þau sem hann málaði fyrir
sýninguna í Stofnun Konrad Aden-
auers og sýninguna á Hotel Sorat í
vor.
Hin fjölmörgu íslensku
Nóbelsskáld
Samkoman var mjög vel sótt og
að uppákomunni lokinni var boðið
upp á léttar veitingar. Betri gest-
um var boðið í einkamóttöku en
þeir sem ekki höfðu aðgang að
henni furðuðu sig margir hverjir á
því að hvítvínið reyndist eplasafi
og rauðvínið berjasafi. Einhverjum
íslensku gestanna fannst Staud-
acher, sem sagði Ísland risa á sviði
menningar, hafa verið fullrausn-
arlegur í ræðu sinni þegar hann
nefndi Gunnar Gunnarsson, Guð-
berg Bergsson og Halldór Laxness
sem aðeins hluta hinna fjölmörgu
Nóbelsverðlaunahafa frá þessu
litla landi. Íslenska tónlistarfólkinu
þótti hann einnig fullrausnarlegur
þegar hann talaði um að þeir fjöl-
mörgu þýsku ferðamenn sem
sæktu Ísland heim hefðu ekki ein-
ungis kost á að skoða fallegt land
heldur einnig stórar hljómsveitir,
stóra hljómsveitarstjóra og stóra
listamenn, og kynnirinn tók undir
þá fullyrðingu Staudachers að Ís-
lendingar ættu fjölmarga stóra
hljómsveitarstjóra. Og á meðan ís-
lenskir tónlistarmenn vildu ekki
kannast við þennan fjölda ís-
lenskra hljómsveita og hljómsveit-
arstjóra fannst öðrum fullrausn-
arlegt að segja bókaforlög á
Íslandi fimmtíu talsins. Íslending-
unum var þó ljóst að þessi
rausnarlega landkynning Staud-
achers var velviljuð og almennt
voru menn ánægðir með uppákom-
una.
Íslensk menning
kynnt í Berlín
Kristilegir demókratar í Berlín efndu í
fyrrakvöld til íslenskrar menningarkynn-
ingar með þátttöku myndlistarmannsins
Tolla, Gyrðis Elíassonar skálds, Sólveigar
Arnardóttur leikara og Arndísar Höllu Ás-
geirsdóttur sópransöngkonu. Davíð Krist-
insson var í hópi áhorfenda.
Otto Sander og Sólveig Arnardóttir lesa kafla úr Englum alheimsins.
Arndís Halla Ásgeirsdóttir sópran og Burghard Kehring píanóleikari.
Í LISTASAFNI Kópavogs verður
opnuð sölusýning á um áttatíu
verkum eftir marga af fremstu
listamönnum landsins á morgun,
laugardag, kl. 15. Á sýningunni eru
m.a. málverk eftir Ásgrím Jónsson,
Jón Stefánsson, Júlíönu Sveins-
dóttur, Gunnlaug Scheving, Gunn-
laug Blöndal, Finn Jónsson og Jón
Engilberts auk þess sem finna má
hátt á annan tug málverka eftir Jó-
hannes S. Kjarval. Einnig eru á
sýningunni abstraktverk eftir Guð-
mundu Andrésdóttur, Karl Kvaran,
Svavar Guðnason og Valtý Péturs-
son. Loks eru teikningar og vatns-
litamyndir eftir ýmsa listamenn
svo sem Snorra Arinbjarnar, Flóka
og Jón Engilberts og þrykk eftir
þekkta erlenda listamenn svo sem
Robert Jakobsen og Bram van
Velde.
Listasafn Kópavogs hefur frá
upphafi verið rekið bæði sem lista-
safn og sýningarsalur. Er þetta þó
í fyrsta sinn sem það stendur fyrir
sölusýningu af þessu tagi, en hún
er unnin í samvinnu við Guðmund
Axelsson listaverkasala. „Guð-
mundur kom að máli við okkur
með þá hugmynd að efna til sýn-
ingar af þessu tagi, og leist okkur
vel á það, enda höfum við lagt
áherslu á fjölbreytni í okkar sýn-
ingum. Við höfum safnað saman
verkum í eigu einstaklinga sem eru
til sölu og verða þau seld meðan á
sýningunni stendur á föstu verði,“
segir Guðbjörg Kristjánsdóttir,
forstöðumaður safnsins. Hún segir
sýninguna einnig vera tilraun til að
styrkja sölu íslenskra listaverka í
landinu. „Listaverkasala hefur
vissulega verið í lægð á Íslandi og
kemur þar margt til. Fátt hefur þó
haft jafn mikil áhrif og falsana-
málið og hefur orðið til þess að fólk
er tortryggið og hrætt við að
kaupa. Þetta form á listaverkasöl-
unni kemur ef til vill til móts við
fólk með því að gefa því kost á að
skoða verkin í ró og næði í fal-
legum sýningarsölum,“ segir Guð-
björg.
Á sýningunni er að finna úrval
mynda eftir helstu listamenn frá
ólíkum tímabilum íslenskrar mynd-
listarsögu, gömlu meistarana og
abstraktkynslóðina auk verka eftir
erlenda listamenn. Að sögn Guð-
bjargar er um að ræða bæði stór
málverk og minni myndir, olíu-
myndir, teikningar, vatnslitamynd-
ir og grafík. Hún segir að erfitt sé
að nefna einhverjar myndir um-
fram aðrar, þótt vel megi slá því
föstu að nokkur tíðindi séu að finna
megi fimmtán málverk eftir Kjar-
val til sölu á einum stað.
Sýningin er opin alla daga nema
mánudaga frá 11–17 og henni lýkur
laugardaginn 2. júní.
Úrval íslenskra verka á sölusýningu
Jón Stefánsson. Hekla. Olía á striga 74x99.
Morgunblaðið/Sigurður Jökull