Réttur - 01.06.1955, Blaðsíða 26

154
RÉTTTJB
verið í styrjaldir og vopnabúnað varið til almenningsheilla, þá
verður á furðu skömmum tíma unnt að bægja hungurvofunni
frá dyrum þess meirihluta mannkyns sem enn í dag býr við nið-
urlægingu skorts og kúgunar. Þetta er það sem allir heilvita og
heiðarlegir menn skilja nú og vilja, jafnt í austri og suðri sem
vestri og norðri. Lífsvilji manna fer ekki eftir neinni kompásnál,
heldur vitsmunum, hjartalagi og hagsmunum.
En þótt stríðsvitfirringarnir séu fáir, þá er vald þeirra enn
svo víðtækt og rótgróið að við hentug tækifæri gætu þeir hleypt
heiminum í bál á svipstundu. Það er þessi staðreynd, þessi gífur-
lega hætta, sem nú setur svip sinn á öll heimsmálin. Jörðin líkist
húsi, þar sem íbúarnir verða að hnitmiða hvert skref sitt og orð,
því það er brjálaður maður í húsinu sem getur sprengt það
í loft upp hvað lítið sem út af ber. Vandinn er að ná vopninu
úr hendi sjúklingsins og koma því fyrir á öruggum stað áður
en hann varpar því frá sér í einhverju kastinu. Þetta vissu allir
sem þátt tóku í ráðstefnunum í Genf, þetta vita jafnt amerískir
og rússneskir sem íslen2kir verkamenn og bændur — þetta vitum
við öll hvar í heiminum sem er.
Af þessu leiðir að nú hljótum við að vega og meta öll sam-
skipti manna og þjóða út frá gerbreyttum forsendum — for-
sendum hinnar nýju aldar, atómaldarinnar. Það verður ekki hægt
að skera framar úr misklíðarefnunum með vopnaviðskiptum,
heldur verður að leita samkomulags. Að öðrum kosti vofir glöt-
unin yfir báðum aðilum jafnt. Staðbundnar skærur og uppreisn-
ir kunna að vísu að blossa upp hingað og þangað enn um sinn.
En tími heimsstyrjaldanna ætti að vera liðinn hjá — og að vísu
um leið tími þeirrar snöggu heimsbyltingar sem eitt sinn var
von hinna kúguðu. Þar með ætti kalda stríðinu að slota, hinni
gífurlegu aðfaraspennu atómaldarinnar að linna.
Vafalaust væri jörðin nú þegar orðin kjarnorkunni að bráð ef
sósíalisminn hefði afneitað veruleikanum að dæmi vopnavalds-
ins. Báðar heimsstyrjaldirnar útvíkkuðu svið hans svo gífurlega
að samkvæmt ályktunarvenjum kapítalisma hefði enginn átt að
vera áfjáðari í þriðju heimsstyrjöldina en einmitt hann. Engu
að síður hefur hann verið hin staðfasta forusta friðaraflanna í