Morgunblaðið - 22.12.2001, Page 57

og mína gert, hefði eftir því verið
leitað.
Lengst af starfsævi sinnar stund-
aði Þórir verslun og viðskipti. Við-
skipti virtust eiga vel við hann og ég
held að eiginleikar hans svo sem
samviskusemi, heiðarleiki og dugn-
aður hafi notið sín vel í störfum
hans. Þórir vann fullan vinnudag til
áttræðisaldurs en kaus þá að draga
sig í hlé og líta til annarra átta.
Tengdamóðir mín Unnur dó fyrr á
þessu ári. Þórir og hún höfðu þá ver-
ið í hjónabandi í rúm sextíu ár. Með
þeim hjónum var mjög kært og í dag
hvíla þau hlið við hlið. Blessuð sé
minning einstakra tengdaforeldra.
Sigrún I. Sigurðardóttir.
Elsku afi. Það er undarlegt og
sárt til þess að hugsa, að geta ekki
lengur skroppið í kaffi og spjall til
þín á Grenimelinn. Þegar ég hugsa
til baka hrannast upp myndbrot af
samskiptum okkar í gegnum tíðina.
Má þar nefna sögustundirnar, bíl-
túra á Bensanum, veiðiferðir að
Þingvallavatni og ekki má gleyma
heimsóknum í hinn framandi heim
sem Lífstykkjabúðin hafði að
geyma. Það er ekki ofsagt að þú haf-
ir verið þúsundþjalasmiður í víðustu
merkingu og vandvirkur með af-
brigðum. Þú bjóst til mikið safn fal-
legra muna og gast lagfært ótrúleg-
ustu hluti. Ég veit ekki hvað þú
límdir saman margar postulínsstytt-
ur sem ég sem ungur uppreisnar-
seggur „rak mig í“ á ferðalagi um
stofuna á Grenó.
Það var alltaf jafnnotalegt að
koma í heimsókn til ykkar ömmu á
Grenó. Undantekningarlaust send-
irðu mig upp á háaloft að ná í eitt-
hvað að drekka og þegar niður var
komið var búið að draga fram eitt-
hvert góðgæti. Því næst settumst
við inn í bókaherbergi og ræddum
daginn og veginn. Alltaf varstu jafn-
vel upplýstur um menn og málefni
líðandi stundar alveg fram undir það
síðasta og var ekki að finna að 60 ára
aldursmunur væri á okkur þegar við
spjölluðum saman. Þú fylgdist einn-
ig vel með því sem var að gerast í lífi
og starfi okkar afabarnanna. Gott
var að leita til þín þegar eitthvað
bjátaði á eða ef taka þurfti stórar
ákvarðanir. Ætíð áttirðu góð ráð og
ekki sparaðirðu hrósið þegar vel
gekk.
Skammt er stórra högga á milli í
þessari fjölskyldu. Í vor kvaddi
amma Unnur þetta líf og nú ert þú
farinn á hennar fund. Eftir stendur
hins vegar dýrmætur sjóður minn-
inga um ykkur ömmu sem við fjöl-
skyldan munum ylja okkur við um
ókomna tíð.
Blessuð sé minning afa og ömmu
á Grenó.
Þórir Skarphéðinsson.
Með örfáum orðum langar mig að
minnast elskulegs afa míns, afa Þór-
is sem nú er látinn. Afi var einn af
merkustu mönnum sem ég hef á æv-
inni kynnst. Hann var svo yndislega
góður maður. Afi var öllum þeim
mannkostum gæddur sem prýða
einstakan og vel gerðan mann. Svo
margoft hef ég reynt að lýsa afa
mínum fyrir öðrum og segja þeim
frá öllum hans mannkostum og
hæfileikum, en ávallt skort orð til að
geta lýst honum. Engin orð fá afa
lýst.
Ein af mínum fyrstu minningum
frá því ég var lítil var þegar við
krakkarnir sátum hjá afa, oft tvö á
sitthvoru hnénu og afi las fyrir okk-
ur sjóræningjasögurnar, sem við
geymdum í gluggakistunni. Að
sögustundinni lokinni spurðum við
svo afa hvort við mættum hlaupa
upp á loft og fá okkur einn ,,aum-
ingja“, en það kallaði afi sleiki-
brjóstsykur. Afi minnti okkur á að
fara varlega upp stigann, og bakka
svo niður, eins og hann hafði kennt
okkur öllum.
