Fréttablaðið - 13.12.2006, Blaðsíða 66

Fréttablaðið - 13.12.2006, Blaðsíða 66
MARKAÐURINN Út­gáfu­fé­lag: 365 – prentmiðlar Rit­st­jóRi: Hafliði Helgason Rit­st­jóRn: Eggert Þór aðalsteinsson, Hólmfríður Helga sigurðardóttir, jón aðalsteinn Bergsveinsson, jón skaftason, óli Kristján ármannsson au­glýsingast­jóRi: anna Elínborg gunnarsdóttir Rit­st­jóRn Og au­glýsingaR: skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Að­Al­sími: 550 5000 símBRé­f: 550 5006 nEt­föng: rit­st­jorn@markadurinn.is og aug­lysing­ar@markadurinn.is VEffang: visir.is u­mBROt­: 365 – prentmiðlar PREnt­Vinnsla: ísafoldarprentsmiðja ehf. DREifing: Pósthúsið ehf. dreifing­@post­husid.is markaðinum er dreift ókeypis með fréttablaðinu á heimili á höfuðborgarsvæðinu, suðurnesjum og akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á lands­ byggðinni. markaðurinn áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. eggert@markadurinn.is l haflidi@markadurinn.is l holmfridur@markadurinn.is l jonab@markadurinn.is l jsk@markaðurinn.is l olikr@markadurinn.is Sögurnar... tölurnar... fólkið... 13. desember 2006 mIÐVIKUdAGUr12 s k o ð u n u M V Í ð A V E R Ö L D Miklar umræður hafa verið um stöðu fjármálageirans á Íslandi, einkum hafa erlendir aðilar verið duglegir að benda á veika bletti sem þeir telja sig sjá. Greiningar hafa birst allt þetta ár bæði um stöðu bankanna og stöðu íslensks efnahagslífs. Lang lengst í þess- um efnum hefur Den Danske Bank gengið. Gagnrýnin er ekki málefnaleg nema að litlu leyti og hún er að stærstum hluta sprott- in af öfund og samkeppnisástæð- um. FIH í eigu KB banka hefur verið að stækka sína hlutdeild á danska markaðnum, Íslendingar hafa verið duglegir að kaupa fyr- irtæki og fasteignir á danskri grund. Þetta fer illa í ýmsa Dani, hvað er gamla nýlenduþjóðin að vilja upp á dekk? Greiningar þessar frá erlend- um aðilum urðu þess valdandi að kjör innlendra fjármálafyrir- tækja versnuðu og gengi hluta- bréfa í fyrirtækjunum lækkaði mjög frá byrjun mars til loka júní. Eftir það hefur gengi fjár- málafyrirtækja þokast upp á við. Kjör fyrirtækjanna á erlendum mörkuðum hafa batnað að nýju og bankarnir hafa lokið lánsfjár- mögnun fyrir næsta ár að mestu leyti. Bankarnir tóku til greina hluta af þessari gagnrýni með því að minnka hlutabréfastöður sínar og skera á krosseignarhald. Afkoma fjármálafyrirtækja hefur verið mjög góð og arðsemi eigin fjár með því besta sem ger- ist á markaðnum. Síðustu mánuði hefur verið mjög ánægjuleg þróun þar sem bankarnir hafa verið að sækja lán á nýja markaði, Landsbankinn hefur stóreflt sína innlánastarf- semi í Bretlandi. KB banki sótti um 55 milljarða í nýju hlutafé til erlendra aðila, þar á meðal til nokkurra stærstu fjármálafyrir- tækja heimsins. Ísinn er brotinn, nú munu mörg þessara fyrirtækja birta greiningar um KB banka sem mun auðvelda enn frekari sölu á hlutafé í bankanum. Jafnframt mun þetta auðvelda öðrum íslenskum fyrirtækjum að sækja hlutafé á erlenda markaði. Líkur eru til að KB banki muni nota þetta aukna fé til að kaupa fjármálafyrirtæki, sennilega í Austur-Evrópu. Nýverið opnaði Glitnir útibú í Kína. Ekki eru mörg ár í það að kínverska efnahagsveldið verði stærra en það bandaríska. Sterkur leikur hjá Glitni. Sparisjóðirnir hafa verið að sækja í sig veðrið, einkum á ein- staklingsmarkaðnum, samein- ing Sparisjóða Hafnarfjarðar og Vélstjóra er loks um garð gengin. Viðskiptavinir í fjármálageiran- um eru ánægnaðstir með þjón- ustu sparisjóðanna. Það