Réttur - 01.01.1960, Blaðsíða 79

KÉTTUR
79
sérstaka nefnd til að fylgjast með þróun austurviðskiptanna.
En allt virðist þetta koma fyrir ekki. Ríkisstjórnin er algerlega
á valdi þeirra afla sem hatast við þessi viðskipti og eru þess albúin
að skapa markaðskreppu og atvinnuleysi fremur en láta af þeirri
stefnu að brjóta þau niður. Hver eru þessi öfl? I fyrsta lagi
eru það þeir erlendu aðilar sem veita Islandi nú 760 millj. kr.
eyðslulán, í öðru lagi pólitískir ofstækismenn sem láta hatur sitt
á þjóðskipulagi sósíalismans hafa stjórn á viti sínu og síðast en
ekki sízt heildsalastéttin.
En því skyldi heildsalastéttinni þykja ómætara að selja vörur
frá jafnkeypislöndunum en frá frjálsgjaldeyrissvæðinu. Þær ástæð-
ur eru næsta augljósar. Ein ástæðan er umboðslaunin. Þau eru
yfirleitt mun hærri hjá framleiðendum á vestursvæðinu, geta
jafnvel farið upp í 30—40% á einstaka vörur. Hitt er þó mikil-
vægara að öllum umboðslaunum í austurviðskiptum er skilað
rakleitt til gjaldeyrisbankanna og þar með útilokuð gjaldeyris-
svik og skattsvik. Umboðslaun af vestursvæðinu eru hinsvegar
lögð inn á einkareikninga hérlendra umboðsmanna eða innflytj-
enda erlendis og engin íslenzk yfirvöld koma þar að neinskonar
eftirliti. Þannig hefur fjölda íslenzkra braskara tekizt og tekst
nú í sívaxandi mæli að stela hundruðum milljóna gjaldeyris og
fá frítt spil með hann á erlendum vettvangi. Þannig hafa Islend-
ingar eignast álitlegan hóp manna, sem með stolnu fé hafa haslað
sér völl, sem alþjóðlegir braskarar. Þeir eru vissulega fleiri en
Haukur Hvannberg og Vilhjálmur Þór, sem þannig „eiga" millj-
ónir í fé og fyrirtækjum erlendis.
Samdráttur austurviðskipta við hina nýju skipan á því ekkert
skylt við það að vörur frá jafnkeypislöndunum séu ekki sam-
keppnishæfar.
Eins og áður greinir hefur ríkisstjórnin tekið 760 millj. kr.
lán til skamms tíma til tryggingar „verzlunarfrelsinu". En við
þá gífurlegu skuldasöfnun verður ekki látið sitja. Akveðið hefur
verið jafnhliða þessari lántöku að gera þá viðskiptahætti að al-
mennri og helzt ófrávíkjanlegri reglu að öllum vörukaupum til
landsins verði velt áfram með stuttum lánum innflytjenda sjálfra
og hefur í því augnamiði verið létt mjög fyrir um slíkar lántökur.