Þegar ég varð eldri og hóf nám í
Háskóla Íslands fóru ferðir mínar á
loftið að verða tíðari. Afi og amma
voru svo góð að leyfa mér að hafa
lesaðstöðu á loftinu. Það er mér svo
ómetanlegt að hafa fengið að vera
svona mikið á Grenimelnum og
kynnast afa og ömmu svona vel
þeirra síðustu ár. Ég er svo þakklát
fyrir allt sem þau gerðu fyrir mig,
ég var dekruð í bak og fyrir með gosi
og góðum mat. Af brennandi áhuga
fylgdust þau með því sem ég var að
gera og hvöttu mig endalaust til
dáða.
Afi var okkur öllum sönn fyrir-
mynd og minningin um þennan ynd-
islega mann mun varðveitast í
hjarta okkar og í senn vera huggun
okkar í sorginni.
Full af söknuði og eftirsjá kveð ég
afa á Grenó, afa Þóri.
Unnur Erla Jónsdóttir.
Það er ekki auðvelt að kveðja sinn
besta vin. Milljón atriði koma upp í
hugann þegar ég hugsa til baka um
samskipti okkar afa. Margt brölluð-
um við saman og var þá aldursbilið
ekkert, þó svo að 50 ár hafi skilið
okkur að.
Afi var mikill fjölskyldumaður, í
hans huga var velferð og hagur fjöl-
skyldunnar í öndvegi. Það var góður
skóli að vera í návist hans, vinna
saman og spjalla. Alltaf var hann já-
kvæður og gaf sér tíma til að hlusta.
Stæði einhver í framkvæmdum
var hann mættur til að aðstoða og
skipti þá ekki máli hvert verkið var.
Fullur áhuga vann hann sitt verk,
fumlaust og ákveðið.
Veikindi síðustu ár voru honum
erfið, en aftur og aftur kom hann
mér á óvart með því að rífa sig upp
með jákvæðni sinni og járnvilja.
Afi og amma bjuggu á Grenimel
nær alla sína hjúskapartíð. Þangað
var gott að koma og segja má að þar
hafi verið aðalsamkomustaður fjöl-
skyldunnar.
Fyrr á þessu ári andaðist amma
og nú í haust Guðjón Hólm sem var
mikill vinur hans og samstarfsaðili
til margra áratuga. Þetta voru stór
skörð sem ekki verða fyllt.
Í rúm 60 ár héldu amma og afi
saman jól og í ár verður þar engin
breyting á. Sameinuð eru þau aftur
og verður svo um ókomna tíð.
Takk fyrir allar stundir okkar
saman.
Þórir H. Helgason.
Frá lífsins göngu er ljúft að fá sér blund
og líða í draumi um gamlar kunnar slóðir.
En nú er okkar komin kveðjustund
minn kæri, trausti og góði föðurbróðir.
Eftir langan æviferilsdag
eigum geymdar fagrar ljúfar myndir.
Sem koma í hugann eins og ómþýtt lag
og una sér við minninganna lindir.
Er vinir skilja sjaldan verður sátt
en svona er og verður lífsins glíma.
Forréttindi að fá og hafa átt
fylgd og nálægð svona langan tíma.
(Þorfinnur Jónsson.)
Það er laugardagsmorgunn. Ég
er að skrifa jólakort, en þá hringir
síminn og móðir mín tilkynnir mér
lát Þóris föðurbróður míns. Þetta
kom kannske ekki á óvart því hjarta
hans hafði verið brothætt hin seinni
ár. Ég var ekki tilbúin að fá þessar
fréttir því ég hafði ætlað mér að
heimsækja hann fyrir jólin.
Þórir var fæddur 7. febrúar 1914
sonur hjónanna Gerðar Jónsdóttur
úr Reykjahlíð í Mývatnssveit og
Skarphéðins Sigvaldasonar frá
Hafrafellstungu í Öxarfirði. Þetta
var harðduglegt alþýðufólk sem
ekki mátti vamm sitt vita í nokkrum
hlut. Gerður og Skarphéðinn byrj-
uðu sinn búskap uppi á Hólsfjöllum
og þar fæddist þeim elsti sonurinn
Sigurður. En vegna óblíðra að-
stæðna urðu þau að fara af Fjöll-
unum og flytjast niður í Öxarfjörð.
Þau setjast að á prestsetrinu
Skinnastað þar sem þau dvöldust
eitt ár en flytja þá í Akursel í sömu
sveit þar sem þau búa frá 1909–
1913. En lengst bjuggu þau á Hróa-
stöðum eða frá 1913–1945. Á þessum
árum fæðast þeim hjónum þrjú börn
til viðbótar, þau Ingibjörg, Þórir og
Baldur.