má því segja að árið hafa reynt á þolrif stjórnenda stærstu fjármálafyrirtækjanna, þeir stóð- ust prófið og koma sterkari út úr þessum hremmingum. Þetta ár hefur því verið lær- dómsríkt, sóknin á erlenda mark- aði heldur áfram og eins og oft er sagt í sportinu, sókn er besta vörnin. Fjármálageirinn hefur stækk- að gífurlega á undanförnum árum og það sem er ánægjulegast við stækkunina er að nú kemur meira en helmingur af tekjum fjármálafyrirtækja erlendis frá. Innlendir hluthafar hafa feng- ið góða ávöxtun á sín hlutabréf í fjármálafyrirtækjunum og reyndar mörgum öðrum einnig. Eðli fjármálafyrirtækja hefur á nokkrum árum gjörbreyst, nú fjárfesta bankarnir oftast tíma- bundið, með sínum viðskipta- vinum og eru stórtækir á sviði umbreytinga og samruna fyrir- tækja. Fullyrða má að almenningur hafi notið góðs af þessu, íbúða- lánavextir hafa sjaldan verið lægri og aðgangur að lánsfé er nú allur annar en hann var fyrir nokkrum árum. Óverðtryggðir vextir eru alltof háir, en þar ræður Seðlabankinn för. Ríkið, við öll, höfum notið góðs af gríðarlegri hækkun skatttekna af fjármálafyrirtækjum sem að stórum hluta kemur af erlendri starfsemi. Fjármálageirinn sterkur Jafet s. Ólafsson Stjórnarmaður VBS fjárfestingar- banka hf. o R ð Í B E L G Greiningar hafa birst allt þetta ár bæði um stöðu bankanna og stöðu íslensks efnahagslífs. Lang lengst í þessum efnum hefur Den Danske Bank gengið. Gagnrýnin er ekki málefnaleg nema að litlu leyti og hún er að stærstum hluta sprottin af öfund og samkeppnisástæðum. Undanfarin misseri hefur umræða um framtíðarskipan gjaldeyr- ismála þjóðarinnar orðið sífellt fyrirferðarmeiri. Efasemdir um núverandi fyrirkomulag hafa orðið meira áberandi og eindregn- um fylgismönnum krónunnar hefur farið fækkandi. Þessi þróun er bein afleiðing breytts umhverfis og breyttra hagsmuna eftir því sem alþjóðlegum fyrirtækjum og fjármála- stofnunum hefur vaxið fiskur um hrygg. Fleira kemur til, vægi sjávarútvegs sem hlutfall af landsframleiðslu og útflutnings- tekjum fer stöðugt minnkandi og áliðnaður og ferðaþjónusta eru í vexti. Sú breytta mynd sem blasir við kallar á að hagsmunir okkar til framtíðar séu skoðaðir í ljósi þróunarinnar í stað þess að líta til ímyndaðs veruleika sem tilheyrir for- tíðinni. Ljóst er að ekki eru allir á einu máli um hvaða leið ber að fara þegar fram- tíðarskipan gjaldmiðilsins hér á landi er annars vegar. Hitt ætti flestum að vera ljóst að nauðsyn er á upplýstri umræðu um framtíðarskipan gengis- mála. Í Markaðnum í dag ritar Björn Rúnar Guðmundsson, hagfræðingur greiningardeildar Landsbankans, ítar- lega grein þar sem velt er upp mögu- leikum sem hingað til hafa verið utan umræðunnar. Flestir hafa verið þeirrar skoðunar að upptaka evru sé þá og því aðeins skynsamleg að henni fylgi innganga í Evrópusambandið. Sú skoðun hefur verið vel rökstudd og grundvölluð á þeim lausnum sem hafa verið settar fram í umræðunni. Grein Björns er frjótt og rökstutt innlegg inn í slíka umræðu og til þess fallin að vekja frekari vangaveltur um þær leiðir sem okkur eru færar í gengismálum þjóð- arinnar. Leið Björns er virðingarverð tilraun til að rjúfa evruumræðuna úr sam- hengi við inngöngu í Evrópusambandið og skerpa enn frekar á því að geng- isumræðan er sjálfstæð og þarf að fara fram á grundvelli framtíðarhags- muna, án þess að blandað sé inn í hana öðrum þáttum sem lúta að aðild að Evrópusambandinu og fullgildri þátttöku í myntbandalagi þess. Líklegt er að Evrópusambandsaðild sé