Réttur - 01.10.1974, Blaðsíða 25

hér er rædd: Svíþjóð skortir ekki efnahags-
legar forsendur. Noregur hefur þegar sýnt
sitt sjálfstæði gagnvart auðhringavaldi Vest-
ur-Evrópu. Og Danmörk er nú að læra af
dýrkeypti reynslu hvað ok auðvalds Efna-
hagsbandalags þýðir.
En fyrir Island kemur að mestu örlaga-
smndu í sögu vorri, þegar gerspillt amerískt
auðvald reynir að gera okkur að Grímsey
sinni: útverði gegn rísandi lýðfrjálsum sósí-
alisma evrópskrar alþýðu.
Stöndumst við þá raun sem þjóð eins og
viðstóðumst aðrar 1024 og 1945?
SKÝRINGAR:
Sjá sérstaklega „Hrakningsrímur II. og V. í
„Óljóð"; „Þér snauðu menn" í „Tregaslag" og
„Óðurinn um oss og börn vor" (einkum IV.) og
„Fimm hugvekjur úr Dölum" í „Ný og nið".
Fyrir 40 árum lét m.a.s. Alþýðuflokkurinn ís-
lenski sig dreyma um slíkt, sbr. samþykkt hans
1934 á bls. 233 í þessu hefti.
:l) Isaac Deutscher, einn skarpasti gagnrýnandi
Stalíns-timabilsins segir svo um orsakir þess,
er afvega fór í Sovétríkjunum (í Trotski-ævisögu
sinni III. bindi, bls. 441.) (Stephan G. orðar
sömu hugsunina svo i Martius: „Vor, þín skuld
er ei þessi for — hún er leif frá víkings-vetri").
„Sannleikanum er alveg snúið við þegar
Októberbyltingunni og „siðleysi bolsévikka" er
kennt um grimmdarverk Stalínstímans. Stalín-
isminn átti ekki rót sina að rekja til byltingar-
innar eða bolsévismans, heldur til þess er eftir
lifði af gamla þjóðfélaginu, — þess vegna háði
Stalin þessa vægðarlausu baráttu gegn gömlu
bolsévikkunum og í þeirri baráttu var h nn frum-
stæði barbarismi Rússlands að hefna sín á
þeim öflum og hugsjónum framfaranna, er orðið
höfðu ofan á 1917. Og meira að segja: Stalín-
isminn var eins og sýnishorn allrar þeirrar
„lyg!, lágkúru og grimmdar", sem er inntak
allrar stéttadrottnunar og ríkisvalds. Verjendum
stéttaþjóðfélagsins og rikisvaldsins, þar með
og hins fræga borgaralega lýðræðis, ferst þvi
ekki að finnast þeir standa s ðferðilega hærra:
Stalínisminn sýnir þe m þeirra eigin spegil-
mynd, þó það sé að nokkru i afskræmandi
spéspegli."
6) Sjá grein Leníns: „Vandamál þjóðernanna eða
„sjálfsstjórnaráætlunin" i „Rétti" 1969, bls. 176.
0) Sjá greinina „Nokkrar hugleiðingar um lýðræði
og baráttuna fyrir því" í „Rétti" 1946, einkum
bls. 27—29.
7) Þessar setningar er að finna I 25. bindi af safn-
rltum Leníns á þýsku frá 1930, á bls. 591. En
þeirri setningu, sem hér fór á undan er sleppt
í sumum síðari útgáfum.
8) Bucharin gerði í bók sinni „Söguskoðun efnis-
hyggjunnar" (1921) grein fyrir möguleika á upp-
komu „stéttarbrodds" (tilhneigingar til úrkynj-
unar) eftir valdatöku verkalýðsins, en kvað vöxt
framleiðsluaflanna og afnám menntunareinokun-
arinnar myndu grafa undan hugsanlegri nýrri
stéttaskiptingu. Sjá Bucharin: „H ð stéttlausa
þjóðfélag framtíðarinnar," sem er lokakafli bók-
arinnar, í íslenskri þýðingu í „Rétti" 1965, bls.
91—96.
0) Sjá fyrsta hefti „Réttar" i ár, bls. 62.
10) Hætt var við að gefa út ritsafn Trotskis í Sov-
étríkjunum er 13. b'ndið var komið 1927 (?>.
Svo var og um safnrit Stalíns er 13. bindi hafði
komið út, líklega 1954.
217