Sjómannablaðið Víkingur

Árgangur

Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1946, Síða 22

Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1946, Síða 22
starfsár. Þrátt fyrir þetta mikla tap, gerðu for- ráðamenn sér vonir um að úr rættist. Ef til vill mætti takazt að yfirvinna ýmsa tæknilega örð- ugleika við að ná hvölunum, auk þess sem þorskveiðarnar og hákarlaveiðamar þóttu lík- legar til að gefa góðan arð, þegar skriður kæm- ist á þær. Til þess að lengja úthaldstíma ,,Thom- asar Roys“ og dreifa nokkuð áhættunni, lagði Hammer af stað á honum í selveiðaleiðangur síðari hluta febrúarmánaðar 1867. Hafði hann fengið vana selveiðimenn frá Noregi til að leið- beina um veiðarnar. Þessi tilraun tókst vel. „Thomas Roys“ hélt inn í heimskautaísinn og aflaði fjölda sela á skömmum tíma. Lagði hann veiðina upp á Berufirði eystra. Síðan var tekið til við hvalveiðarnar. Hafís var mikill við fs- land þetta sumar, svo að hvalveiðar fyrir Norð- ur- og Austurlandi máttu heita útilokaðar. Gerði það Hammer þungar skráveifur. Var aflinn fremur rýr, þótt hvalbyssan hefði venð endur- bætt nokkuð og brygðist ekki jafnoft og áður. Þetta sumar var læknir sá á hvalveiðaskipi Hammers, er Sophus Halias hét. Hann athugaði nákvæmlega og með vísindalegum áhuga alla þá hvali er skipverjar veiddu. Skrifaði hann síðan merka ritgerð um þessar athuganir sínar, og bætti þar ýmissi vitneskju við það, sem áður var kunnugt fræðimönnum um hvali og hátt- semi þeirra. f ritgerð þessari lýsir höfundur veiðiaðferðinni, segir frá mörgu um eðli hvala og lifnaðarhætti, semur skrá um stærð hinna veiddu hvala og lýsir lit þeirra.og útliti. Hann mældi nákvæmlega sex steypireyðar og einn hnúfubak. Lengsta steypireyðurin var 40 álnir, en hin styzta 35 álnir á lengd. Hnúfubakurinn var 211/2 alin. Næstu tvö árin, 1868 og 1869, hélt danska fiskveiðafélagið áfram störfum, þótt stöðugt tap væri á rekstrinum. Selveiðarnar báru sig ágæt- lega og gáfu nokkurn arð. Stóráfallalausar voru einnig hákarlaveiðarnar. Hins vegar tapaðist allmikið á haldfæraskipunum og hvalveiðarnar sýndu stórtap ái’lega. í janúarmánuði 1870 hélt félagið ársfund að vanda, og voru þar lagðir fi'am reikningar síð- asta árs. Höfðu útgjöld ársins 1869 orðið 36 þús. rd. meiri en tekjurnar. Voru það enn hval- veiðarnar, sem mestur hallarekstur var á. Ákvað uðalfundur félagsins að halda enn áfram rekstr- ínum að öðru le.yti en því, að hætt skyldi hval- veiðunum. Var stjórn félagsins falið að selja gufuskipið „Thomas Roys“, en fengist eigi við- unanlegt verð fyrir skipið, veitti fundurinn fé- lagsstjórninni heimild til að gera það út til sel- veiða. Tilboð komu í skipið, og var hæsta boð 42 þús. rd„ en það þótti stjórninni of lágt, og vildi hún ekki áð því ganga. Fyrir fundi þessum lá sundurliðuð skýrsla um reksturinn þau fjögur ár, sem útgerðin hafði staðið. Rekstrarskýrslan um hvalveiðarnar var ekki glæsileg. Tekjur af þeim veiðum höfðu samtals orðið á fjórum árum 37366 rd„ en gjöld- in 126603 rd. Hreint rekstrartap var því 89237 rd. og var það geysimikil upphæð á þeirrar tíðar mælikvarða. Snemma í marzmánuði 1870 lét Hammer úr Iiöfn á skipi sínu, og hélt norður í höf til sel- veiða, svo sem ákveðið hafði verið ef skipið yrði ekki- selt. Veiðin var hin bezta. Eftir fái’ra daga dvöl í ísnum var kominn mikill afli Þá vildi svo illa til, að veður spilltist og laskaðist skipið verulega, er ís þrengdi að því á alla vegu. Komust þeir Hammer við illan leik úr ísnum, og náðu með naumindum til Seyðisfjarðar. Þá var „Thomas Roys“ ósjófær með öllu, og var gefinn upp sem strand. Lýsis- og spikfarminum var bjargað. Skipið var vátryggt, þótt lágt væri, hjá Lloyds í London, og var vátryggingarfélag- inu sagt til skipsins. Með þessu var hvalveiðum Hammers lokið, enda var nú senn endir bundinn á félagsskap þennan. Hákarla- og þorskaveiðiskipin héldu að vísu áfram veiðum sumarið 1870. En á næsta aðalfundi félagsins í ársbyrjun 1871, báru reikn- ingar það með sér, að útgjöldin 1870 hefðu num- ið 48 þús. rd. meira en tekjurnar. Af þeim halla stöfuðu 26 þús. rd. af strandi „Thomasar Roys“. Samtals voru skuldir félagsins orðnar 240 þús. rd„ en eignir þess í skipum, húsum 0g vöruleyf- um aðeins 44 þús. rd. Hreint tap á fimm árum var því nálega 200 þús. rd. Sá félagsstjórn engin ráð til að koma fótum undir félagið, sízt af öllu er „Thomas Roys“ væri tapaður, og lagði til að félagið væri leyst upp og eigur þess seldar. Var svo gert, og lauk þar með sögu „Danska fisk- veiðifélagsins". Norðmenn koma til sögunnar. Eins og lítið eitt hefur verið að vikið áður í pistlum þessum, tóku menn að brjóta mjög heil- ann um ný og hentug skotfæri til að vinna hval- ina, eftir að kom fram um miðja ]9. öld. Bæði Ameríkumenn og Bretar gerðu tilraunii’ með ,,granat“-byssu, en árangurinn varð ekki sérlega góður. Eitthvað skorti á til þess að uppgötvun- in kæmi að fullum notum. Það var Norðmaður, sem leysti vandann, og lagði um leið grundvöll að nútíma hvalveiðum, þar sem Noregur hefur verið forystuþjóðin. Þessi Norðmaður hér Svend Foyn. Svend Foyn var fæddur í Tönsberg árið 1809. Hann var ekki kominn af barnsaldri þegai’ hann gerðist sjómaður, og mátti heita unglingur er hann tók við stjórn á skipi. í nokkur ár stýrði hann skipum við strendur Noregs. Fékk hann mikið orð sem ötull stjórnandi og bráðheppinn 31 □ V I K I N □ U R
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88

x

Sjómannablaðið Víkingur

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sjómannablaðið Víkingur
https://timarit.is/publication/335

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.