Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1946, Page 55

vík í Reyðarfirði, en var einnig um tíma formað-
ur á færeyskum bát (við fjórða mann) á Vatt-
arnesi. Kynntist ég því miðum og sjósókn bæði
norðan og sunnan megin fjarðarins, sem enn er
mér í fersku minni og mun alltaf verða.
Þegar ég nú rita þetta, umkringdur hinu víð-
feðma sléttuhafi inni í miðri Ameríku, þar sem
gullnir kornakrarnir bylgjast í blænum og
minna mig á blævakinn og fangvíðan útsæinn á
sumardegi, lít ég í anda Reyðarfjall, Skrúð og
Gerpi rísa úr djúpi, sé blána fyrir Seley og hvít
öldubrotin á Brökum glitra við skínandi sól.
Endurminningin merlar æ
í mána silfri hvað, sem var,
yfir hið liðna bregður blæ
blikandi fjarlægðar,
gleðina jafnar, sefar sorg.
Svipþyrping
sækir þing
í sinnis hljóðri borg.
Þannig kvað Grímur skáld Thomsen, sá djúp-
vitri maður, og vissi vel hvað hann söng. Orð
hans sannast á mér, er ég læt hugann reika
til yngri áranna, sjómennskuára minna heima
á Austfjörðum. Og það var lítt að furða, þó að
sjórinn og sjómennskan heillaði mig, því að sjó-
mannsblóðið er ríkt í ættinni. Ég er heitinn eftir
Richard Beck frá Sómastöðum í Reyðarfirði,
náfrænda mínum og útlærðum skipstjóra, er
drukknaði á blómaskeiði árið, sem ég fæddist,
og mikil eftirsjá þótti að. En þessi nafni minn
og æskuvinur föður míns (þeir voru bræðrasyn-
ir) var albróðir Þórólfs Beck skipstjóra, og þarf
eigi að lýsa þeim ágæta sjómanni og prýðis-
manni fyrir íslenzkum sjómönnum, því að ég
veit, að hann á ítök í hugum margra þeirra.
En sjálfur gleymi ég aldrei ferð með honum,
er hann var skipstjóri á ,,Sterling“, norður og
vestur um land til Reykjavíkur, um þær mund-
ir, sem ég var að flytjast til Vesturheims. Sú
ferð var mér bæði frábærlega ánægjuleg og
lærdómsrík um margt.
Endurminningarnar frá æsku- og uppvaxtar-
árunum sækja fast á hugann. Ég minnist fyrstu
sjóferðar minnar til fiskiveiða, og var ég þá um
eða innan við þrettán ára aldur. Þorvaldur Beck
í Litlu-Breiðuvík, föðurbróðir minn og fóstur-
faðir, sem ég á svo margt og mikið að þakka —
en ég hafði misst föður minn, er ég var tíu ára
gamall — tók mig með sér á handfæri nokkuð út
með firðinum einn góðviðrisdag. Lögðum við af
stað að kveldi dags á tveggja manna fari, og
gekk allt vel í fyrstu hvað mig snerti, enda svall
mér móður í brjósti og þóttist heldur en ekki
maður með mönnum. Einhverja fiska mun ég
hafa dregið, en þegar líða tók að miðnætti, enda
þótt bjart væri, því að þetta var snemma sum-
ars, gerðist ég syfjaður og sjóveikur, er endaði
með því, að föðurbróðir minn hreiðraði um mig
í afturskutnum og breiddi ofan á mig sjóklæði.
Lagðist nú lítið fyrir kappann, og verður sannar-
lega eigi sagt, að þessi fyrsta sjóferð mín hafi
verið neitt hetjuleg, enda þótt ég lifnaði við
með morgunsárinu. Úr þessu í'ættist von bráð-
ar, er stundir liðu fram, en þá sögu er eigi mitt
að segja.
En fyrst ég er farinn að rifja upp hugstæðar
endurminningar frá sjómennskuárum mínum. er
mér skylt og ljúft að minnast, auk Þorvaldar
föðurbróður míns, nokkurra manna, sem þar
komu um aðra fram við sögu. Minnist ég þá
fyrst Sigurðar kennara Vigfússonar, móðurbróð-
ur míns, en þeim afbragðskennara á ég það
manna mest að þakka, að ég gekk menntaveg-
inn, og reyndist mér margháttuð undirbúnings-
fræðsla hans hinn traustasti grundvöllur, er til
skólanáms kom innan lands og utan. Með Sig-
urði frænda mínum reri ég nokkur sumur, og
var það um margt hin ágætasta skólaganga,
því að hann var alltaf að kenna manni eitthvað,
það var hans líf og yndi, en hann var maður
víðmenntaður af eigin rammleik. Einnig sótti ég
oft sjó með hinum ágæta nágranna okkar í
Litlu-Breiðuvík og tryggðavini mínum frá æsku-
árunum, Ásmundi Helgasyni á Bjargi, nú bú-
settur í Reykjavík, og lærði ég márgt af honum,
því að hann var gamall sjómaður og þaullcunn-
ugur öllu, er laut að sjómennsku. Hefir hann á
síðari árum orðið kunnur fyrir þjóðlegan fróð-
leik sinn, bæði í greinum í blöðunum og í ríkis-
útvarpinu; kom mér það ekki á óvart, því að
hann var alltaf mikill fróðleiks- og bókamaður,
marga góða bókina sótti ég einnig að láni í bóka-
safn hans, og skal þess hér þakklátlega getið.
Þá var ég um skeið háseti Eyþórs Guðjóns-
sonar bókbindara í Reykjavík, en við vorum í
rauninni uppeldisbræður; fór vel á með okkur
og gerir enn. Sótti Eyþór sjó frá Litlu-Breiðu-
vík árum saman, frá vori til hausts, og var
rnikill sjósóknari og aflakló, kappsamur dugnað-
armaður og drengur ágætur. Af hásetum mín-
um minnist ég sérstaklega Jóhanns ólafssonar,
manns Soffíu Þorvaldsdóttur Beck frænku minn-
ar, sem nú búa í Keflavík, er reyndist mér hinn
bezti samverkamaður og drenglyndasti vinur, en
af hásetum Eyþórs fósturbróður míns og for-
manns, eru mér þeir minnisstæðastir Jón Hall-
dórsson úr Reykjavík hinn mesti dugnaðannað-
ur og prúður í viðkynningu, og Ármann Dal-
mannsson, ræktunarfrömuður og skáld á Akur-
eyri, hugsjónamaður mikill og ættjarðarvinur,
sem sjá má af kvæðum hans; urðum við mjög
samrýmdir, og hefir sú vinátta haldizt óbreytt,
þótt „vík skilji vini og fjörður frændur“.
V I K I N G U R
343