það sem við okkur mun blasa á endanum. Lausnir á skipan gengismála kunna í náinni framtíð að verða meira aðkallandi fyrir þjóðina en aðrir þættir sem fylgja aðild að Evrópusambandinu. Verði svo, er mikil- vægt að velt hafi verið upp sem flestum frjóum öngum þeirrar umræðu. Grein Björns er því mikilvægt innlegg í þroskaða og yfirvegaða umræðu um einhverja mikilvægustu efnahagshags- muni þjóðarinnar á komandi árum. Umræðan um framtíðargjaldmiðil þjóðarinnar ein sú mikilvægasta á komandi misserum: Mikilvægt að halda umræðunni frjórri Hafliði Helgason Fáir syrgja einræðisherra Economist | Fjölmiðlar víða um heim hafa skrifað eftirmæli um Augusto Pinochet, fyrrum einræð- isherra í Chile, sem lést á herspítala í Santiago á sunnudag. Breska vikuritið Economist segir fáa syrgja einræðisherrann sem steypti lýðræðis- lega kjörinni vinstristjórn Salvadore Allende af stóli árið 1973 og réð svo með harðri hendi næstu 17 árin. Pinochet var 91 árs þegar hann lést og hefur Economist eftir aldraðri konu í Chile að löngu hafi verið kominn tími á að almættið kallaði einræðis- herrann fyrrverandi til sín. Rödd konunnar virðist einkennandi fyrir þá sem muna eftir blóðugri valdatíð Pinochets, sem sagður er bera ábyrgð á dauða þúsunda andstæðinga sinna og hafa látið pynta tugi þúsunda. Þá er Pinochet gefið að sök að hafa stungið undan 27 milljónum bandaríkjadala eða tæplega 1,9 milljörðum íslenskra króna, á bankareikninga í eigin nafni í erlendum bönkum. Pinochet var handtekinn í Lundúnum í Bretlandi árið 1998 og reynt að færa hann í hendur réttvís- innar. Það tókst ekki og vísað til þess að Pinochet væri of hrumur, elliær og of veikburða til að svara fyrir sakir sínar. Töldu því margir að hjartaáfall- ið, sem hann fékk fyrir rúmri viku, væri enn ein brellan til að komast hjá því. Svo reyndist ekki vera. Súrir yfir vægum dómi Fortune | Og enn um fjármálasvik og dómstóla því mörgum þykir súrt hversu vægan dóm Andy Fastow, fyrrum fjármálastjóri bandaríska orku- risans Enron, fékk fyrir aðild sína að stórfelldum fjársvikum og bókhaldsbrotum til að láta sem Enron skilaði hagnaði þegar raunveruleik- inn var annar. Bandaríska tímaritið Fortune segir Fastow hafa átt yfir höfði sér allt að tíu ára fangelsisdóm en hann mun hafa gert samkomulag við dómstóla um samvinnu og náði dóminum með því móti niður í sex ár. Að sögn Fortune mun samkomulagið hafa falist í því að Fastow nafngreindi þá aðila hjá ýmsum bönkum og fjármálastofnunum, sem áttu hlutdeild í því að hjálpa Enron við að lifa í lygi og fela jafnvirði 2.900 milljarða króna skuldahala fyrir hluthöfum. Fortune segir sömuleiðis að Fastow geti stytt dóminn enn frekar, eða niður í fimm ár. Það er einungis hægt fari hann í afvötnun en Fastow er sagður háður róandi lyfjum. Lái honum hver sem vill en Enron-málið mun hafa reynt á flesta sak- borninga. Er skemmst að minnast örlaga Kenneths Lay, fyrrverandi forstjóra Enron, sem átti yfir höfði sér áratuga fangelsi. Hann lést af völdum hjartaáfalls í sumarhúsi sínu í júlí. sú breytta mynd sem blasir við kall- ar á að hagsmunir okkar til framtíð- ar séu skoðaðir í ljósi þróunarinnar í stað þess að líta til ímyndaðs veruleika sem tilheyrir fortíð- inni ... Líklegt er að Evrópusambands- aðild sé það sem við okkur mun blasa á endanum. Lausnir á skipan gengismála kunna í náinni fram- tíð að verða meira aðkallandi fyrir þjóð- ina en aðrir þættir sem fylgja aðild að Evrópusambandinu.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.