Þórir og systkini hans ólust upp
við mikið ástríki foreldra sinna en
jafnframt mikla vinnu því jörðin var
rýr og hafa þurfti mikið fyrir lífs-
björginni. Heyjað var nær eingöngu
á engjum og þar stóðu þau í vatni,
blaut í fæturna heilu dagana. En
þetta var þó mikið myndarheimili og
alls kyns handverk í heiðri haft svo
sem vefnaður en ofið var flest til
heimilisnota. Flest lék í höndum
þessa fólks bæði foreldra og barna
og fallegir hlutir sem þau unnu sjálf
prýða flest heimili í ættinni. Amma
Gerður var orðlögð fyrir matargerð
og fáar veislurnar haldnar í sveitinni
án þess að hún kæmi þar nærri. Þeir
feðgar voru duglegir að draga björg
í bú. Brunnáin var á köflum gjöful
veiðiá og fuglaveiðar stundaðar af
miklu kappi. Það var unnið vel úr
öllum hlutum og lagst á eitt til að
gera búsetu þolanlega. Fjölskyldan
byggði traust og vandað hús og þeg-
ar systkinin voru farin að stálpast
kom sólargeisli inn á heimilið í mynd
lítillar stúlku, Önnu Halldórsdóttur
sem afi og amma tóku í fóstur vegna
veikinda móður. Anna fylgdi þeim
síðan þegar þau brugðu búi og fluttu
til Reykjavíkur 1945.
Æska Þóris leið við leik og störf
og nú er hann orðinn ungur maður
sem vildi halda á vit ævintýranna og
flytur suður til Reykjavíkur 1933.
Hann lærir vélvirkjun sem hann
stundaði næstu árin í vélsmiðjunni
Héðni. Hugur Þóris hneigðist þó
fljótt til viðskipta og hann hóf þátt-
töku í atvinnurekstri, bæði með vin-
um sínum og á eigin spýtur. Sam-
starf hans við félagana var sérlega
farsælt, byggt á trausti og vináttu
sem entist ævilangt. Hef ég það fyr-
ir satt að Þórir hafi verið einstakur
húsbóndi og góður sínu starfsfólki.
Þeir bræður fengu lóð á Grenimel
6 og byggðu þar hús saman. For-
eldrarnir höfðu ákveðið að bregða
búi fyrir norðan og var þeim líka
ætlað pláss í þessu húsi. Þarna bjó
ég mín fyrstu 12 ár.
Árið 1940 kvæntist Þórir Unni
Þórarinsdóttur frá Reyðarfirði. Þau
eignuðust 3 börn: Erlu, Skarphéðin
og Þórunni, allt mjög dugandi fólk
eins og þau eiga kyn til. Þórir var
mikill fjölskyldumaður og ég dáðist
að því góða sambandi sem hann
hafði við börn, tengdabörn og barna-
börn sín. Við frændsystkinin fórum
ekki varhluta af vináttu hans og ætla
ég sérstaklega að minnast góð-
mennsku hans í minn garð þegar ég
var krakki og móðir mín var lang-
dvölum á sjúkrahúsi vegna veikinda.
Ég gisti þá stundum hjá þeim og
fékk stroku á kinnina eins og börnin
hans.
Þórir var mikil félagsvera og naut
sín vel á mannamótum. Ég man þeg-
ar við fyrir nokkrum árum héldum
niðjamót afa og ömmu norður í Öx-
arfirði. Þar lék hann við hvern sinn
fingur og talaði oft um það hversu
gaman sér hefði þótt. Hann var
höfðingi heim að sækja og þau hjón
áttu glæsilegt heimili. Þangað var
ánægjulegt að koma og var ekki við
annað komandi en að þiggja góð-
gerðir af einhverju tagi þó stundum
væri hugurinn meiri en heilsan.
Konu sína Unni missti Þórir síðast-
liðið vor eftir 60 ára sambúð. Hann
gerði sér grein fyrir því að ekki yrði
lífshlaup hans mikið lengra en hélt
fullri reisn fram á síðasta dag.
Mig langar að endingu að þakka
börnum Þóris fyrir þá fórnfýsi og
hjálpsemi sem þau sýndu foreldrum
sínum alla tíð og sérstaklega eftir að
heilsan bilaði. Elsku Erla, Baddi og
Dódý, tengdabörn og barnabörn.
Við Eyjólfur og börnin okkar vott-
um ykkur okkar innilegustu samúð.
Baldur frændi, þinn missir er líka
mikill. Söknuður ykkar allra er sár,
en minning um góðan mann lifir.
Guð blessi þig! Þú blóm fékkst grætt,
og bjart um nafn þitt er.
