Réttur - 01.01.1959, Blaðsíða 40

40
B É T T U U
En auk slíkra gervierfiðleika, sem háð hafa lausn afvopnunar-
vaíndamálsins, er líka um að ræða raunveruilega erfiðleika á
því að koma upp eftirlitskerfi við núverandi aðstæður. Þetta
er sérstaklega augíijóst, ef athugað er til dæmis það viðfangs-
efni, er varðar bann við kjarnorkuvopnum og ónýtingu þeirra.
Það er kunnugt, að samskonar kjarnkleyf efni má nota bæði
tii þess að búa til kjarnorkuvopn og til friðsamlegra hluta. Þetta
merkir það, að aukin notkun kjarnorku til iðnaðarþarfa skap-
ar möguleika á því, að nokkur hluti hinna kjarnkleyfu efna
verði notaður á Laun til vopnagerðar.
Til þess að unnt sé, þrátt fyrir hina almennu tortryggni, að
útrýma öllum grunsemdum, um, að eitt eða annað ríki noti
kjarnkleyf efni á laun til vopnaframleiðslu, yrði að veita er-
lendum gæzlumönnum kost á því að líta eftir fjölmörgum fyr-
irtæikjum í sérhverju .landi, þannig að jafngilda myndi í raun
og vieru nokkurs konar erlendri yfirumsjón með mikilvægum
þætti í efnahagslífi landsins. En einmitt af þessum sömu ástæð-
um og vegna tortryggni þeirrar, sem ríkjandi er þjóða í milli,
getur ekkert ríki af fúsum vilja leitt erlenda gæzlu- og eftirlits-
menn inn í fyrirtæki sín og sízt þau, sem starfa að hernaðar-
framleiðslu.
Það er augljóst, ef litið er til núverandi stöðu mála, linnu-
lausrar vígbúnaðarkeppni, togstreitu á alþjóðavettvangi og skorts
á gagnkvæmu trausti, að ekki eru ennþá fyrir hendi skilyrði
svo víðtæks eftirlits.
A meðan þessi tortryggni er rikjandi þjóða í milli, geta and-
stæðingar afvopnunar alltaf komið með slík eftirlitsskilyrði fyr-
ir samkomulagi um afvopnun, að önnur ríki telji sér ófært að
ganga að þeim. Og raunar má gera ráð fyrir því, að ríki, sem
setja fram svona víðtækar kröfur, að því er varðar vald eftir-
litsstofnana, hver svo sem tilgangur þeirra með slíkum kröfum
kann að vera, myndu ekki sjálf vera meria en í meðallagi fús
að gangast undir slík eftirlitsskilyrði, ef til kæmi.
Með því að setja fram svona ýktar kröfur um eftirlit og þó
sérstaklega með því að láta eftirlitið ganga fyrir afvopnuninni,
gera það að skilyrði þess, að um nokkra afvopnun geti orðið
að ræða, er beinlínis verið að girða fyrir iausn vandamálsins.
Ráðstjórnin telur tímabært orðið að líta á málin óvilhöllum
augum og láta sér skiljast, að þar sem aðferðir þær, er hingað
til hefur verið beitt um meðferð afvopnunarvandamálsins, hafa
ekki borið tilætlaðan árangur, ber að leiða af því rétta álykt-
un. Sú ályktun getur að dómi ráðstjórriarinnar ekki orðið önnur
en þessi: Það er skylda allra ríkja, svo og samtaka Sameinuffu
J