Andvari - 01.06.1966, Side 54

52
BJARNI BENEDIKTSSON
ANDVABI
komulag næðist skjótt um meginatriði, þá settu þeir lengi vel skilyrði um þing-
mannafjölda í einstökum kjördæmum, sem erfitt var að sætta alla sjálfstæðis-
þingmenn við. Reyndi mjög á lipurð Ólafs, að koma málinu fram, og var það
rnargra skoðun, að án hennar hefði það þá strandað. AS lokum fór svo, að
stjórnarskrárbreytingin var samþykkt með atkvæðum allra þingmanna annarra
en Framsóknar.
Þing var rofið og efnt til kosninga hinn 28. júní 1959. í þeim kosningum
fengu Sjálfstæðismenn 42.5% atkvæða og 20 þingmenn kosna, Framsóknar-
flokkur 27.2% og 19 þingmenn, Alþýðuhandalag 15.3% og 7 þingmenn, Al-
þýðuflokkur 12.5% og 6 þingmenn, Þjóðvarnarflokkur fékk 2.5% og engan
þingmann. Var nú greiður vegur fyrir samþykkt stjórnarskrárfrumvarps og nýrra
kosningalaga á sumarþingi, sem haldið var í ágústmánuði. Voru hin nýju stjórn-
skipunarlög staðfest hinn 14. ágúst 1959. Samkvæmt þeim fóru fram kosningar
aftur hinn 25. og 26. október. Fengu Sjálfstæðismenn þá 39.7% atkvæða og 24
þingmenn kosna, Framsóknarflokkur 25.7% og 17 þingmenn, Alþýðubandalag
16.0% og 10 þingmenn, Alþýðuflokkur 15.2% og 9 þingmenn, Þjóðvamar-
flokkur fékk 3.4% og engan þingmann kosinn.
Rökrétt afleiðing kosningaúrslitanna 1959 var sú, að Sjálfstæðisflokkur og
Alþýðuflokkur mynduðu ríkisstjórn. Ólafur Thors tók að sér stjórnarmyndun
og gengu samningar um hana greiðlega. Hin nýja stjórn tók við hinn 20. nóvem-
ber 1959 sama dag og Alþingi kom saman. Ólafur varð forsætisráðherra. Auk
hans voru í stjórninni, af hálfu Alþýðuflokksins Emil Jónsson, Gylfi Þ. Gísla-
son og Guðmundur I. Guðmundsson, en af hálfu Sjálfs'tæðismanna Gunnar
Thoroddsen, Ingólfur Jónsson og Bjarni Benediktsson. Ólafur gerði svohljóð-
andi grein fyrir stefnu stjórnarinnar um leið og hann tilkynnti myndun hénnar
á Alþingi:
„Að undanförnu hafa sérfræðingar unnið að ýtarlegri rannsókn á efna-
hagsmálum þjóðarinnar. Skjótlega eftir að þeirri rannsókn er lokið, mun ríkis-
stjórnin leggja fvrir Alþingi tillögur um lögfestingu þeirra úrræða, er hún telur
þörf á. Athuganir hafa þó þegar leitt í ljós, að þjóðin hefur um langt skeið lifað
um efni fram, að hættulega mikill halli hefur verið á viðskiptum þjóðarinnar
við útlönd, tekin hafa verið lán erlendis til að greiða þennan halla og að erlend
lán til stutts tíma eru orðin hærri en heilbrigt verður talið. Munu tillögur ríkig-^.
stjórnarinnar miðast við að ráðast að þessum kjarna vandamálanna, þar eð það
er meginstefna ríkisstjómarinnar að vinna að því, að efnahagslíf þjóðarinnar
komist á traustan og heilbrigðan grundvöll, þannig að skilyrði skapist fyrir sem
örastri framleiðsluaukningu, allir hafi áfram stöðuga atvinnu og lífskjör þjóðar-
innar geti í framtíðinni enn farið batnandi. í því sambandi leggur ríkisstjórnin