Andvari - 01.06.1963, Page 88

86
SIGFÚS HAUKUR ANDRÉSSON
ANDVARI
Petersens, en hikaði þó við að ganga svo
langt aS sinni. Henni var nefnilega ekki
enn kunnugt um, hve miklar vörur hann
ætti á Eyrarbakka og þar meS, hvort
eignir hans væru nægileg trygging fyrir
öllum skuldum hans viS konungssjóS.
Petersen hélt því raunar fram, en ekki
þótti óhætt aS treysta þeim fullyrSingum
hans, og alllangan tíma þurfti til aS fá
skoriS úr þessu. Þetta var líka á þeim
tíma árs, er siglingarnar til íslands stóSu
fyrir dyrum, og óhjákvæmilegt var aS
senda íbúum hins víSlenda kaupsvæSis
Eyrarbakka eitthvaS af nauSsynjavörum.
Enginn íslandskaupmaSur hafSi þá þaS
mikiS umleikis, aS hann gæti fyrirvara-
laust tekiS aS sér aS sjá Eyrarbakkaverzl-
un fyrir vörum, hvaS þá keypt eignir
Petersens, og um aSra kaupsýslumenn
virtist ekki vera aS ræSa. Þá kom þaS og
til, aS einn nefndarmanna, Lauritz
Andreas Thodal, fyrrverandi stiftamtmaS-
ur á íslandi, hafSi mikla meSaumkun meS
Petersen og fjölskyldu hans og taldi, aS
þaS, sem kynni aS mega finna honum
til foráttu, stafaSi af því algera féleysi,
sem hann hefSi átt viS aS stríSa, en alls
ekki af óráSvendni, vankunnáttu í verzl-
unarrekstri né ódugnaSi.
NiSurstaSan varS því sú, aS sölunefnd
lét sér nægja aS sinni aS láta dæma sér
hin tvö skip Petersens, og hann féllst á
aS veita nefndinni til bráSabirgSa umráS
yfir eignum sínum á Eyrarbakka. Var
honum gefin von um, aS hann fengi þær
eignir í hendur aftur, ef hagur verzlun-
arinnar reyndist þannig, aS öruggt virtist,
aS hann gæti staSiS í skilum viS konungs-
sjóS. En þar til fengist úr þessu skoriS,
skyldi Petersen vera í eins konar stofu-
fangelsi í Sönderborg undir eftirliti
tveggja manna, þar eS meirihluti nefnd-
arinnar óttaSist enn, aS hann kynni ann-
ars aS hlaupast á brott. VirSist sá ótti þó
hafa veriS alveg ástæSulaus og þcssi var-
úSarráSstöfun næsta furSuleg, því aS
eftir aS hann hafSi veriS sviptur um-
ráSum yfir eignum sínum, gat þaS ekki
veriS neinn ávinningur fyrir hann aS
hlaupast á brott, enda hafSi hann líka
fyrir konu og 6 börnum aS sjá í Sönder-
borg. Þetta var hann nú gerSur ófær um,
og varS sölunefnd því aS láta umboSs-
mann sinn þar suSurfrá leggja honum til
ákveSna fjárhæS vikulega, svo aS hann
og fjölskylda hans gætu dregiS fram lífiS.
Auk þess varS aS greiSa umboSsmann-
inum og gæzlumönnunum laun, og allt
var þetta sem annar málskostnaSur reikn-
aS Petersen til skuldar.
Eftir aS sölunefnd hafSi þannig fengiS
umráS yfir verzlunareignum Petersens,
varS hún aS afla sér öruggra upplýsinga
um verSmæti þeirra og gera einhverjar
ráSstafanir til aS sendar væru vörur til
Eyrarbakka. BæSi var þaS hagsmunamál
nefndarinnar sjálfrar, aS verzlunin þar
stöSvaSist ekki, og skylda hennar aS sjá
íbúunum fyrir einhverjum nauSsynja-
vörum. Reyndi hún fyrst aS fá kaupmenn
í Sönderborg til aS taka hin tvö skip
Petersens á leigu og senda þau meS vörur
til Eyrarbakka, en þegar þaS tókst ekki,
neyddist nefndin sjálf til aS verSa sér úti
um vörur í skipin og sjá um aS senda
þau til íslands. Voru höfS um þctta ein-
hver samráS viS Petersen. ÁSur hafSi
sölunefnd beSiS rentukammeriS aS senda
amtmanni suSuramtsins, Thómasi Mel-
dal á BessastöSum, fyrirmæli um aS láta
fara fram talningu og lögformlegt mat á
öllum eignum Petersens á Eyrarbakka.
Taldi nefndin svo mikiS í húfi, aS hún
mæltist til þess, aS amtmaSur færi helzt
sjálfur austur á Eyrarbakka til aS stjórna
þessum aSgerSum og mætti starfsliSiS þar
ekki fá vitneskju um þær fyrirfram. SíSan
skyldi Lassen, verzlunarstjóri Petersens og
aSrir starfsmenn viS verzlunina, sverja
konungi trúnaSareiSa og halda svo verzl-