Réttur - 01.01.1959, Page 35

R É T T U R
35
°g gæti að lokum orðið til þess, að samtökin sundruðust eins og
Þjóðabandalagið gamla.
Það ætti að vera megineinkenni alþjóðastofnunar, sem rækja
viU hlutverk sitt eins og vera ber, að málum væri ekki ráðið þar
til lykta blátt áfram með einföldum atkvæðamun, heldur ætti
reglan að vera sú, að menn leituðu sem gaumgæfilegast skyn-
samlegrar úrlausnar í hverju rnáli, er alUr málsaðilar gætu
sætt sig við. Þess er hvort sem er ekki að vænta, að lönd, sem
°rðið hafa að sæta röngum úrskurði, sætti sig við hann. Og
slíkt hlýtur alltaf að verða undirrót beiskju. Menn muna, hversu
mörg þess háttar dæmi hafa gerzt í sögu Sameinuðu þjóðanna.
Þess vegna ættu Sameinuðu þjáðirnar aldrei að kveða upp úr-
skurð nema því aðeins, að öll aðildarríkin geti greitt honum at-
kvæði svo sem vitnisburði sameiginlegs vilja, er túlki sameigin-
*ega hagsmuni þeirra allra. Það mun verða dómur bæði núlifandi
kynslóðar og síðari tíma sagnfræðinga, að slíkar ákvarðanir séu
Þ^er einu, er talizt geti sanngjarnar eða yfirleitt komi til greina.
Það er auðvitað, að sú ríkjafylking, sem er í meiri hluta hverju
sinni, getur komið fram þeim samþykktum, er henni þóknast.
En það væri einungis Pyrrhusarsigur. „Sigurvinningar" af því
tagi skaða samtök Sameinuðu þjóðanna og hljóta að lokum
að sundra þeim.
Þess ber líka að minnast, að meiri hlutinn innan samtaka
Sameinuðu þjóðanna er breytileg stærð. Hann gæti breytzt í
rr'innihluta þeirra, sem nú eru svo ósparir á það að beita fyrir
S1g atkvæðameirihlutanum. Rússneskt máltæki segir, að maður
uÞpskeri, það sem hann sáir til. Viturlegasta og framsýnasta
stefnan er því sú að reyna með samvinnu að komast að niður-
stöðum, er allir aðilar geti fallizt á, án þess að láta annað ráða
afstöðu sinni en umhyggju að varðveita friðinn og virðingu
fyrir megnireglunni um íhlutunarleysi um innanlandsmálefni
ariharra þjóða.
Þegar öryggisráð Sameinuðu þjóðanna var stofnað, var svo
a kveðið, að starf þess skyldi grundvallast á reglunni um sam-
kljóðan atkvæða. Og sérstök ábyrgð um varðveizlu friðar var
á herðar stórveldunum, sem hafa fastafulltrúa í Öryggis-
ráðinu. í því skyni að forðast ýfingar þjóða í milli, var talið
°hjákvæmilegt að löggilda regluna um atkvæðasamhljóðan stór-
Veldanna, öðru nafni neitunarvald, innan Öryggisráðsins.
Sumir eru þessu neitunarvaldi andvígir. En væri það ekki,
Pa gæti ekki heldur átt sér stað nein alþjóðastofnun þessarar
togundar. Neitunarvaldið skuldbindur stórveldin til að komast
a® sameiginlegri niðurstöðu um öll þau mál, er Öryggisráðið