Og vertu um eilífð ætíð sæll!
Vér aldrei gleymum þér.
(Jón Trausti.)
Gerður S. Sigurðardóttir.
Nú rétt fyrir jólahátíðina kveðjum
við Þóri föðurbróður okkar, aðeins
rúmu hálfu ári eftir að Unnur, eig-
inkona hans, lést. Þegar við systk-
inin horfum til baka finnum við strax
að Þórir og Unnur eru tengd svo
mörgum af okkar ljúfustu minning-
um, enda voru þau og foreldrar okk-
ar alla tíð mjög góðir vinir. Við mun-
um eftir sumardögunum í Lamb-
haganum þegar Þórir og pabbi voru
að veiða og við reyndum að líkja eft-
ir handbragðinu í þeirri von að fiska
jafnvel og þeir, við munum hvað
Þórir var þolinmóður og góður við
okkur þegar við sátum í flæðarmál-
inu og spjölluðum saman. Við mun-
um eftir fjölskylduboðunum sem
Þórir og Unnur voru órjúfanlegur
hluti af. Meira að segja þegar við
bjuggum í Svíþjóð var sjálfsagt að
hitta þau hjónin ef þau áttu leið hjá.
Og nú síðustu árin minnumst við
skötuveislunnar í Hólmgarðinum á
Þorláksmessu, við hlökkuðum alltaf
sérstaklega til að hitta Þóri og Unni
og ræða við þau um menn og mál-
efni. Við munum líka hvað það var
gott og gaman að koma á Grenimel-
inn. Móttökurnar voru alltaf jafn
innilegar og dýrmætt eiga þau að,
Þóri og Unni. Oft var rætt um gamla
tíð og þá var sem allir yrðu ungir á
nýjan leik.
Við vitum líka hvað Þórir og pabbi
voru samrýndir. Oft höfum við
hlustað á pabba segja frá prakkara-
strikum þeirra bræðra þegar þeir
voru smápollar í sveitinni. Nú hefur
pabbi misst sinn besta vin.
Fyrir nokkrum árum fórum við
stórfjölskyldan á ættarstöðvarnar
norður í Öxarfirði. Við heimsóttum
Hróastaði þar sem þau systkinin,
Siggi, Ingibjörg, Þórir og pabbi ól-
ust upp. Þarna komu þeir bræðurnir
aftur saman. Meðan við stóðum uppi
við húsarústirnar fundum við og
skildum þær sterku tilfinningar sem
tengdust þessum stað og hinni liðnu
tíð. Æskustöðvarnar voru ætíð ná-
lægar í huga Þóris og alltaf var talað
um þær af hlýju og virðingu. Það
hlýtur að hafa verið erfitt fyrir ung-
an og sennilega efnalítinn mann að
halda til Reykjavíkur til náms, en
einhvern veginn fylgdi gæfan Þóri
allt lífið. Sama gilti í einkalífinu, þau
Unnur voru bæði samrýnd og sam-
hent enda bar heimili þeirra á
Grenimelnum þess glögg merki.
Minning okkar um Þóri verður
alltaf sveipuð ljóma. Allt hans líf ein-
kenndist af hógværð, dugnaði, jafn-
vægi og heiðarleika. Návist hans var
á allan hátt svo ljúf og þægileg.
Veikindin síðustu árin einkenndust
af æðruleysi, aldrei heyrðust kvart-
anir og sjálfstæðinu var haldið fram
á síðasta dag.
Elsku Þórir, þessi fátæklegu orð
segja svo ósköp fátt en minningin
um þig og ykkur hjónin mun ætíð
búa í hjörtum okkar. Megi ykkur
farnast vel í nýjum heimkynnum.
Guð blessi minningu Þóris Skarp-
héðinssonar og Unnar Þórarinsdótt-
ur.
Halla Björg og Gísli.
Látinn er í Reykjavík Þórir
Skarphéðinsson, mikill heiðursmað-
ur og stórvinur föður míns en hann
lést fyrr á þessu ári. Faðir minn og
Þórir kynntust fyrir u.þ.b. 55 árum
þegar pabbi, sem þá var um það bil
að ljúka laganámi við Háskóla Ís-
lands, fékk sumarvinnu í Vélsmiðj-
unni Héðni og naut leiðsagnar Þóris,
sem þar starfaði, en Þórir var járn-
smiður að mennt. Þórir starfaði þó
lengst af við ýmis kaupsýslustörf og
þar lágu leiðir þeirra pabba saman.
