Samvinnan - 01.04.1968, Side 25
um, oft máðum og stundum
lítt læsilegum blaðarytjum,
bjargaði ekki aðeins frá and-
legum dauða, heldur frá heil-
tækum horfelli á nauðöldum
fortíðar, að láta sem við vit-
um ekki, að Skólabókasöfn geti
verið mikilvæg — og að búa
svo að þeim almenningsbóka-
söfnum, sem á legg hafa ris-
ið, að þau séu flest með öllu
óstarfhæf nema helzt til að
veita mönnum dægrastytt-
ingu? Annars er það mín
reynsla, svo hlálegt sem það
getur virzt, að í þessum efn-
um standi frekar á naumum
vilja og skilningi mikils þorra
kjörinna forráðamanna al-
þjóðar en á tregðu og skiln-
ingsleysi fulltrúa almennings
í stjórnum sveita, bæja og
sýslna, þó að víða sé raunar
pottur brotinn og áhuginn sé
ekki svo óþægilega kröfuharð-
ur, að áskorunum rigni yfir
alþingi, hvað þá að sendimað-
ur eða jafnvel sendimenn berji
brúnaþungir og ögrandi að
dyrum hjá ráðuneytum eða á
sölum hins þúsund ára þjóð-
þings.
Guðm. Gíslason Hagalín.
KRISTÍN H. PÉTURSDÖTTIR,
KRISTÍN ÞORSTEINSDÖTTIR:
SJUKRAHUSABOKASÖFN
Starfsemi sjúkrahússbóka-
safns er tvíþætt: Annars veg-
ar fræðilegt safn fyrir lækna
og sérhæft starfslið, hins veg-
ar safn fyrir sjúklinga.
Þessi tvö söfn eru ólík að
efni og þjónustu, en bæði eru
þýðingarmikill þáttur í hlut-
verki nýtízku sjúkrahúss og
hafa bæði sama endanlega
markmið.
Sjúklingasafn
Tilgangur sjúklingasafns er
þrenns konar: að vera dægra-
stytting, gefa sjúklingnum
tækifæri til þess að lesa sér
til skemmtunar, hvíldar og til-
breytingar; að veita fræðslu,
hjálpa sjúklingnum til þess að
afla sér nýrra áhugamála og
upplýsinga og hjálpa honum
að halda sambandi við lífið
utan sjúkrahússins; að stuðla
að endurhæfingu sjúklings og
gefa honum sjálfsöryggi og
hvatningu.
Það er útbreiddur misskiln-
ingur, að í sjúklingasafni eigi
að vera tómt léttmeti, því að
sjúklingar vilji ekki annað til
lesturs. Enda þótt fólk sé hrif-
ið úr sínu venjulega umhverfi
og starfi vegna sjúkleika, er
ekki þar með sagt, að áhuga-
mál þess breytist, eða þeim
fækki. Hins vegar er það rétt,
að inn á sjúkrahúsin kemur
hópur fólks, sem að jafnaði
les ekki annað en dagblöð og
vikurit og stígur aldrei fæti inn
á bókasöfn. Svo er annar hóp-
ur, sem hefur yndi af bókum,
en vegna sjúkdóms á erfitt með
að festa hugann við bók. Þess-
ir hópar þurfa á auðlesnum
bókum að halda, en ekki endi-
lega léttmeti eða lítilfjörlegum
bókum. Sjúklingasafn er í
rauninni eins konar „vasaút-
gáfa“ af almenningssafni, þar
sem áherzla er lögð á fjöl-
breytni og gæði safnkosts.
Þjónusta sjúklingasafns fer
mjög eftir tegund sjúkrahúss.
Þar sem sjúklingar eru flestir
rúmliggjandi, felst þjónustan
aðallega í heimsóknum á deild-
ir með bókavagna. En á sjúkra-
húsum, þar sem fólk dvelur
langdvölum, og á geð- og
taugadeildum, skipuleggur
bókasafnið starfsemi sína eftir
áhugamálum, þörfum og getu
sjúklinganna. Hlutverk sjúk-
lingasafns verður þannig ann-
að og miklu stærra en það að
geyma og lána út bækur.
Erlendis þykir það sjálfsagð-
ur hlutur, að almenningssöfn
sjái um tónlistarkvöld, bók-
menntaþætti, lestrarklúbba, og
fleira slíkt. Þessi starfsemi á
ekki síður heima á sjúkrahús-
um, einkum þar sem geðsjúk-
lingar og langvistarsjúklingar
dvelja. Á slíkum sjúkrahúsum
er áherzla lögð á biblioþerapíu,
þ. e. a. s. endurhæfingu, sem
byggist á lestri og notkun bóka.
Biblioþerapía var um skeið
nokkurs konar tízkufyrirbrigði,
og margir bókaverðir héldu
því jafnvel fram, að sjúklingar
þyrftu ekki aora meðferð. En
þótt dregið hafi úr trúnni á
lækningamátt bóka, má ekki
vanmeta gildi þeirra sem liðs í
læknismeðferð sjúklinga.
Reynsla hefur sýnt, að bóka-
safnsþjónusta við sjúklinga
hefur átt drjúgan þátt í að
flýta fyrir bata þeirra og auð-.
velda þeim aðlögun að breytt-
um lífsháttum eða umhverfi.
Læknisfræðisafn
Markmið þess er: að sjá
læknum og öðru sérmenntuðu
starfsliði sjúkrahúss fyrir
safni bóka og tímarita, sem
gerir þeim kleift að fylgjast
með nýjungum og þróun á
starfssviði sínu; að skapa að-
stöðu til rannsóknar- og vís-
indastarfs starfsliðs.
Sá tími er löngu liðinn, að
Iæknum nægðu nokkrar hill-
ur af handbókum og ein áskrift
að Nordisk Medicin til þess að
halda við þekkingu sinni og
Bókavörður Landspítalans aðstoð-
ar lœkni við upplýsingasöfnun.
fylgjast með því, sem fram fór
á sviði læknislistarinnar.
Magn þeirra upplýsinga, sem
snerta lækna og aðra, sem að
heilbrigðisþjónustu vinna, hef-
ur margfaldazt á síðustu ár-
um vegna hinna miklu og öru
framfara á sviði vísinda og
tækni. Því verða þessar stétt-
ir að leita stöðugrar og áfram-
haldandi menntunar til þess
að uppfylla lágmarkskröfur um
hæfni og þekkingu.
Aðalvettvangur framfara í
læknisfræði eru tímarit, og er
því eðlilegt, að þau myndi
kjarna þessa safns. En til þess
að þau komi að fullu gagni,
Bókasafnsþjónusta við sjúklinga á Borgarspítalanum. Bókavagninn er gjöf frá Lionsklúbbnum Baldri.
25