Réttur - 01.10.1974, Blaðsíða 18

í heiminum, löngum eina ríkisvaldið. Það
er þessu valdi að þakka að alþýða heims er
nú ekki troðin undir járnhæl þýsks eða
bandarísks heimsveldis auðhringanna. Og til
þess að forða sjálfum sér og öðrum frá þess-
um voða, hafa Sovétþjóðirnar orðið að færa
óskaplegar fórnir: 20 miljónir karlmanna,
kvenna og barna, sovétborgara, létu lífið í
styrjöldinni við fasismann, — og síðan þeirri
styrjöld lauk, hafa þessar þjóðir orðið að
fórna óhóflega miklu af lífsgæðum sínum
til þess að vígbúa land, sem kom flakandi
af sárum, efnahagslega rúið, út úr síðusm
styrjöld, og gera það svo sterkt hernaðarlega
að það stæði Bandaríkjunum á sporði. Þetta
vald og þessar fórnir þurfa vestrænir sósíal-
istað að geta metið til fulls, svo og það efna-
hagslega stórvirki kommúnistaflokksins, að
hafa gert þetta land, sem þeir tóku við sem
frumstæðu bændalandi 1917 að öðru mesta
stóriðjuveldi heims. Hetjuskap og fórnir Sov-
étþjóðanna þurfa vestrænir sósíalistar að
virða, — vald Sovétríkjanna þurfa þeir að
kunna að meta rétt.
En hvað um misbeitingu þessa valds og
hættuna á henni fyrir vestræna sósíalista?
Þessu ríkisvaldi hefur verið misbeitt allt
frá glæpsamlegum málaferlum og fangabúð-
um til innrásarinnar í Tékkóslóvakíu og
sviftingar frelsis rithöfunda. Og þessi mis-
beiting, afglöp og glæpir í sambandi við
hana, hefur verið útbásúnuð af þeim sömu
fjölmiðlum, sem þegja hvað vendilegast um
blóðugan feril auðvaldsins um allan heim,
fangelsanir, og morð þess á saklausu fólki,
öll múgmorð þess, styrjaldir og fasistíska
kúgun og dásama jafnvel morð- og eiturhern-
að Bandaríkjanna í Víetnam í nafni lýðræð-
is og kristindóms. En þrátt fyrir allan áróð-
ur auðvaldsins, þá er þetta hætta, sem horfast
verður í augu við. Hverjar eru höfuðorsakir
þessarar misbeitingar:
Bolsévikkarnir tóku við illum arfi úr hönd-
um keisarastjórnarinnar:4) Spilltu ríkiskerfi,
þar sem fullt var af lítilsigldum embættis-
mönnum, sem til alls var trúandi, — auk
alls annars, sem gerði uppbyggingu sósíal-
istísks þjóðfélags erfiða (fáfræði, hleypidóm-
ar, frumstætt atvinnu- og menningarlíf o. s.
frv.). Og þótt kenningin væri að brjóta það
ríkiskerfi og byggja annað nýtt, þá lýsti Lenín
því sjálfur 1922 að ríkiskerfið hefði verið
þegið af zarismanum „og smurt aðeins lítil-
lega með sovétolíur,) og minnti áður á það
í ræðu hvernig keisaralegu embættismennirn-
ir, sem þeir bolsévikkarnir höfðu rekið burt
í byltingunni, hefðu komið nokkrum árum
síðar inn í valdakerfið á ný, „með flokks-
skírteinið upp á vasann."
Það var ekki einsdæmi þegar ofsóknar-
öldurnar gegn gömlum bolsévikkum risu
hæst á tímum Stalíns, að yfir höfuðsvörðum
bestu kommúnistanna, sem dæmdir voru,
stæðu fornir andstæðingar þeirra og bylting-
arinnar, sem nú voru búnir að „umskírast"
og hrópuðu hvað hæst um „gagnbyltingar-
hættu."
Það, sem skapaði á hærri stöðum grund-
völlinn fyrir að svo illur arfur þrifist og
smitaði út frá sér, var að Sovétríkin voru
fyrsm árin „ein í heiminum" sem virki um-
setið fjandmönnum, sem alltaf voru reiðu-
búnir til að reyna að koma þeim fyrir katt-
arnef og tvívegis reyndu það með ægileg-
um innrásarstyrjöldum. Þessi aðstaða umset-
ins virkis kostaði ekki aðeins ægilegar fórn-
ir stríðanna og hraða uppbyggingu stóriðju
og vígbúnaðar. Hún ól líka á tortryggni og
ofstæki, sem oft varð sjúklegt — og bitnaði
harðast á færustu mönnum flokksins, ef
sjálfstæðir voru í hugsun.
En förum ekki frekar út í þessa sálma
að sinni, enda áður reynt að rekja rætur
þessa harmleiks hér í „Rétti". Ihugum held-
210