Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1993, Blaðsíða 51

sjó, þegar tekru að kólna á haustin.
Vetrarstöðvarnar í Norður-Atlants-
hafi eru í nágrenni Grænhöfðaeyja
og Kanaríeyja.
Mökun verður aðallega í apríl-
mánuði, þegar hjarðirnar, sem geta
innihaldið aææt að 1.000 dýrum
hver, eru á norðurleið. Meðgangan
tekur 16 mánuði, og fæðist kálfur-
inn á sumrin. Þá er hann um 4 metr-
ar álegnd og vegur um 1 tonn. Hann
er á spena í um 12 mánuði. Talið er
að kýrnar beri á þriggja ára fresti.
Búrhvalakýr verða kynþroska 7 til
13 ára gamlar og eru búnar að ná 8
til 9 metra legnd, en tarfarnir verða
ekki kynþroska fyrr en ntun seinna,
eða 18 til 21 árs gamlir, og eru þá um
11 til 12 metrar á legnd. Þeir verða
samt að bíða í nokkur ár í viðbót, til
að eiga möguleika á að brjótast til
valda í kvennabúri.
Framhald af bls. 41
vík. Júlli Dan hefur landað afla sín-
um í Þorlákshöfn eða Grindavík og
aflanum er svo ekið þaðan norður á
Sauðárkrók til Fiskiðjunnar hf., sem
hefur látið tonn á móti tonni í kvóta-
viðskiptum. Sveinn sagði að veiði-
ferðirnar stæðu yfír þetta tvo til þrjá
daga.
Þá skiptí ein flaska um eigendur
Aðspurður sagðist Sveinn hafa
farið á nokkrar sjávarútvegssýning-
ar í Laugardalshöllinni.
„Þær hafa verið þegar maður hef-
ur verið á sjó, en ég fór einhvern
tímann á meðan ég var í Stýri-
mannaskólanum í Reykjavík. Það er
gaman á þessum sýningum. Maður
sér ýmislegt fróðlegt og fær hug-
myndir. Mestan áhuga hef ég á að
sjá nýjungar í meðferð og frágangi á
fiski og eins línubeitningavélarnar.
Síðustu árin hafa orðið örar breyt-
ingar í framleiðslunni hér heima,“
sagði Sveinn. Hann taldi möguleika
á að komast á sýninguna í ár þótt
ekki hefði verið verra að hafa hana
hálfum mánuði seinna eða svo.
í áhöfninni á Júlla Dan eru, líkt og
annars staðar í sjómannastéttinni,
fáir eða engir „anti sportistar" og
miklir fótboltaáhugamenn um borð.
„Hér skiptast menn í nokkuð marga
hópa eftir því hvaða lið menn styðja.
Veðmál voru í gangi í kringum bik-
Öll heimsin höf voru morandi af
búrhval
Ekki er með öllu ljóst, hvernig
nafn búrhvalsins er til komið á ís-
lensku, þótt oftast sé það talið leitt af
nafnorðinu búr, og þá átt við lýsis-
forðann í höfði dýrsins. En nafnið
gæti allt eins verið komið af öðrum
rótum, því með nágrannaþjóðum
okkar í Skandinavíu er að finna lík
orð, sem þá eiga fremur við stærð,
eða öskur eða baul.
Hér fyrr á öldum voru öll heims-
ins höf morandi af búrhval. Hann
var látinn í friði af ótta, því af honum
fóru ljótar sögur. Árið 1712 komu
amerískir hvalveiðimenn, frá bæn-
um Nantucket íMassachusetts, að
búrhvalavöðu og einn þeirra skutl-
aði af rælni. Vel gekk að ná hvaln-
um, og arðurinn reyndist mikill. Frá
i —~
arúrslitaleikinn og það var að
minnsta kosti ein flaska sem skipti
um eigendur," sagði Sveinn og
greinilegt að góður andi er um borð.
Kokkurinn hreinlega hvarf!
Þegar gengið var á Svein um ein-
hverjar góðar og skemmtilegar sög-
ur af skipverjum Júlla Dan þá varð-
ist hann mjög og taldi það upp og
niður hvað væru skemmtilegar sög-
ur og hverjar miður góðar. Þó sagði
hann frá því þegar kokkurinn hvarf
niður um lúgu og niður í lest, en
slasaðist til allrar hamingju ekki
neitt. „Karlgreyið kom alltaf út á
dekk að ná í fisk til að blóðga og
prflaði yfir netaborðið. Þetta gerði
hann alla vertíðina en allt í einu einn
daginn hvarf hann þegar yfir borðið
kom. Þá steig hann ofan í litla lúgu á
dekkinu og hreinlega hvarf ofan í
lest. Þar sem hann slasaðist nú ekki
fannst okkur þetta býsna skondið,"
sagði Sveinn stýrimaður.
Annað atvik nefndi Sveinn sem
gerðist hjá einum skipverja Júlla
Dan. Skipverji sá var léttur mjög og
var á æfmgu í því að koma sér í
björgunargalla og stökkva í sjóinn.
Venjulega fara menn svolítið á kaf
við lendingu í sjónum þótt loft sé í
gallanum. í þetta sinn stökk skip-
verjinn knái við annan mann hátt
ofan af bátapalli niður í sjó. Gefum
þeirri stundu hófust gífurlegar búr-
hvalaveiðar frá hverju sjávarplássi á
Nýja Englandi, er hafa staðið nær
linnulaust allt fram til þessa, og ýms-
ar þjóðir stundað.
Allt að tvær
milljónir dýra
Ekki er vitað nákvæmlega um
stofnstærð búrhval í heiminum í
dag, en bjartsýnustu menn gera ráð
fyrir allt að 2.000.000 dýra. Er þá
talið, að um helming þeirra sé að
finna í norðanverðu Kyrrahafi.
Ekki er með öllu ljóst, hversu
gamlir búrhvalir verða alla jafna,
séu Jreir látnir í friði, en aflaust má
hugsa sér 60 til 80 ár í því sambandi.
Sveini núna orðið: „Ég hélt satt best
að segja að hann ætlaði að koma um
borð aftur, því hann fór ekkert á kaf
og flaug bara upp í loftið.
Drengurinn var bara svo léttur og
búningurinn stór að hann fór aldrei
í kaf.“
Sjómennskan
„fjölskylduvandamál“
Sveinn Arason er búsettur í
Grindavík en ættaður frá Blöndu-
ósi. Hann sagðist vera búinn að vera
um tíu ár á sjó og fór á „gamals" aldri
í Stýrimannaskólann. Á sínum tíma
vann hann skrifstofustörf í landi en
gafst upp á þeim. „Ég var orðinn
líkamlegur aumingi og ákvað að
venda kvæði mínu í kross og fara í
heilsubótarvinnu. Það hefur lánast
ágætlega. Ég held ég fari ekki í land
fyrr en einhvern tímann seinna. Það
getur allt gerst.“
Þótt Blönduós geti ekki talist til
stærstu útgerðarbæja landsins sagði
Sveinn að allir bræðurnir þrír hefðu
farið í Stýrimannaskólann og síðan
væru tveir synir sínir um borð í Júlla
Dan, annar vélstjóri og hinn stýri-
maður. „Sjómennskan er ákveðið
„fjölskylduvandamál" hjá okkur.
Þetta gerist þótt maður korni frá stað
þar sem varla var migið í saltan sjó
hér áður fyrr,“ sagði Sveinn Arason
að lokum í spjalli við Víking.
51