Fréttablaðið - 14.12.2005, Qupperneq 22

22 14. desember 2005 MIÐVIKUDAGUR
BANGLADESH Framundan er gósentíð
í niðurrifsbransanum. Innan fimm
ára verður olíuskipum sem ekki
eru með tvöfalt eða þrefalt ytra
byrði meinað að landa olíu í Evrópu
en meirihluti þeirra sem flytja olíu
til álfunnar í dag eru aðeins með
eitt ytra byrði. Olíuleki er þannig
nánast óhjákvæmilegur komi gat á
skipið eða það strandi.
En meðan enginn hörgull er á
skipasmíðastöðvum í Evrópu þá
fækkar þeim óðum sem taka að
sér niðurrif stærri skipa á borð við
olíuskip. Ástæðurnar eru marg-
víslegar en helstar að af því stafar
mikil mengunarhætta auk þess sem
kostnaður við slíkt er svo mikill að
ríkisstjórnum bregður við. Þannig
hefur til að mynda franska ríkið tví-
vegis hætt við niðurrif eins stærsta
flugmóðurskips franska flotans,
Clemenceau, vegna kostnaðar.
Vandamálið er að í öllum eldri
skipum finnst mikið magn meng-
unarvaldandi efna, þ. á m. asbest,
PCB og þungmálmar ýmsir. Þessi
efni þarf að rífa úr áður en niður-
rifið sjálft getur hafist eða skipinu
er sökkt á hafi úti eins og tíðkast
enn með smærri skip.
Þá er í fá önnur skjól að venda
en senda skipin til niðurrifs til
Bangladess, Pakistans, Kína
eða Indlands þar sem þúsundir
atvinnulausra bíða þess í röðum að
fá hamar og meitil í hönd og hefja
þá vinnu sem fáir vilja á megin-
landi Evrópu. Störfin eru unnin
án þeirrar tækni og aðstöðu sem
auðveldar fólki störfin á Vestur-
löndum og án þeirra mengunar-
varna sem gerðar eru kröfur um
þar. Lög og reglur eru engar, eða
þeim ekki framfylgt, og afleið-
ingarnar eru að eiturefni berast
auðveldlega í allan jarðveg auk
þess sem einn af hverjum fjórum
verkamönnum fær krabbamein
sem rekja má til vinnu þeirra við
niðurrifin. Önnur meiðsl, örkuml
og brunar eru einnig algengir
en réttindi launafólks eru lítil og
verði menn fyrir alvarlegu slysi er
starfsferlinum lokið.
Nát t ú r uver nd a r s a mtök i n
Greenpeace og fleiri slík hafa bent
á nauðsyn þess að úrbætur eigi
sér stað og verið er að vinna að
hönnun niðurrifsverksmiðju þar
sem hægt verður að vinna fljótt
og örugglega og um leið uppfylla
öll skilyrði um umhverfisvernd.
Enn eru þó mörg ár í að hún taki
til starfa og í millitíðinni munu
vestrænir eigendur áfram senda
skip sín til niðurrifs í fátækustu
ríkjum heims.
albert@frettabladid.is
STRITAÐ UNDIR BRENNANDI SÓLINNI Dæmi eru um að vestrænir aðilar hafi vísvitandi strandað úreldum skipum sínum við strendur fátæk-
ari landa þar sem íbúar eru fljótir að grípa gæsina án mikils kostnaðar fyrir eigendur skipsins. Fyrir vikið er mengun alvarlegt vandamál og
rusl víða við strendur Pakistans, Indlands, Bangladess og Kína. NORDICPHOTOS/AFP
Ruslahaugur Vestur-
landa er í Asíu
Fá lönd í Evrópu taka að sér niðurrif stærri skipa vegna umhverfissjónarmiða.
Skipin eru því gjarnan send til fátækustu landa heims þar sem menn strita
undir brennandi sólinni á lágum launum og með frumstæð verkfæri.
SAMGÖNGUMÁL Íbúar sem búa
nálægt gróðrarstöðinni Lundi við
Vesturlandsveg njóta ekki þjónustu
Strætó eftir að nýjar brýr yfir Úlf-
arsá voru teknar í notkun. Áður en
umferð var hleypt um brýrnar og
skipulagi á akandi umferð breytt,
var stoppistöð nálægt Lundi þar
sem farþegar gátu komist í stræt-
isvagninn.
„Þeir hjá Vegagerðinni segja að
forsvarsmenn Strætó hafi ekki vilj-
að setja upp stoppistöð, en þeir hjá
Strætó segja að Vegagerðin hafi
gleymt að setja upp stöðina,“ segir
Einar Símonarson, íbúi á svæðinu.
„Vegagerðin virðist hafa nóg
að gera við að koma upp reiðvegi
í hverfinu en það er ekkert hugsað
um fólkið. Ég skrifaði Stefáni Jóni
Hafstein borgarfulltrúa bréf en
hef ekki fengið neitt svar,“ segir
Einar.
Ásgeir Eiríksson, framkvæmd-
arstjóri Strætó, segir að það sé við
Vegagerðina að eiga. „Okkur er ekk-
ert að vanbúnaði að stoppa þarna,“
segir hann. Vegagerðin á þennan
veg og þetta mál er í vinnslu þar.
Þeir eru að skoða hvernig best er
að útfæra þetta þannig að umferð-
aröryggi gangandi vegfarenda,
fyrst og fremst, sé tryggt.“ - sk
Íbúar við Vesturlandsveg geta ekki tekið strætó:
Strætó neitar að stoppa
EINAR SÍMONARSON Strætó stoppar ekki
lengur fyrir íbúum sem búa nálægt gróðr-
arstöðinni Lundi við Vesturlandsveg. Einar
Símonarson er íbúi á svæðinu.