Réttur - 01.08.1931, Blaðsíða 71

Rjettur] LANDBÚNAÐARKREPPAN í DANMÖRKU 183
En smábændur, hvort sem heldur eru leiguliðar eða
sjálfseignabændur að nafninu til, tapa aðeins á krepp-
unni. Mestur hluti reksturskostnaðar þeirra er jarðar-
afgjöld, vextir og afborganir af veðdeildarlánum og
bankalánum, skattar o. s. frv., auk þess, sem fer í
milliliðina. Sjálfir vinna þeir einir á jörðunum eða því
sem næst, og græða því lítið á verðlækkun vinnuafls-
ins, þeir vinna jafnvel sjálfir sem verkamenn hjá stór-
bændum. Þeir hafa engin völd yfir markaðsverðinu.
Útgjöld smábænda hafa því lítið sem ekkert minkað
þrátt fyrir hina ógurlegu verðlækkun á afurðum
þeirra.
Af þessu sést þegar, að hagsmunir smábænda og
stórbænda eru mjög andstæðir í ýmsum aðalatriðum.
Við þetta bætist, að bankarnir og ríkisvaldið eru í
höndum yfirstéttarinnar. Bankarnir eiga oft miklar
jarðir, og sjálfseignarbændur þeir, sem hafa orðið að
taka lán hjá þeim til jarðarkaupa og til reksturs, eru
líka i klóm þeirra. Stórjarðeigendur, stórbændur, stór-
kaupmenn og bankarnir eru tengdir þúsund böndum
og vinna sameiginlega að því að arðsjúga smábændur
með stuðningi ríkisvalds síns.
En yfirstéttin er farin að óttast að kreppan geti orð-
ið henni hættuleg, með því, að smábændur verði gjald-
þrota og geti ekki staðið í skilum með vexti og afborg-
anir til banka og jarðeigenda. Auðvaldið hyggst líka
að nota sér neyð smábændanna til þess að skella byrð-
um kreppunnar með aðstoð þeirra, yfir á herðar verka-
lýðsins, til þess, að gróði auðvaldsins yfirleitt skerðist
ekki.
Raridershréyfingin er einmitt hreyfing sú, sem rnð-
valdiÖ hefir sett á stað í þeim tilgangi. Stjórn félags-
ins er í höndum stórbænda, stórjarðeigenda, verk-
smiðjueigenda og annara kapítalista og þjóna þeirra.
Tilgangur félagsins verður enn ljósari, ef við athugum
nánar kröfur hennar.