Réttur - 01.06.1955, Blaðsíða 63

RÉTTUR
191
arskipunina, hermannastéttina, aðalinn, stóriðnaðarkonungana,
milljónaspekúlantanna o.s frv. Enn aðrir skella skuldinni á hinn
vopnaða frið, herbúnaðinn, ríkisskuldimar. Margir þykjast finna
fullgildar orsakir í náttúrlegum og ólíkum þjóðemum og kyn-
kvíslum mannanna, sem hljóti að keppa hvert við annað, útrýma
hvert öðru og gera stríðið þannig óumflýjanlegt og jafnvel rétt-
mætt. Og loks eru þeir, sem skella skuldinni blátt áfram á guð og
lögmál lífsins, segja að jarðh'fið sé nú svona gert, náttúran fram-
leiði hvarvetna meira líf en lífsskilyrði, og stríðið og aðrar hörm-
ungar mannlífsins sé meðöl náttúrunnar til þess að tempra of-
vöxt lífsins. (Maltus prestur).
Síðasttalda úrlausnin er hin versta og fólslegasta, því hún er
sama sem að neita allri framsókn og umbótum, en gera guð að
illgjörnum og bruðlandi harðstjóra. í hinum úrlausnunum öll-
um er einhver sannleiksneisti, en ekki heldur meira. Orsakirn-
ar liggja dýpra. Sé ofstopa drottnendanna um að kenna, er það
þá ekki vegna þess, að mennimir sjálfir hafa, með skipulagi,
sem þeim er sjálfrátt, fengið þeim of mikið vald, nema svo sé,
að vald þeirra sé beint frú guði, og því trúa víst fáir nú. Sama
er að segja um stéttaskipunina, herbúnaðinn og ríkisskuldirnar
AUt eru það mannasetningar og algerlega á valdi þeirra sjálfra.
Og sé orsakanna leitað í ólikum þjóðernum og kynflokkum, þá
ber raunar enn að sama brunni. Því hvað er það, sem skilur þjóð-
flokkana? Um hvað eru þeir að berjast? Eru það ekki einkaumráð
yfir einhverjum náltúrugæðum, sú aðstaða að geta útilokað aðra
frá þeim og setið einir að þeim, eins og rándýr, sem fer ein-
förum, af því að ekki sé nóg rúm á jarðarhnettinum fyrir
mannfólkið, eða gæði hans og lífsskilyrði væru úttæmd, þótt
reynsla og vísindi hafi fyrir löngu sýnt, að lífsskilyrðin eru
ótæmandi, og verða því fleiri og betri, sem fólkinu fjölgar
meir, ef þau eru skynsamlega hagnýtt. Að lífsskilyrðin sýnast
svo lítil og þröng, kemur eingöngu af því, að mennirnir hafa
ekki enn lært að nota þau á annan hátt en viltar rándýra-
hjarðir gera, en ekki með samhjálp og friði. Það liggur því
eingöngu í heimskulegum mannasetningum, öfugu skipulagi,
en ekki í óviðráðanlegum lögum náttúrunnar og lífsins. Geti
mennirnir séð þetta, og sannfærzt um það, þá fyrst verður
stríðinu útrýmt úr mannlífinu, en fyrr ekki, því þá eru þess
sönnu orsakir fundnar og viðurkenndar; þá hætta menn að skella
skuldinni á guð almáttugan og heyja stríð í hans nafni; þá fellur
sú vitlausa kenning um sjálfa sig, að guð sé sá, sem gerir fá-
tækan og ríkan, voldugan og vesælan.