Réttur - 01.01.1960, Síða 58

58
R É T T U R
þinghaldsins alls var sú að nú væru að verða mjög veigamiklar
breytingar í alþjóðamálum, kalda stríðinu væri að ljúka og við
hlyti að taka tími friðsamlegrar sambúðar. Astæðan væri sú að
þau tortímingarvopn sem upp hefðu verið fundin væru svo ógn-
arleg og altæk í eyðileggingu sinni, að styrjöld gæti ekki framar
orðið aðferð til að leysa vandamál imperíalismans. Sovétríkin og
sósíalistísku ríkin væru komin fram úr auðvaldsríkjunum í hern-
aðartækni og orðin svo öflug, að heimsvaldasinnar vissu að hern-
aðarárás og styrjöld myndi aðeins leiða tortímingu yfir þá sjálfa.
Ef baráttunni fyrir friði yxi enn ásmegin og rétt væri á öllu
haldið væri skeið friðsamlegrar sambúðar og friðsamlegrar sam-
keppni þegar hafið. Vissulega væru styrjaldir enn sem fyrr hluti
af eðli imperíalismans, en á sama tíma væri það augljós staðreynd
að sósíalistísku ríkin gætu komið í veg fyrir styrjöld; kapítalism-
inn væri að komast í þá aðstöðu að hann gæti ekki náð marki
sínu með ofbeldi og valdbeitingu; þetta væri dæmi um nýjar
innri andstæður innan kapítalismans. Jafnframt ræddi Togliatti
sérstaklega ástandið í heimsmálunum í dag og svaraði spurning-
um andstæðinga um það, hvort ítalskir kommúnistar teldu frekar
að Italía ætti að heyra til austurveldunum eða vesturveldunum og
sagði: Landafræðin og sagan skera úr um það að við heyrum
til hinum svokallaða vestræna heimi. En við teljum að Italir eigi
ekki að vera fylgihnöttur neinna stórvelda. Við miðum afstöðu
okkar ekki við valdstefnuna, heldur leggjum áherzlu á að þá
stefnu verði að kveða niður, tryggja afvopnun og leggja niður
hernaðarbandalög. Þessi stefna ein er í samræmi við hagsmuni
Italíu og raunar allra ríkja í Vesturevrópu; verði hún ekki tekin
upp munu ríki Vesturevrópu, sem áður hafa haft hin víðtækustu
áhrif í heimsmálunum, koðna niður.
Síðan ræddi Togliatti um það að hin nýju viðhorf í heimsmál-
unum, sú friðsamlega sambúð og samkeppni sem nú hlyti að
móta þróunina í æ ríkara mæli, færðu sósíalistískum flokkum
í auðvaldsríkjunum ný og stórbætt skilyrði til baráttu. Friðsamleg
sambúð hlyti að hafa það í för með sér að andkommúnisminn
lamaðist, að ofstæki og forherðing brotnaði niður, að menn litu
á vandamálin hlutlægari augum en áður. Sömu áhrif myndu