Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1993, Blaðsíða 76

VÍKINGUR
fækka leyfilegum róðrardögum
meira en lagt var til af FFSÍ haustið
1991.
Fiskmarkaðir eiga að vera sá vett-
vangur þar sem afli skiptir um eig-
endur milli útgerðar og vinnslu.
Verði það fest í sessi er það sannfær-
ing mín að hagkvæmni í fískvinnslu
muni aukast, en það verða þá líka
þeir hæfustu og þeir sem gera mest
verðmæti úr hráefninu fyrir þjóðar-
btiið sem kaupa aflann.
Hvers vegna á að setja upp þróun-
arsjóð til þess að kaupa gömul hús?
Mega menn ekki vinna físk ef þeir
gera það á hagkvæman hátt og
standast kröfur um hollustu og
hreinlæti, eða ætlar ríkisstjórnin að
setja upp þróunarsjóð til þess að
kaupa upp ónotað húsnæði í öðrum
atvinnugreinum?
Víkjum nú að öðru mjög mikil-
vægu atriði í fískveiðistjórnun.
Hvernig hefur afli veiðst og hvers
vegna á að takmarka heildarafla
þegar heildarafli sumra fisktegunda
næst ekki ár eftir ár? Það er vel þekkt
í fiskveiðum okkar að aflabrögð
voru misjöfn milli ára og áratuga
löngu áður en menn fóru að tala um
ofveiði og of mörg fiskiskip.
Það er líka þekkt að sum ár fískast
vel í troll en önnur á línu og í þorska-
net. Það koma þorskleysisár hjá tog-
urum, þótt mokveiði væri í þorskan-
et á vetrarvertíð. Þar nægir að
minna á árin eftir 19561976, þegar
afíi togara var mjög tregur hér við
land en oft mjög mikil þorskveiði á
vetrarvertíð og á línu. Upp úr 1970
fór trollaflinn heldur að lagast og
var góður frá 1976 fram til 1990, að
undanskildu árinu 1983, þegar við
lákum öll niður í svartnætti og sett
var á kvótakerfi í hræðslukasti vegna
spádóma fiskifræðinga. Nú sitjum
við uppi með fiskveiðikerfi, sem spá-
ir niður, hvað svo sem náttúruskil-
yrði segja okkur um árferðið í sjón-
um og bullandi smáfisk á fiestum
miðum úr árgöngum sem varla eru
til. Hvorki við Skúlagötu né Ara-
götu.
Engin bönd á atvinnufrelsi
Togaraútgerðir hamast við að
leigja veiðiheimildir til vertíðarbáta
vegna þess að þorskur er meira á
grunnslóð sl. tvö ár en verið hefur.
Vertíðarbátar eru búnir með afia-
heimildir sínar í þorski fyrir miðja
vertíð og eru þó í algjöru fokki með
örfáar netatrossur í sjó. Fiskurinn
breytir göngum sínum og við ríg-
höldum í vitlaust fiskveiðistjórnun-
arkerfi, sem ekki hefur innbyggt
frelsi til að sýna okkur rétta mynd af
göngum fisksins og ntagn þorsks í
sjó á fiskimiðum við landið, sent er
breytilegt milli árstíða og vegna
margra annarra ástæðna í sjó og
veðri. Það furðulegasta sem við höf-
Krístján Pálsson, bæjarstjórí í Njarðvík, hlýðir á
Guðjón A. Krístjánsson flytja ræðu sína.
um þó upplifað í núverandi kvóta-
kerfi er það að sitja uppi með kvóta á
skip af fisktegundum, sem við náum
ekki að veiða ár eftir ár. Hvers vegna
í ósköpunum eigunt við að kvóta-
binda tegundir eins og ýsu, ufsa,
kola eða úthafsrækju, sem nýtast
ekki þjóðinni til atvinnu og tekna
vegna kvótabindingar á einstök
skip? A sama tíma segjum við að
fiskveiðifioti okkar sé alltof stór og
afkastamikill. Til viðbótar þessu
hafa frystiskip okkar verið að stór-
auka veiðar á vannýttum tegundum
bæði innan og utan lögsögu okkar
og erum þó engan veginn að full-
nýta þá möguleika sem annars stað-
ar bjóðast. I eftirfarandi töflu sést
staða kvótabundinna tegunda 12.
ágúst1993:
Óveitt er af ýsu rúmlega 23 þús-
und tonn eða 48% af kvótanum.
Stofninn á að vera í góðu lagi sam-
kvæmt Hafró og ekki verið fullnýtt-
ur undanfarin ár. Höfum við efni á
þessu í árferði atvinnuleysis?
Af ufsa er óveitt upp undir 22
þúsund tonn eða 31% af kvótanum.
Af kola tæplega 3 þúsund tonn, sem
eru 24% af kvótanum, og um það bil
10 þúsund tonn af rækju, eða 25% af
kvótanum. Þá er ótalið það sem féll
niður af sfld og loðnu á síðustu ver-
tíð. Getum við verið sannfærð um að
við séum á réttri leið? Við, sem eig-
um að búa við kvótaruglið og brask
samfara því? Kerfi þar sem okkur er
meinað að vinna og afla tekna, þótt
ekki náist ráðgerður heildarafli, er
þjóðhagslega óhagkvæmt og það
stenst ekki 69. gr. stjórnarskrár að
meina mönnum að vinna nema það
samrýmist þjóðarhag, sem það gerir
augljóslega ekki. Það samrýmist hins
vegar þjóðarhag að auka atvinnu,
ekki síst nú í atvinnuleysinu.
Veiðar utan lögsögu
Við eigum líka að reyna með öll-
um ráðurn að auka aflann úr van-
nýttum tegundum og á nýjum mið-
um. I því sambandi finnst mér það
hrein fásinna að veiða ekki við
Bjarnarey og í Barentshafi, svo
fremi við getum staðið á okkar laga-
lega rétti til þess. Ætlum við að láta
öðrum það eftir að veiða og vinna
þann fisk í samkeppni við okkur?
Eða halda menn að veiðar á því
svæði hætti og enginn kaupi fiskinn
og vinni í söluhæfl form bara af því
að við ætlum ekki að veiða eða kaupa
fiskinn? Erum við svona fijótir að
gleyma, hófu ekki Norðmenn veiðar
úr þeirn loðnustofni, sem við teljum
íslenskan, hvort sem okkur líkaði
betur eða verr? Og urðum við ekki
síðar að semja við þá um kvóta úr
loðnuveiðunum? Voru ekki norsk
skip að veiða hér í Ijölda ára með
veiðileyfi upp á vasann frá okkur,
bæði lúðu og löngu, keilu, þorsk
o.fi., án þess að við fengjum neinar
veiðiheimildir frá þeim? Skuldum
við Norðmönnum eitthvað í nýtingu
á auðæfum hafsins? Hverskonar
rugl er þetta, ef við veiðum ekki gera
það aðrir og selja í samkeppni við
okkur. Þar að auki eru rnargir þeirr-
76