Réttur - 01.08.1931, Síða 73
Rjettur] LAN'DBÚNAÐARKREPPAN í DANMÖRKU
185
sem smábændur hlytu að bíða af lækkun kaupgetu
hvers einstaklings. Og þó að svo færi, að tekjur smá-
bænda yrðu meiri af þessari ástæðu eða öðrum, þá
myndi jarðarverðið hækka að sama skapi, eins og altaf
á sér stað í auðvaldsskipulaginu. Auk þess yrðu dönsku
kapítalistarnir ekki einir um að lækka framleiðslu-
kostnaðinn á þennan hátt, svo fljótt myndi að því
koma, að atvinnuleysið magnaðist aftur, og þá yrðl
kaupgeta alþýðunnar orðin minni en nokkru sinni fyr,
og þar með kreppan ægilegri en nokkru sinni áður.
Enn væri hugsanlegt, að auka útflutninginn, en ekki
myndi það bæta hag þeirra bænda, sem ekki geta selt
með hagnaði við núverandi vöruverði. Samkeppnin er
líka altaf að aukast, en markaðurinn að minka.
Randers-hreyfingin getur því ekki bjargað smá-
bændum, og það er heldur ekki tilgangur hennar. Hún
er fasistish hreyfing stórkapítalista og stórbænda, sem
notar sér neyð smabænda. Hún rís upp í Danmörku um
það leyti, sem smábændur í Itallu, Póllandi, Ungverja-
landi, Balkanlöndunum og jafnvel Þýskalandi eru að
komast I skilning um eðli fasismans, og hvílík bölvun
hann er fyrir þá. Nú eru líka altaf að koma fregnir frá
Finnlandi um að bændur séu reknir í þúsundatali af
jörðum sínum vegna skulda. Fasistastjóm sú sem
bændur höfðu hjálpað til valda, Lappo-stjórnin, kæfir
alla mótstöðu þeirra í blóði, — nú kemur sér vel fyrir
hana að verklýðshreyfingin er lömuð.
Landbúnaðarkreppan verður ekki upphafin með
neinum endurbótum. Hún er að kenna framleiðslu-
skipulagi kapítalismans sjálfs, og hún er óumflýjanleg
afleiðing þess þjóðskipulags, sem byggist á stöðugt
auknu arðráni alþýðunnar fyrir hag örfárra braskara.
Þróun kapítalismans hófst með sigri stóriðnaðarins
yfir smáhandverkinu. Því næst lögðu kapítalistar und-
ir sig verslun og samgöngur og nú er stórframleiðslan
að sölsa undir sig landbúnaðinn. Jafnvel nú í verstu