Réttur - 01.06.1955, Blaðsíða 15

HALLDÓR KILJAN LAXNESS:
Rœða
flutt við móttöku nóbelsverðlauna 10. des. 1955
Herrar mínir og frúr!
Þann dag fyrir nokkrum vikum þegar þar var komið, að mér
bauð í gTun, að ákvörðun sænsku akademíunnar, sú er fyrir hönd-
um var, kynni að varða mig, var ég á ferðalagi í Suður-Svíþjóð.
Þegar cg var orðinn einsamall í gistiherbergi mínu um kvöldið,
var því ekki nema eðlilegt, að hugur minn tefði við það hlutskipti,
sem kynni að bíða lítilmótlegs ferðalángs og skáldmennis, upp-
runnins af ókunnu og afskektu eylandi, ef stofnun, sem hefur á
valdi sínu að ljá andlegum verkum viðurkenningu og frægð,
skyldi nú kveðja til slíkan mann að rísa úr sæti og stíga fram í
bjarmann af leiksviðsljósum veraldarinnar.
Það er ef til vill eigi undarlegt að fyrst af öllu hafi mér orðið
og verði enn á þessari hátíðisstund hugsað til vina minna og ást-
vina, og alveg sérstaklega til þeirra, sem stóðu mér næst í æsku,
menn, sem nú eru horfnir sjónum. Og jafnvel meðan þeir enn
voru ofan moldu, þá nálguðust þeir að vera af kynflokki huldu-
manna að þvi leyti sem nöfn þeirra voru fáum kunn, og enn færri
muna þau nú. Þó hafa þeir með návist sinni í lífi mínu lagt undir-
stöðuna að hugsun minni. Ég hugsaði einmitt til þeirra undursam-
legu manna og kvenna þjóðdjúpsins sem veittu mér fóstur. Ég
hugsaði til föður míns og móður minnar. Og ég hugsaði sér í lagi
til hennar ömmu minnar gömlu, sem var búin að kenna mér ótal
vísur úr fornöld áður en ég lærði að lesa.
Eg hugsaði, og hugsa enn á þessari stundu, til þeirra heilræða,