Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1946, Page 54

Prófessor Richard Beck
Kveðja til
• *
— Mirmingar og hugleiðingar —
Prófessor Richard Beck, höfundur ritgerðar þeirrar,
sem hér fer á eftir, er fæddur árið 1897 að Svínaskála-
stekk í Reyðarfirði. Eins og fram kemur í ritgerðinni
stundaði prófessor Beck sjóróðra i æsku og fram á
fullorðinsár. Stúdentsprófi lauk hann 1920. Hann nam
við háskóla í Bandaríkjunum og varð dr. phil. við
Cornell háskóla í Ithaca 1920. Dr. Beck er prófessor
x Norðurlandamálum og bókmenntum við ríkisháskól-
ann í Grand Forks í Norður-Dakota. Hann hefur um
langt skeið verið í röð fremstu og atkvæðamestu merkis-
bera íslenzks þjóðernis og menningar í Vesturheimi.
Með frábærri elju og dugnaði hefur hann kynnt bók-
menntir föðurlands síns vestan hafs. — Víkingur þakk-
ar dr. Beck hina ágætu grein hans, er sýnir Ijóslega
hversu traustum böndum hann er tengdur ættjörðinni,
og íslenzkri sjómannastétt sérstaklega. Megi störf hans
blessast og bera rikulegan ávöxt. —
Þá er ég1 var heima á íslandi sumarið sögu-
ríka og ógleymanlega fyrir tveim árum síðan,
þegar lýðveldið var endurreist, lofaði ég vini
mínum, Grími Þorkelssyni stýrimanni því, að
ég skyldi við tækifæri senda Sjómannablaðinu
Víking eitthvert lesmál til birtingar. Skal ég nú
reyna að sýna ofurlítinn lit á því að efna það
loforð mitt, þó að efndii-nar komi bæði seinna
og verði stórum ómerkilegri en skyldi, og von-
ast ég til að geta bætt blaðinu það upp síðar
með myndarlegri ritsmíð heldur en þeisari.
Annars eiga íslenzkir sjómenn það flestum
fremur skilið, að ég sendi þeim kveðju mína og
votti þeim með þeim hætti virðingu mína og
vinarhug. Má og segja, að mér renni hvað það
snertir, að eigi litlu leyti, blóðið til skyldunnar.
Því þó að flestum íslenzkum sjómönnum komi
það vafalaust á óvart, þá var ég í fullan áratug
á uppvaxtarárum mínum á Austfjörðumognokk-
uð fram yfir tvítugsaldur sjómaður, að vor-,
sumar- og haustlagi. Og sannleikurinn er sá, að
ég tel mér það ennþá einna helzt til fremdar,
að ég varð formaður austur þar 18 ára gamall,
og var það sex árin næstu, frá vori til hausts,
þangað til ég fluttist vestur um haf, en að vetr-
inum stundaði ég nám mitt. Sótti ég lengstum
sjóinn við annan mann á róðrarbát (tveggja
manna fari) frá æskuheimili mínu, Litlu-Breiðu-
Nú er hvalkálfurinn rétt kominn að dauða. Tungan
lafir sundurtætt út úr munninum, stórar spikflyksur
eru rifnar utan af skrokknum, kjálkar og bægsli
brotin. Sjórinn er blóðrauður langa leið. Svo rífa há-
hyrnurnar tunguna alveg út úr honum og skifta henni
á milli sín, því það er hún, sem þær eru sólgnastar í.
Og loksins — eftir heillar stundar árangurslausa bar-
áttu fyrir lífinu er kálfurinn dauður og tekur að
sökkva. En háhyrnurnar kafa eftir honum, draga sund-
urtættan skrokkinn upp aftur og rífa í sig á ný, kafa
svo aftur eftir honum dýpra og dýpra.
Aumingja móðirin, sem allt til þessa hefur brotizt
um í illþýðishópnum, stynjandi og másandi og spýtt
blóðvatni hátt í loft upp, hún skilur nú að lokum, að
nú er öll von úti með það, að bjarga kálfinum, og svo
tekur hún djúpt kaf og leggur á flótta, og breið blóð-
rák sýnir veginn hennar.
Þá er háhyrnurnar hafa etið sig saddar, taka þær
að leika sér. Svo stefna þær í aðra átt, en máfarnir
rífast um spikfiyksurnar-og skinntætlurnar, sem fljóta
á sjónum.
342
V í K I N G U R