Segja má að þeir Þórir hafi nánast
verið viðskiptafélagar í öllu því sem
þeir tóku sér fyrir hendur á því
sviði. Og þeir komu víða við. Í iðnaði,
vinnslu kjötafurða og verslun. Fyr-
irtækin voru mýmörg og árangurinn
lét ekki á sér standa. Kjötver, Efna-
gerð Reykjavíkur, Lífstykkjabúðin,
Reykhúsið og John Lindsay voru á
meðal fyrirtækja þeirra félaganna.
„Góðar þykja mér gjafir þínar en
betri þykir mér vinátta þín og
frænda þinna,“ segir Gunnar Há-
mundarson við Njál á Bergþórs-
hvoli. Þessi orð og reyndar fleiri
hafa komið mér í hug þegar ég
hugsa um þessa miklu og sérstæðu
vináttu Þóris og pabba. Nú voru þeir
fjarri því að vera líkir. Þórir dag-
farsprúður og yfirvegaður en pabbi
hrjúfur og örgeðja. Hvað er það sem
veldur því að jafn ólíkir menn bind-
ast jafn sterkum vináttuböndum?
Svo sterkum að í æsku taldi ég Þóri
vera einn af mínum nánustu ætt-
ingjum.
Þórir var glæsimenni, hávaxinn
og ætíð vel til fara, sannkallaður
sjentilmaður. Hann gaf sér góðan
tíma til að ræða við fólk og fylgdist
vel með því sem aðrir höfðu fyrir
stafni. Hann hafði lifað tímana
tvenna og hafði frá mörgu að segja.
Hann hafði ákveðnar skoðanir á
mönnum og málefnum, það duldist
engum sem við hann ræddi. Hann
var þó orðvar og fór fínt í hlutina.
Mér er kunnugt um að Þórir hafði
gaman af því að ferðast. Sérstaklega
var það eitt ferðalag árvisst sem
þeir vinirnir fóru í norður til Húsa-
víkur. Þaðan var farið í eggjaleit
norður að Núpskötlum. Þórir minnt-
ist oft á þessi ferðalög, nú síðast við
móður mína síðastliðið vor. Lífsföru-
naut Þóris, Unni, kynntumst við
fjölskyldan einnig mjög vel enda þau
hjón samhent og Unnur ávallt þar
sem Þórir var. Unnur lést í byrjun
þessa árs.
Fjölskylda Guðjóns Hólm þakkar
Þóri góð kynni og áratuga vináttu og
vottar fjölskyldu hans samúð. Bless-
uð sé minning Þóris Skarphéðins-
sonar.
Stefán S. Guðjónsson.
Við hæfi er að minnast góðs fé-
laga. Í þessu tilviki er um að ræða
eftirminnilegan þátt í lífshlaupi fjög-
urra einstaklinga og vina, en sá elsti
er nú genginn á vit feðra sinna, Þór-
ir Skarphéðinsson, kaupmaður í
Reykjavík í áratugi. Okkur félögun-
um hugkvæmdist fyrir réttum 25 ár-
um að stofna til félagsskapar með
þrjú meginmarkmið: Að spila brids
– efla vináttuna – ræða landsins
gagn og nauðsynjar. Með öðrum
orðum að skapa okkur sjálfum
þroskandi og ánægjulegra daglegt
líf. Þetta tókst fádæma vel og var
komið saman alla „R-mánuði“ ársins
í aldarfjórðung. Fyrirkomulag:
Mætt kl. 18 á tveggja vikna fresti
hjá félögunum á víxl. Boðið upp á
ljúffengan drykk, tvíréttaðan mat
og eðalvín. Spilað fram undir mið-
nætti, gjarnan endað með staðgóðri
hressingu, t.d. hákarli, harðfiski og
ölsopa fyrir háttinn. Allt skráð og
reiknað eftir hvert spilakvöld –
verðlaun afhent í lok hvers spilaárs.
Ljóst má vera að eiginkonur okkar
áttu stóran og afgerandi þátt í
hversu vel tókst til. Síðasta spila-
kvöldið var 18. nóv. sl. Elsti félaginn
lést fáum dögum síðar.
Við minnumst Þóris og Unnar
konu hans sem lést snemma á þessu
ári, þeirra rausnar- og myndarskap-
ar. Guð blessi minningu þeirra
beggja. Fjölmennum hópi afkom-
enda þeirra sendum við alúðar-
fyllstu samúðarkveðjur.
Zophanía og Gunnlaugur J.
Briem, Guðrún og Gunnlaugur
P. Steindórsson, Sigrún og
Sigurður Magnússon.
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 22. DESEMBER 2001 57